Η Παννυχίδα είναι παλαιά Ακολουθία του ενοριακού-ασματικού τυπικού, που τελούνταν στην Κωνσταντινούπολη έως το 1204 και στη Θεσσαλονίκη έως την εποχή του Αγίου Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (†1429), κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στη θέση του σημερινού Μοναχικού Αποδείπνου.
Είναι δομημένη σε τρία ψαλμικά αντίφωνα, με εφύμνιο μετά από κάθε στίχο. Επίσης, περιλαμβάνει Ευαγγελική περικοπή, με κυρίαρχο θέμα την προσευχή.
Οι ευχές της Παννυχίδος είναι κατανυκτικότατες.
Στο τέλος ψάλλεται ο αρχαίος δεκαπεντασύλλαβος ύμνος «Η ασώματος φύσις», κατ’ επίδραση από το Μοναχικό Απόδειπνο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι, κατά τα Απόδειπνα των ημερών της Α΄ Εβδομάδος των Νηστειών, αναγιγνωσκόμενες σήμερα ευαγγελικές περικοπές είναι κατάλοιπο της παλαιάς Ασματικής Παννυχίδος.
Η Μεγάλη Εβδομάδα
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο!
Το Μεγάλο Σάββατο (ημερολογιακά) το πρωϊ, έχουμε την λεγόμενη «1η Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο!
Το Μεγάλο Σάββατο στις 12.00 (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή), έχουμε την ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς και την αφή του Αγίου Φωτός στον κόσμο από το Πανάγιο Τάφο.
Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 π.μ. ή το απόγευμα, τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όπου σε πολλές γλώσσες διαβάζεται το Ιερό Ευαγγέλιο και διατρανώνεται παγκοσμίως η νίκη του θανάτου και η εποχή της Καινούριας Διαθήκης, της χαράς και της Αναστάσιμης ελπίδας.
Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα των Παθών και της Αναστάσεως για όλους εμάς τους Πίστους;
Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση»!
Ο Χριστός με την θέληση του (εκουσίως), έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς!
Αυτό σημαίνει ότι δεν λυπούμαστε «μοιρολατρικά» για το Πάθος του, αλλά για τις δικές μας αμαρτίες και αφού μετανοιώνουμε ειλικρινώς μπορούμε την αντικειμενική σωτηρία που χάραξε ο Χριστός να την κάνουμε και υποκειμενική – προσωπική σωτηρία!
