Αγία Παρασκευή: Το γαϊτανάκι είναι ένα πρωτότυπο τραγούδι και χορεύεται ιδιόμορφα στο χωριό Λευτέριανη μια φορά το χρόνο, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα και αργότερα την Τρίτη μέρα του πανηγυριού της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου.
Αγία Παρασκευή: Έθιμα και παραδόσεις της γιορτής
Χορεύεται σε δύο σειρές. Από μέσα οι γυναίκες και απ’έξω οι άντρες. Κατά διαστήματα περνούσαν τα χέρια τους οι άντρες μπροστά από τις γυναίκες και πλέκονταν. Ο ρυθμός του τραγουδιού ήταν αργός και παραπονεμένος και αυτό αντανανλάταν στις αργές κινήσεις του χορού, δύο βήματα μπρος και δύο βήματα πίσω. Εκείνοι που χόρευαν μπροστά αποτελούσαν αντίθεση και έδειχναν το καμάρι, τη λεβεντιά και το μεράκι με το ζωηρό και έντονο τρόπο που χόρευαν στον τόπο. Αξιοσημείωτο είναι ότι έπαιρναν μέρος όλοι, νέοι και ηλικιωμένοι και οι γεροντότεροι με την πείρα τραγουδούσαν και πρόσεχαν αν το «λένε καλά και το πάνε καλά» και το χορό και το τραγούδι.
Δε χορεύεται ούτε τραγουδιέται έτσι σε κανένα άλλο γειτονικό χωριό και είναι άγνωστο αν υπάρχουν άλλες παραλλαγές. Ανήκει πάντως στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το θέμα είναι το πικρό παράπονο του αδικημένου. Υπηρέτης (εργάτης) – κακό αφεντικό – αδικία. Είναι περίεργο πως σε αυτές τις κλειστές κοινωνίες με αταξικό συνήθως χαρακτήρα έχουμε το πιο ωραίο ίσως ταξικό τραγούδι. Προσέξετε τη σύνθεση του ειδυλλιακού με το κοινωνικό.
Γιορτή της Αγίας Παρασκευής στη Δράμα
Κάθε χρόνο στης 26 Ιουλίου γιορτάζεται η μνήμη της πολιούχου του χωριού Μεγαλομάρτυρος Αγίας Παρασκευής. Την παραμονή της εορτής το απόγευμα μετά τον Μέγα Πανηγυρικό εσπερινό στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής γίνεται η περιφορά της εικόνας. Κατόπιν παρουσιάζονται παραδοσιακοί χοροί από τους πολιτιστικούς συλλόγους του Δήμου. Ακολουθεί λαϊκό γλέντι στην πλατεία του χωριού. Ανήμερα της εορτής το πρωί γίνεται πανηγυρική Θεία Λειτουργία και το απόγευμα συνεχίζονται οι παραδοσιακοί χοροί από τους Πολιτιστικούς Συλλόγους
