Τη μνήμη των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού τιμά την 1η Νοεμβρίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας
Ένα μικρό “ξεχασμένο” δρομάκι στην πάροδο των χρόνων, η οδός Ήβης, στην καρδιά της πόλης του Αμαρουσίου οδηγεί στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων η οποία δεσπόζει πολύ κοντά στο κέντρο – απόκεντρο της πόλης με έναν ιδιαίτερα επιβλητικό “στρογγυλεμένο” τρούλο (το “αυγό” όπως το λέμε στην καθομιλουμένη μεταξύ μας) σημαιοστολισμένη αυτές τις ημέρες λίγο πριν του εορτασμού της.
Τη θέση του ναού, που βρίσκονται σήμερα οι Άγιοι Ανάργυροι, κατείχε ο ναός της Παναγίας Μαρμαριώτισσας ο οποίος μετά την επανάσταση του 1821 μετονομάσθη σε Ναός των Αγίων Ἀναργύρων.
Ο σημερινός ναός θεμελιώθηκε το 1972 ενώ άρχισε να λειτουργεί το 1978
Γύρω στα 850 μ.χ. οικοδομείται εκκλησάκι με την ονομασία Παναγία Μαρμαριώτισσα λόγω της πληθώρας των μαρμάρων της περιοχής. Εικάζεται επίσης πως τάφοι που έχουν βρεθεί κοντά στο ναό ανήκαν σε Μαρουσιώτες ήρωες της επανάστασης (σημειωτέον πως μέσα στους αιώνες γύρω από το ναό λειτουργούσε και ένα μικρό κοιμητήριο).
Στη συνέχεια ο ίδιος ναός ανακαινίστηκε το 1870 όπου και αφιερώθηκε στους Αγίους Αναργύρους το σημαντικότερο χριστιανικό μνημείο στο Μαρούσι
Παρόλο που είχε κηρυχτεί μνημείο του κράτους από το 1922, στα χρόνια της Κατοχής υπέστη καταστροφές, για να κατεδαφιστεί ολοσχερώς το 1973, δίνοντας τη θέση του σε ένα ναό με τη σημερινή μορφή του. “Ίσως πρόκειται” για τη μεγαλύτερη απώλεια της τοπικής μας ιστορικής και αρχαιολογικής κληρονομιάς.
Οι Άγιοι Ανάργυροι
“Άγιοι Ανάργυροι”, ομάδες Αγίων, που ήσαν γιατροί προσφέροντας αναργύρως (δωρεάν) τις υπηρεσίες τους ενώ για αντάλλαγμα δεν έπαιρναν χρήματα, αλλά το μόνο πού ζητούσαν ήταν να πιστεύσουν οι άνθρωποι στον Χριστό.
Η Ορθόδοξη παράδοση μιλά για τρία ζεύγη Αγίων Αναργύρων, που φέρουν τα ονόματα Κοσμάς και Δαμιανός και είναι αδέρφια. Διαθέτουν δε θαυματουργικές ιδιότητες στην ίαση ασθενειών, ενώ διακρίνονται ανάλογα τον τόπο καταγωγής τους. Οι Άγιοι Ανάργυροι οι οποίοι εορτάζουν την 1η Νοεμβρίου, κατάγονται από την Συρία. Εκείνοι που εορτάζουν την 1η Ιουλίου, προέρχονται από τη Ρώμη.
