Ύψωση του Τιμίου Σταυρού: Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες εορτές της Ορθοδοξίας. Η τιμή προς τον Τίμιο Σταυρό ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους.
Οι επιστολές του Αποστόλου Παύλου είναι γεμάτες από χωρία στα οποία εξάρεται ο ρόλος του Σταυρού για τη σωτηρία του κόσμου. Το γεγονός ότι οι κατακόμβες είναι γεμάτες από χαραγμένους σταυρούς αποδεικνύει ότι οι διωκόμενοι χριστιανοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους τύπους του αδίκως παθόντος Κυρίου Ιησού Χριστού. Το ιερό αυτό σύμβολο τους εμψύχωνε και τους έδινε τη δύναμη του μαρτυρίου.
Η εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει ότι οι Χριστιανοί έθαψαν τον Τίμιο Σταυρό για να μην λεηλατηθεί από τους ειδωλολάτρες. Κατά την επικράτηση του Χριστιανισμού, η Αγία Ελένη αναζήτησε τον Τίμιο Σταυρό προκειμένου να στηθεί μέσα στην εκκλησία στα Ιεροσόλυμα για να τον προσκυνούν οι πιστοί. Κανένας όμως δεν ήξερε πού είναι θαμμένος ο Τίμιος Σταυρός αφού εκείνοι που τον είχαν θάψει είχαν πεθάνει παίρνοντας το μυστικό μαζί τους. Μετά από πολλές μάταιες ανασκαφές, ο Τίμιος Σταυρός βρέθηκε από την ίδια την Αγία Ελένη κατά λάθος. Καθώς εκείνη βάδιζε, πάτησε ένα χορτάρι και αμέσως μια όμορφη μυρωδιά πλημμύρισε τον αέρα. Σκάβοντας από κάτω βρέθηκε κρυμμένος ο Τίμιος Σταυρός. Κάπως έτσι, ανήμερα του εορτασμού της ύψωσής του, μοιράζεται στις εκκλησιές βασιλικός και οι πιστοί αφήνουν εκεί τους δικούς τους βασιλικούς.
