ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: Την Αγία Αικατερίνη γιορτάζουμε σήμερα Κυριακή 25 Νοεμβρίου. Τα αρχαία μαρτυρολόγια σιωπούν για το βίο της, ο οποίος για το λόγο αυτό έγινε αντικείμενο βαθιάς έρευνας, χωρίς όμως η κριτική που ασκήθηκε στις πηγές να διαφωτίσει το θέμα. Τα 4 υπάρχοντα μαρτυρολόγια στην ελληνική με αρκετές παραλλαγές είναι: Συμεών του Μεταφραστή (PG 116, 276-301), Αθανασίου ταχυγράφου και δυο αγνώστων συγγραφέων. Επίσης υπάρχουν στη λατινική, αραβική και ιβηρική. Επίσης, ασχολήθηκαν οι: Ευσέβιος (Εκκλ. Ιστορία η΄ 14), Ρουφίνος (Hist. Eccl. VIII, 17), Βαρόνιος και άλλοι, όπως ο ορθόδοξος αγιολόγος Σέργιος (πλήρες Μηνολόγιο της Ανατολής, Η Αγία Αικατερίνη, Βλαδίμηρο 1901, σελ. 482, στη ρωσική).
Η Αγία Αικατερίνη γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια επί Μαξιμιανού. Ήταν κόρη του επάρχου της Αλεξάνδρειας Κώνστα. Διακρίθηκε για σπάνια σοφία και ωραιότητα.
Με διαταγή του Μαξιμιανού συμμετείχε σε συζήτηση για τη χριστιανική πίστη με 50 φιλοσόφους.
Στη συζήτησε θριάμβευσε με συνέπεια να γίνουν χριστιανοί και οι 50, μαζί με τη σύζυγο του Μαξιμιανού Φαυστίνα, τον αξιωματικό συνοδείας Πορφύριο και 200 στρατιώτες. Όλοι αποκεφαλίστηκαν με διαταγή του Μαξιμιανού.
Αντιστάθηκε στις κολακείες και απειλές του Μαξιμιανού, έτσι εξορίστηκε, δημεύθηκε η περιουσία της, βασανίστηκε σε τροχό και τελικά αποκεφαλίστηκε το 305.
Τα λείψανά της ανακαλύφτηκαν τον 8ο αιώνα στις παρυφές του όρους Χαρήβ από χριστιανούς της Αιγύπτου και μεταφέρθηκαν στην Ι. Μονή του Σινά, όπου σώζονται μέχρι σήμερα.
Η μνήμη της αγίας τιμάται στις 25 Νοεμβρίου. Θεωρείται προστάτιδα της νεολαίας και ιδιαίτερα της φιλοσοφίας, στη δε Δύση είναι κάτι ανάλογο των Τριών Ιεραρχών. Θεωρείται προστάτης των Μηχανικών.
Γύρω από το όνομά της δημιουργήθηκε σύγχυση, εξαιτίας παράδοσης στη Λαοδίκεια της Μ. Ασίας, σύμφωνα με την οποία η αγία Αικατερίνη υπήρξε ένα και το αυτό πρόσωπο με τη φιλόσοφο Υπατία.
Οι γνώμες διχάζονται. Οι Ρουφίνος και Ευσέβιος αναφέρουν ως αρχικό το όνομα Δωροθέα. Αικατερίνη ονομάστηκε αργότερα, για την καθαρότητα και αγνότητα του βίου της (Αικατερίνα – Αεικαθερίνα).
Ο Συνέσιος, επίσκοπος Πτολεμαϊδος (PG 66, 1321) και από τους συγχρόνους ο Β. Μυρσιλίδης (βιογραφία της φιλοσόφου Ελληνίδος Υπατίας, Αθήναι 1926) ταυτίζουν την αγία με τη φιλόσοφο Υπατία.
Ο Μυρσιλίδης μάλιστα στηρίζει τη γνώμη του, στο ότι μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή οι κάτοικοι της περιοχής Λαοδίκειας διέσωζαν παλαιά παράδοση, σύμφωνα με την οποία στο χωριό Δενισλή (υπηρέτησε εκεί ως Διευθυντής της Σχολής της Ελληνικής Κοινότητας περί το 1897) είχαν εορτή στις 25 Νοεμβρίου «εις τιμήν και μνήμην Υπατίας της φιλοσόφου και μάρτυρος», στην οποίαν έλαβε μέρος και ο ίδιος.
Συμπληρώνει μάλιστα ότι ο εκεί ναός, κατά τη σχετική επιγραφή, οικοδομήθηκε «εκ βάθρων εις τιμήν και μνήμην Υπατίας (φιλοσόφου και μάρτυρος)» και ότι «πανηγυρίζει την 25ην Νοεμβρίου, εορτήν της παρθενομάρτυρος του Χριστού Αικατερίνης, υπό το όνομα της οποίας τα πλήθη των πέριξ οικούντων πιστών εορτάζουν την σοφήν ρήτορα κόρην Υπατίαν» (Β. Μυρσιλίδη, Βιογραφία ………. και περιοδικό «Κιβωτός», Νοε-Δεκ. 1953).
Προσθήκη σχολίου