Η Αγία Ακυλίνα, η οποία εορτάζει στις 27 Σεπτεμβρίου έκαστου έτους, καταγόταν από το χωριό Ζαγκλιβέρι της Θεσσαλονίκης και ανατράφηκε από γονείς ευσεβείς. Ο πατέρας της όμως, σκότωσε έναν Τούρκο, μετά από φιλονικία μαζί του. Για ν’ αποφύγει την τιμωρία του θανάτου, δέχτηκε τον μουσουλμανισμό. Αλλά η μητέρα της έμεινε σταθερή στον Χριστό και κάθε μέρα δίδασκε στην Ακυλίνα την αρετή και την πίστη.
Παρά τις επίμονες προσπάθειες του πατέρα της και τις απειλές των Τούρκων, η Αγία Ακυλίνα δεν αρνήθηκε τον Χριστό. Όταν την οδηγούσαν στο μαρτύριο την ακολουθούσε και η μητέρα της, που την παρότρυνε σ’ αυτό.
Η Ακυλίνα ήλεγχε με θάρρος τους Τούρκους και τη θρησκεία τους, με αποτέλεσμα να πεθάνει μαρτυρικά, μετά από πολυήμερο ραβδισμό, στις 27 Σεπτεμβρίου 1764 μ.Χ. σε ηλικία 19 ετών.
Αγία Ακυλίνα – Τίμιο Λείψανο
Κανείς δεν γνωρίζε που εναπόθεσαν οι συντοπίτες της το τίμιο λείψανο της. Λέγεται πως οι Τούρκοι θέλησαν ακόμη και νεκρή να την κάνουν δική τους, γι’ αυτό και διέταξαν να την θάψουν στο τούρκικο νεκροταφείο που ήταν κοντά στο τζαμί για να ικανοποιήσουν έτσι τον άσβεστο εγωισμό τους.
Έτσι κι έγινε. Το θεόσταλτο όμως φώς, που σαν άστρο κατέβηκε από τον ουρανό και στάθηκε πάνω από τον τάφο της, ήταν το σημείο που υποχρέωσε τους χριστιανούς συμπατριώτες της να κλέψουν το σώμα της και να το ενταφιάσουν κάπου όπου θα ήταν ασφαλές. Κατά την παράδοση, τα ονόματα των τολμηρών αυτών ανθρώπων ήταν Τσόπλας, Καλημέρης και Μπούκλας, οι οποίοι λέγεται πως έκαναν όρκο να μην μαρτυρήσουν ποτέ σε κανέναν το μυστικό, γιατί θα υπήρχε ο φόβος να βρεθεί το άγιο λείψανο της στα χέρια των Τούρκων.
Χριστιανοί πολλοί έχουν φύγει έκτοτε από τη ζωή με τον καημό να προσκυνήσουν τα ιερά λείψανα της. Σήμερα έχει χτιστεί προς τιμήν της περικαλλής και μεγαλοπρεπής Ιερός Ναό.
Η Εύρεση των Ιερών Λειψάνων
Το μαρτυρικό σώμα της Αγίας Ακυλίνας το έθαψαν στα τουρκικά νεκροταφεία. Ένα ουράνιο φως στάθηκε πάνω από τον τάφο της μάρτυρα. Το βράδυ τρεις χριστιανοί νέοι τολμούν, ξεθάβουν το μαρτυρικό λείψανο, το μεταφέρουν μακριά από την οργή των Τούρκων και το θάβουν κρυφά σε άγνωστο τόπο. Κανείς δεν έμαθε το μυστικό τους. Κανείς, μέχρι πρόσφατα, το 2012, όταν και ανακαλύφθηκε στην Όσσα, κοντά στο λείψανο της αγίας Κυράννας.
Τα ιερά λείψανα της Αγίας Ακυλίνας ήταν μέχρι πρόσφατα, το 2012, όταν και ανακαλύφθηκε στην Όσσα, κοντά στο λείψανο της αγίας Κυράννας. Σήμερα η αγία Ακυλίνα είναι η πολιούχος των Ζαγκλιβερινών, οι οποίοι πολύ ευλαβούνται την Αγία και έχουν μετατρέψει το σπίτι της σε προσκύνημα.
Κατά την τέλεση αγρυπνίας επί τη αποδόσει του Πάσχα την Τρίτη 22 Μαΐου 2012 στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών Όσσης ο Σεβασμιωτάτος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννης ανήγγειλε επισήμως την εύρεση των Ιερών Λειψάνων της Αγίας Ακυλίνης – Αγγελίνης. Στην ομιλία του εμφανώς συγκινημένος αναφέρθηκε αρχικώς στο Συναξάριο και αφηγήθηκε το χρονικό της ευρέσεως των Ιερών Λειψάνων της Αγίας, υπογραμμίζοντας όλα εκείνα τα θαυμαστά γεγονότα που ακολούθησαν και συμβάλλουν στην πιστοποίησή τους. Αναφέρθηκε στο όνειρο και την επιθυμία όλων των γενεών των κατοίκων του Ζαγκλιβερίου να βρεθούν τα λείψανα της Αγίας. Οι Ζαγκλιβερινοί από το 1764 προσηύχοντο να βρεθούν τα λείψανά της. Μέχρι σήμερα είχαν γίνει πολλές έρευνες για την ανεύρεσή τους. Μάλιστα, υπήρχαν οχτώ περιπτώσεις πιθανών σημείων τα οποία είχαν υποδειχθεί από διάφορους ως μέρη ενταφιασμού της Αγίας τα οποία σημεία ερευνήθηκαν χωρίς αποτέλεσμα. Αντιθέτως, όμως στην Όσσα, έξω από το Ιερό Βήμα του Ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών αποκαλύφθηκε η ίδια η Αγία και υπόδειξε το μέρος.
Μνήμη της Αγίας Ακυλίνας
Η μνήμη της Αγίας Ακυλίνας τιμάται από το 1957 μ.Χ. στις 27 Σεπτεμβρίου, ημέρα της τελειώσεώς της. Μέχρι τότε η Ακυλίνα εορταζόταν στις 24 Απριλίου. Αιτία αυτής της εορτολογικής μετατοπίσεως ήταν το ότι οι κάτοικοι του Ζαγκλιβερίου ήθελαν να συνδέσουν τις δύο μεγάλες πανηγύρεις του χωριού τους, του Αγίου Γεωργίου, στο όνομα του οποίου τιμώνταν ο κεντρικός ναός του χωριού, και της Αγίας τους.
Από το 1957 μ.Χ. όμως η Ακυλίνα άρχισε να εορτάζεται πλέον στις 27 Σεπτεμβρίου, ενώ από το 1984 μ.Χ. και μετά, που συστήθηκε και δεύτερη ενορία στο χωριό, της Αγίας Ακυλίνας, και άρχισε η ανοικοδόμηση μεγαλοπρεπέστατου ναού προς τιμήν της, η μνήμη της και η εορτή της μετατοπίσθηκαν επισήμως την 27η Σεπτεμβρίου.
Σε κάποιο χειρόγραφο που βρέθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ζαγκλιβέρι υπάρχει μία πρόσφατα εκδεδομένη Ακολουθία πρός τιμήν της Ακυλίνας, που ψαλλόταν μέχρι το 1969 μ.Χ.. Η Ακολουθία, ως κάτοχος της οποίας φέρεται ο μοναχός Πολύκαρπος Αθ. Γιακούδης Παντοκρατορινός και της οποίας ο συνθέτης είναι άγνωστος, περιλαμβάνει την Ακολουθία του Εσπερινού, του Όρθρου, τη Λειτουργία, το βίο και το Μαρτύριο της Αγίας.
Το Σεπτέμβριο του 1969 μ.Χ. ο υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης, συνέθεσε Ακολουθία πρός τιμήν της, η οποία ψάλλεται από τότε στην εορτὴ της Αγίας.
Μέχρι σήμερα ακολούθησαν αρκετές εκδόσεις της ίδιας Ακολουθίας, ενώ το 1980 μ.Χ. προστέθηκαν και Χαιρετισμοί και Εγκώμια στην παρθενομάρτυρα από τον ίδιο υμνογράφο.
Αγία Ακυλίνα – Εικονογράφηση
Η πρώτη εικονογράφηση της νεομάρτυρος χρονολογείται το 1858 μ.Χ. σε κάποιο έργο του ιεροδιακόνου Ιεροθέου της Ιεράς Μονης Λογγοβάρδας και μετέπειτα επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, όπου εικονίζονται όλοι οι μετά την Άλωση νεομάρτυρες. Σ᾿ αυτήν απεικονίζεται και η Ακυλίνα μαζὶ με την Κυράννα (βλέπε 28 Φεβρουαρίου) και την Άργυρη.
Επίσης στον κεντρικό ναό του Ζαγκλιβερίου, τον Άγιο Γεώργιο, βρίσκονται τρείς από τις παλαιότερες εικόνες της Αγίας. Η πρώτη χρονολογείται το 1903 μ.Χ. και παρουσιάζει ολόσωμη την Αγία· κάτω αριστερά και δεξιά περιέχονται δύο σκηνές από το βίο της, η μαστίγωση και η κοίμησή της, ενώ επάνω αριστερά παριστάνεται ο Χριστός να ευλογεί την Αγία.
Η δεύτερη εικόνα που παρουσιάζει επίσης ολόσωμη την Ακυλίνα φέρεται ως δέηση του «Πολυκάρπου ᾿Αθανασίου Γιαγκούδη Ζαγκλιβερινῷ Παντοκρατορινῷ ἐν ῾Αγίῳ ῎Ορει τῇ 1 Σεπτεμβρίου 1904”, είναι δηλαδὴ προσφορά του ίδίου προσώπου, δαπάνη του οποίου έγινε και η πρώτη Ακολουθία πρός τιμήν της νεομάρτυρος.
Τέλος, η τρίτη εικόνα είναι δέηση του Παναγιώτη Αναγνώστου το 1913 μ.Χ., και εικονίζονται η Αγία Ακυλίνα μαζὶ με την Αγία Κυράννα. Και οι τρείς εικόνες έχουν αγιορειτικὴ προέλευση.
Το σπίτι της Αγίας όπου και ο τόπος του μαρτυρίου της, σώζεται μέχρι σήμερα, όχι βέβαια σε καλή κατάσταση. Ένα καντήλι που καίει νύχτα μέρα δηλώνει το σεβασμό των Ζαγκλιβερινών στην Αγία Ακυλίνα την οποία τιμούν κατά τη διάρκεια των Ακυλίνειων.
