Ο Άγιος Εύπλος ο Μεγαλομάρτυρας έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν ο Διοκλητιανός. Γεννήθηκε στην Κατάνη της Σικελίας, όπου και ήταν διάκονος της τοπικής εκκλησίας.
Θερμός κήρυκας του Ευαγγελίου ο Εύπλος προσπαθούσε να στερεώσει την πίστη των διωκόμενων χριστιανών και τους προέτρεπε να υπομένουν τα πιο φρικτά μαρτύρια, παρά να αρνηθούν τον Χριστό.
Οι ειδωλολάτρες βλέποντας αυτή του τη δραστηριότητα, τον κατήγγειλαν στον Έπαρχο Καλβισιανό. Αυτός προσπάθησε με συζήτηση να πείσει τον Εύπλο ότι ήταν μωρία η πίστη του κι έπρεπε να την αρνηθεί. Ο Εύπλος διέλυσε όλα τα επιχειρήματα και ο Καλβισιανός αφού είδε ότι δεν τα έβγαζε πέρα διέταξε και του έσχισαν τις σάρκες με σιδερένια νύχια. Κατόπιν του έσπασαν τις κνήμες με σφυριά και στο τέλος τον αποκεφάλισαν. Όταν τον συνέλαβαν, κρατούσε στα χέρια του το Ευαγγέλιο. “Διάβασέ μου κάτι ν’ ακούσω τι γράφει” του είπε ο κριτής, μπροστά τον οποίο τον οδήγησαν και ο Άγιος άνοιξε και διάβασε: “Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης ότι αυτών έστιν η βασιλεία των ουρανών”
Προστάτης της Αίνου
Προστάτης Άγιος της Αίνου της Ανατολικής Θράκης, μιας πόλης που τα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρξε σημαντική ναυτική δύναμη, πάλαι ποτέ, ο Άγιος Εύπλος. «Έχει η Αίνος ξακουστές, πλεούμενες φεργάδες/ έχει καραβοκύρηδες και καραβοκυράδες,/ έχει καραβομαραγκούς, καράβια π’ αρματώνουν/ που φεύγουν στην Ανατολή και πάνε και στη Δύση,/ φέρνουν χρυσό κι ασημικό και κεντητά μαντήλια,/τα βάζουν οι νοικοκυρές/ και παν’ στην Εκκλησία».
Για την εκκλησία του Αγίου Εύπλου, ένα βυζαντινό κτίσμα που οικοδομήθηκε πριν απ’ το έτος 1000, σύμφωνα με τον Σύλλογο Αινιτών Αλεξανδρούπολης, στο λιμάνι της πόλης, ο λόγος, στο παραπάνω τραγούδι που υμνεί τη ναυτοσύνη των Αινιτών και των Αινιτισσών. Ανοίγω παρένθεση. Το 1821 όταν ξέσπασε η Επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Αίνος αριθμούσε 300 πλοία, τα οποία όργωναν τη Μεσόγειο κουβαλώντας όλα τα αγαθά. Αινίτης ήταν ο φιλικός Χατζή Αντώνης Βισβίζης που με τη σύζυγό του Δόμνα και πολλούς άλλους πολλά πρόσφεραν στην υπόθεση της των Ελλήνων ελευθερίας.
