Κάλαντα Χριστουγέννων: Κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα μικροί και μεγάλοι περιμένουν τα κάλαντα. Ειδικότερα οι νεαρότερες ηλικίες που περιμένουν πως και πως να βγουν στους δρόμους προκειμένου να βγάλουν το χαρτζιλίκι τους. Ωστόσο τα κάλαντα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Τα κάλαντα είναι ένα αρκετά παλιό έθιμο και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα.
Τα Κάλαντα Χριστουγέννων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πολυάριθμες παραλλαγές καλάντων που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα.
Σχεδόν κάθε περιοχή, κάθε νησί, πολλές φορές και κάθε χωριό έχει τα δικά του, ξεχωριστά κάλαντα.
Οι στίχοι διαμορφώνονται ανάλογα με τις διαλέκτους και τα ιδιώματα της κάθε περιοχής και η μουσική ανάλογα με την παράδοση του κάθε τόπου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι περιοχές των Επτανήσων, της Θράκης, των Επτανήσων, της Ηπείρου, των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, του Πόντου, της Κρήτης και της Μικρά Ασίας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παλαιότερα χρόνια τα κάλαντα δεν τραγουδιόντουσαν μόνο, αλλά και παίζονταν από παραδοσιακούς οργανοπαίκτες.
Για αυτό τον λόγο, πολλές φορές θύμιζαν περισσότερο παραδοσιακά τραγούδια, παρά κάλαντα.
Κάλαντα Δωδεκανήσου
Aύτη είναι η ημέρα,
όπου ήρθ᾿ ο Λυτρωτής,
απὸ Μαριὰμ Μητέρα,
εκ Παρθένου γεννηθείς.
Άναρχος αρχὴν λαμβάνει,
και σαρκοῦται ο Θεός,
ο Αγέννητος γεννάται
εις την φάτνην ταπεινός.
Όσοι έχετε στα ξένα,
να δεχθήτε με καλό,
και του χρόνου με υγεία
το Θεό παρακαλῶ.
Κάλαντα Μακεδονίας
Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα,
τώρα Χριστός γιννιέτι
Γιννιέται κι βαφτίζιτι
στους ουρανούς απάνου
Όλοι οι Αγγέλοι χαίρουντι
κι όλοι δοξολογιούντι
Και τα δαιμόνια σκάζουνε,
και σκάζουν και πλαντάζουν
Σὲ τουτ᾿ το σπίτι πούρθαμε,
μι μάρμαρου στρουμένου.
Κάλαντα Αιγαίου
Κάτω στά Ἱεροσόλυμα, στης Βηθλεὲμ την πόλη,
εκεί δεντρὶ δεν ήτανε, δεντρί ξεφανερώθη.
Κι ανάμεσα στους κλώνους του, αγγέλοι κι αρχαγγέλοι
κι ο Μιχαὴλ Αρχάγγελος ξεφτερουγᾶ καὶ λέει:
-Χριστέ, για δώσ᾿ μου τα κλειδιὰ και τα χρυσὰ κλειδάκια,
ν᾿ ανοίξω τον παράδεισο, να μπῶ σὲ περιβόλι,
να κόψω μήλο δροσερό, να πιῶ νερὸ δροσάτο,
να γείρω ν᾿ αποκοιμηθώ σε νεραντζιά ῾πὸ κάτω.
Και σας καληνυχτίζουμε, πεσέτε κοιμηθήτε,
ολίγον ύπνον πάρετε κι ευθύς ὡς σηκωθήτε,
στην εκκλησία τρέξετε όλοι με προθυμίαν
και του Χριστού να ακούσετε τη θεία λειτουργία.
Κάλαντα Κερκύρας
Σήμερο οἱ μάγοι έρχονται στη χώρα του Ηρώδη.
Και ο Ηρῴδης ταραχθεὶς έγινε θηριώδης.
Κράζει τους μάγους και ρωτά: -Μάγοι που θε να πάτε;
Στης Βηθλεὲμ το σπήλαιο, την πόλη την Αγία.
Π᾿ εκεί γεννάει τὸ Χριστὸ ἡ Δέσποινα Μαρία.
