Στήν ἐπέτειο τῶν διακοσίων χρόνων ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση καί στό πλαίσιο τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γι’ αὐτήν, ἡ Ἱερά Μητρόπολις Λευκάδος καί Ἰθάκης σέ ἀγαστή συνεργασία μέ τόν Δῆμο Ἰθάκης καί τή Δημοτική Κοινωφελῆ Ἐπιχείρηση Ἰθάκης «Ὁ Φήμιος» ὑλοποίησε ἕνα διήμέρο ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πρός τιμήν τῶν εὐκλεῶν γόνων τῆς Ἰθάκης, Ἁγίων Ἐθνοϊερομαρτύρων Ραφαήλ τοῦ Ἰθακησίου τοῦ νεοφανοῦς καί Εὐγενίου (Καραβία – Τσεμπέρη), Μητροπολίτου Ἀγχιάλου.
Ὅπως μέ διάφορες εὐκαιρίες ἐπισημάνθηκε, τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ραφαήλ καί τῶν σύν αὐτῷ τό Πάσχα τοῦ 1463 στόν λόφο τῶν Καρυῶν, στή Θερμή τῆς Λέσβου ἦρθε ὡς ἀντίποινα γιά τήν πρώτη ἐξέγερση πού σημειώθηκε μετά τήν Ἅλωση ἀπό κατοίκους τοῦ αἰγαιοπελαγίτικου νησιοῦ. Ὁ συνδυασμός τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν 200ετηρίδα μέ τήν ἐτήσια τοπική ἑορτή τῆς μετακομιδῆς τῶν λειψάνων τῶν τριῶν Ἁγίων στή γενέτειρα τοῦ Ἁγίου Ραφαήλ ὑπῆρξε ἐπιτυχέστατος, ἀφοῦ ἀνέδειξε τή διαχρονική συμβολή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στη διατήρηση τῶν ζωπύρων τοῦ Ἔθνους ἀναμμένων στά χρόνια τῆς δουλείας καί στήν ἀνάφλεξή τους τήν Ὥρα τῆς Ἐλευθερίας, στή Μεγάλη μας Ἐπανάσταση.
Τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου ἐψάλη ὁ Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λευκάδος καί Ἰθάκης κ. κ. Θεοφίλου καί μέ τή συμμετοχή τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου π. Βαρθολομαίου Τριανταφυλλίδη – Ἀντωνίου, Γραμματέως τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος ὡς ἐκπροσώπου τῆς Ἱ. Συνόδου καί τοῦ Ἐξάρχου τοῦ Παναγίου Τάφου στήν Ἑλλάδα, Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου π. Ραφαήλ Γρίβα, Ἰθακησίου στήν καταγωγή, καθώς καί τῶν κληρικῶν τῆς Ἰθάκης. Ὁ Ἱεροκῆρυξ τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης π. Ἰωαννίκιος Ζαμπέλης στό κήρυγμά του ἀναφέρθηκε στή σημασία τῆς θυσίας τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων γιά τή διατήρηση τῆς Πίστης, ἀλλά καί τῆς ταυτότητας τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἐπικαλούμενος τή μαρτυρία τοῦ Φώτη Κόντογλου καί τοῦ Νίκου Σβορώνου, ἐπεσήμανε ὅτι οἱ Νεομάρτυρες ἀναδείχθηκαν στήν πράξη ἐπαναστάτες μέ αἰτία, δόξα καί ὡράισμα τῆς Ἐκκλησίας συνολικά καί καύχημα τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας του ὁ καθένας, ὅπως οἱ Ἅγιοι Ραφαήλ καί Εὐγένιος.
Τό πρωΐ τῆς Κυριακῆς ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας προεξῆρχε τῆς Ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας στόν Ἱ. Ναό Ἁγίου Ραφαήλ. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ἱ. Συνόδου, Πανοσιολογιώτατος π. Βαρθολομαῖος Τριανταφυλλίδης – Ἀντωνίου, ὁ ὁποῖος ἔλαβε ἀφορμή ἀπό τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς Γ΄ Ματθαίου καί τόνισε τήν ἀκεραιότητα καί τήν καθαρότητα τοῦ φρονήματος καί τοῦ ἀγώνα τῶν Νεομαρτύρων καί τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ’21, πού στηρίζονταν ἀπαρασάλευτα στήν Πίστη τοῦ Χριστοῦ.
Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας τά ἱερά λείψανα μεταφέρθηκαν, κατά τήν παράδοση, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Εἰσοδίων Θεοτόκου στό Βαθύ Ἰθάκης, ὅπου τέθηκαν σέ προσκύνηση καί ἐψάλη ἡ Ἱερά Παράκληση τῶν Ἁγίων.
Ἀκολούθησε ἐπιμνημόσυνη δέηση στόν αὔλειο χῶρο τοῦ Ἱ. Ναοῦ καί ἐνώπιον τῆς προτομῆς τοῦ Ἰθακησίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Εὐγενίου (Καραβία), Μητροπολίτου Ἀγχιάλου, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε δι’ ἀγχόνης στήν Κωνσταντινούπολη τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα, 10 Ἀπριλίου 1821 μαζί μέ τόν Πατριάρχη Ἅγιο Γρηγόριο Ε΄ καί Συνοδικούς Ἀρχιερεῖς.
Στή σεπτή μορφή τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρος Εὐγενίου, ὡς προσωπικότητας ἐκκλησιαστικῆς καί ἐθνικῆς πού ἐλίπανε μέ τήν θυσία καί τήν μαρτυρία του τό δένδρο τῆς Ἐλευθερίας μας, ἀναφέρθηκε ὁ Ἱεροκῆρυξ καί Διευθυντής τοῦ Κέντρου Νεότητας τῆς Ἱ. Μ. Λευκάδος καί Ἰθάκης, βασιζόμενος στόν ἐπιμνημόσυνο λόγο πού ἐξεφώνησε πρός τιμήν τοῦ Ἱεράρχου Εὐγενίου καί τῶν συμμαρτύρων του ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων στήν Ὀδησσό στό ἐτήσιο μνημόσαυνό του καί στήν ἔρευνα τοῦ Ἰθακησίου ἱστοριοδίφη Ἱπποκράτους Καραβία. Διαφάνηκε ἔτσι μία πολυεδρική προσωπικότητα Διδασκάλου τοῦ Γένους καί τῶν Ἡγεμονικῶν Οἴκων τῆς Μολδαβίας καί τῆς Βλαχίας· ἕνας δυναμικός Ἱεράρχης, πιστός στίς ἐπάλξεις τοῦ χρέους τῆς ποιμαντικῆς καθημερινότητας· ἕνας νουνεχής, ἀλλά ἑτοιμοπόλεμος Φιλικός· ἕνας θαρραλέος ἀγωνιστής πού ἐμψύχωνε καί παραμυθοῦσε τούς συνεγκλείστους του Ἱεράρχες στή φυλακή τοῦ Μποσταντζήμπαση τῆς Κωνσταντινούπολης, ἐνώ μέ καρτερία καί προσήλωση στή διαχρονική παράδοση τῶν ταγῶν τῆς Ρωμηοσύνης ἀνέβηκε τό βῆμα τῆς ἀγχόνης καί ἔγινε χειραγωγός πρός τήν ἀληθινή ἐλευθερία.
Στίς ἐκδηλώσεις συμμετεῖχαν ἀκόμη ὁ Βουλευτής Κεφαλληνίας καί Ἰθάκης κ. Παναγῆς Καππᾶτος, ὁ Δήμαρχος Ἰθάκης κ. Διονύσιος Στανίτσας, τόν ὁποῖο ὁ Σεβασμιώτατος καί συνεχάρη μαζί μέ τούς συνεργάτες του γιά τήν ἄψογη διοργάνωση, ὁ Ἔπαρχος Ἰθάκης κ. Ἀθανάσιος Λιβιτσάνης, ὁ Λιμενάρχης καί ὁ Διοικητής τῆς Πυροσβεστικῆς Ὑπηρεσίας Ἰθάκης καί πλῆθος κόσμου.