Ιερά μνήμη του αγίου, ενδόξου και καλλινίκου μάρτυρος Τρύφωνος

Στον ως άνω Ιερό Ναό φυλάσσεται η τιμία κάρα του Αγίου μάρτυρος Τρύφωνος.

Στην ομιλία του ο Αιδεσιμολογιώτατος ανέφερε:

Δεν είναι η πρώτη φορά που στο κατά Ιωάννην ιερό ευαγγέλιο βλέπουμε τον Ιησού Χριστό να διατυπώνει τον θεμελιώδη τρόπο υπάρξεως των ανθρώπων. Ο Κύριος μία και μόνη εντολή παρέδωσε στους μαθητές Του, την καινὴ ἐντολή, αυτή της αγάπης, ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. Όλες οι άλλες εντολές έχουν χαρακτήρα ασκητικό (η εγκράτεια, η φύλαξη του νου, η ελεημοσύνη, η εντιμότητα, το ήθος, η σεμνότητα, η υπακοή, η μετάνοια κ.ο.κ.). Προβάλλονται ως ασκήσεις (σώματος και ψυχής) που μας οδηγούν στη μία και μόνη εντολή, της αγάπης, η οποία έχει χαρακτήρα οντολογικό, και περιγράφει τον τρόπο υπάρξεως του αληθούς ανθρώπου που γεννιέται πλέον ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, του ανθρώπου δηλαδή που έχει βαπτισθεί στο όνομα της Αγίας Τριάδος.

Αυτή η νέα εντολή (ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους) περιγράφει κατάσταση υπαρκτικού, υπαρξιακού, πραγματικού και όχι ηθικού περιεχομένου. Είναι ο τρόπος που καλούμαστε να υπάρξουμε ως ανθρώπινη φύση. Κάθε εκφυγή ή αποφυγή ή διαφυγή από αυτόν τον τρόπο υπάρξεως, ονομάζεται αποτυχία, δηλαδή αμαρτία.

Για να δείξει τί σημαίνει αυτή η υπαρκτική αγάπη, τους λέγει ποια είναι η κατάσταση στον κόσμο. Ο κόσμος μισεί τον Χριστό, γιατί ο ερχομός Του και το έργο Του αναιρούν το καθεστώς του κόσμου. Με τη σάρκωση του Ιησού Χριστού, δύο τινά μπορούσαν να συμβούν ή να αλλάξει ο παλαιός κόσμος ή να αντιτεθεί απέναντί Του. Η ιστορία μας λέγει ότι ο κόσμος δεν άλλαξε, παραμένει ένας κόσμος που πορεύεται μέσα στη σύγχυση και την αγνωσία. Κατά συνέπεια, ο κόσμος θα αντιτεθεί και στους μαθητές και φίλους του Χριστού, γιατί εκπροσωπούν τη νέα πραγματικότητα, την Εκκλησία Του.

Υπάρχει βέβαια μια αμφισημία, μια διαφορετική ερμηνεία, όσον αφορά το περιεχόμενο της λέξεως κόσμος. Κατ’ αρχήν η λέξη προέρχεται από το ρήμα κοσμῶ, που σημαίνει στολίζω, από το ρήμα αυτό παράγεται η λέξη κόσμημα. Ο κόσμος, λοιπόν, αποτελεί κόσμημα, στολίδι, το έξοχο δημιούργημα, που έπλασε ο Θεός με την ενέργεια του Υιού και Λόγου Του. Η παρουσία Του είναι δεδομένη στον κόσμο, ακόμη κι αν αγνοείται από το πλήρωμα αυτού του κόσμου.

Αυτός, όμως, ο κόσμος βρέθηκε υπό την εξουσία των αντιθέων δυνάμεων, έγινε εχθρικός στην παρουσία του θείου θελήματος, για να μην πούμε ότι διέστρεψε το θέλημα του Θεού ταυτίζοντάς το με το δικό του ιδιοτελές θέλημα. Σ’ αυτόν τον «δικό του» κόσμο έρχεται ο Χριστός, πάλι και πάλι, για να τον καινουργήσει, να τον σώσει από την αποξένωση και να τον συμφιλιώσει με τον Θεό. Και όμως, αυτός ο κόσμος δεν Τον δέχεται· απεναντίας, μάλιστα, τον αντιμάχεται. Ακόμα και αυτοί που λογαριάζονται «φίλοι» του αληθινού Θεού, έχοντας εκ-τραπεί από την οδό της θεογνωσίας Τον οδηγούν στο θάνατο. Επόμενο είναι να παραμείνει η ίδια εχθρική στάση του κόσμου τούτου απέναντι στους μαθητές του Χριστού, στους πιστούς της εκκλησίας Του.

Η αντίδραση του κόσμου απέναντι στον μαθητή του Χριστού, όποιας εποχής μαθητή, είναι αντίδραση στον Χριστό, είναι αντίδραση στην παρουσία του ακτίστου μέσα στη ζωή των ανθρώπων. Το μίσος αυτό του κόσμου απέναντι στο Χριστό και στους μαθητές Του οφείλεται στην άγνοια της θείας παρουσίας. Το μίσος αυτό είναι αναίτιο. Η μόνη αποστολή και ευθύνη των μαθητών είναι να γνωρίσουν στον κόσμο το είναι του Θεού, την αγάπη του Θεού για τα πλάσματά Του. Ως ακόλουθοι του Χριστού, ως φέροντες το όνομα του Χριστού (χριστιανοί), ως δούλοι του Θεού, θα υποστούν και θα υπο-στούμε ό,τι και ο Κύριός μας. Το Πανάγιο Πνεύμα είναι αυτό που ενισχύει και ενδυναμώνει τους μαθητές του Χριστού εντός του άκοσμου πλέον κόσμου και τις διαθέ-σεις του.

Ρωτά ο άγιος Λουκάς ο ιατρός· άραγε δε νιώθετε πόσο ασυνήθιστα υψηλός είναι αυτός ο τίτλος, ο τίτλος του φίλου του Χριστού; Ο Κύριος προσλαμβάνει καθένα που έ-παυσε να είναι δούλος των παθών και των σαρκικών επιθυμιών του, εκείνον που αρνήθηκε την αφοσίωση στα επί-γεια, εκείνον που ζει βίο καρδιακό έχοντας στραμμένο το νου του πάντοτε στον Δημιουργό του.

Και συνεχίζει· Όμως, δεν διαλέγει πάντα τους δούλους Του τόσο αναπάντεχα και θαυμαστά, τόσο αστραπι-αία. Στέλνει τη θεϊκή χάρη Του, τη σιωπηλή πνοή του Αγίου Πνεύματος στις καρδιές τους και αυτή η πνοή του Αγίου Πνεύματος μέρα με τη μέρα, βαθμηδόν, όλο και περισσότερο κατακτά τις καρδιές τους και λίγο λίγο γίνονται εκλεκτοί του Χριστού.

Έτσι, δεν κατανοεί ο κόσμος καθέναν ο οποίος στρέφεται με όλη του την καρδιά προς τον Θεό, ο οποίος αρχίζει να ζει, όχι με το δικό του τρόπο, αλλά με την εν Χριστώ ζωή. Οι άνθρωποι παρατηρούν με έκπληξη· γιατί δεν συμπεριφέρεται αυτός ο άνθρωπος όπως άλλοτε, γιατί δεν επιδιώκει αυτό που επιδιώκουν όλοι, γιατί δεν πηγαίνει εκεί που πάνε όλοι, για ποιό λόγο άλλαξε ο δρόμος του; Για ποιό λόγο μας αποφεύγει, γιατί τα ενδιαφέροντά μας του έγιναν ξένα; Απορούν. Γρήγορα η απορία αντικαθίσταται με την κακία, με την κακία για ότι έφυγε από το δρόμο τους, ζει μια άλλη ζωή, η οποία τους στηλιτεύει, τους κάνει να ελέγχονται. Γίνεται στα μάτια τους εφιάλτης, επειδή βαδίζει στο δρόμο του Χριστού, το δρόμο που αυτοί αρνήθηκαν.

Ένας τέτοιος γνήσιος μαθητής και φίλος του Χριστού υπήρξε και ο σημερινός εορταζόμενος άγιος μάρτυς Τρύφων. Ένας απλός και ταπεινός νέος ήταν ο Άγιος, χωρίς ιδιαιτέρα μόρφωση, χωρίς πλούτο και δόξα και αξιώματα, που έβοσκε μερικές χήνες για να εξοικονομεί τα απαραίτητα για τη ζωή του.

Και εάν το όνομα του αγίου Τρύφωνος μας θυμίζει τη λέξη τρυφή, την απόλαυση, δύσκολα θα μπορούσε να βρει κανείς στην απλή και ταπεινή ζωή του κάτι που να δημιουργεί απόλαυση και τρυφή.

Στα κοσμικά μας μάτια και στα μάτια αυτών που επιδιώκουν την τρυφή και την απόλαυση στη ζωή και την αντιλαμβάνονται ως την άνεση να ζουν σε ένα πλούσιο περιβάλλον με όλες τις ανέσεις, η ζωή του αγίου Τρύφωνος δεν φαίνεται να έχει κανένα στοιχείο τρυφής. Και όμως, η τρυφή και η απόλαυση, που αισθανόταν ο άγιος Τρύφων, σχετιζόταν ακριβώς με αυτή την απλότητα και την ταπείνωση, που χαρακτήριζε τη ζωή του.

Μπορεί να μην διέθετε κοσμικά προσόντα, μπορεί να μην ήταν μορφωμένος και ευκατάστατος, μπορεί να μην ζούσε σε πολυτελή σπίτια και να ήταν ενδεδυμένος με πλούσια ενδύματα, όμως είχε το μεγάλο προνόμιο να πιστεύει στον αληθινό Θεό.

Σε μια εποχή κατά την οποία οι άνθρωποι ήταν βυθισμένοι στην πλάνη των ειδώλων και στον βόρβορο της αμαρτίας, στον οποίο οδηγούσε η πίστη στους ψεύτικους θεούς, ο άγιος Τρύφων είχε γνωρίσει τον Χριστό και την αλήθεια του ευαγγελίου Του, που απαλλάσσει τον άνθρωπο από την αμαρτία και του χαρίζει τη χαρά της παρουσίας Του στην ψυχή του και τον ασύγκριτο πλούτο των θείων δωρεών και της θείας χάριτος. Και δεν υπάρχει μεγαλυτέρα τρυφή και μεγαλυτέρα απόλαυση από το να μπορεί να βρίσκεται ο άνθρωπος κοντά στον Θεό, να συναναστρέφεται μαζί Του, να Του ομιλεί στην προσευχή και να ακούει και τον Θεό να του μιλά και να του αποκαλύπτεται.

Και η απόλαυση αυτή δεν σχετίζεται ασφαλώς ούτε με τη μόρφωση ούτε με τον πλούτο ούτε με οτιδήποτε κοσμικό και επίγειο, αλλά με την καθαρότητα και την αγνότητα της ψυχής και του σώματος του ανθρώπου, με την πίστη και την αγάπη του στον Θεό.

Ο άγιος Τρύφων διέθετε και την καθαρότητα και την πίστη και την αγάπη, γι’ αυτό και όχι μόνο απολάμ-βανε στην καθημερινή και απλή ζωή του την τρυφή της παρουσίας του Θεού και την χαρά, που αυτή προσφέρει στον πιστό, αλλά και όταν κλήθηκε να ομολογήσει την πίστη του στον Χριστό και βρέθηκε ενώπιον του βήματος του δικαστού την ομολόγησε με αποφασιστικότητα και τόλμη, παρότι γνώριζε ότι αυτή η ομολογία του θα τον οδηγούσε στο μαρτύριο και τον θάνατο.

Αυτή την τρυφή και την απόλαυση έχουμε κι εμείς τη δυνατότητα να ζήσουμε, γιατί ο Χριστός την προσφέ-ρει σε όλους όσοι θέλουν να την αισθανθούν, σε όλους όσοι θέλουν να ζήσουν κοντά Του, σε όλους όσοι είναι πρόθυμοι να αγωνισθούν για να απαλλαγούν από τα πάθη και τις αδυναμίες, τις μικρότητες και τις κακίες, που εμποδίζουν τον Χριστό να ενοικήσει στην ψυχή τους.

Εισερχόμενοι στο Ναό κάναμε σωστά το σταυρό μας, ανάψαμε το κεράκι μας, ασπασθήκαμε την τιμία κάρα του Αγίου μας, ο οποίος θα αισθανθεί ότι τιμάται με τον ασπασμό, όταν σκεπτόμαστε και λέγουμε στον εαυτό μας· φρόντισε και διορθώσου λιγάκι για να ευχαριστηθεί και να σε ευλογήσει ο Άγιος, προσευχηθήκαμε και τώρα ήρθε η ώρα να κοινωνήσουμε με την αληθινή αγάπη και τους αδελφούς μας τρώγοντας το άχραντο σώμα και το τίμιο αίμα του Κυρίου.

Γι’ αυτό, εάν θέλουμε κι εμείς, που συναχθήκαμε σήμερα, να αισθανθούμε αυτή την τρυφή, που ένιωθε ο άγιος Τρύφων, ας προσπαθήσουμε και ας αγωνισθούμε να μιμηθούμε την απλότητα και την καθαρότητα της ψυ-χής του, να μιμηθούμε την πίστη και την αγάπη του στον αληθινό Θεό, ώστε να μπορέσουμε να ενωθούμε μαζί Του, για να χαρίσει και σε μας δια της εν Χριστώ ζωής την απόλαυση της θείας κοινωνίας Του.

Δεν μας ζητήθηκε ακόμη να χύσουμε το αίμα μας για την πίστη μας στον Ιησού Χριστό, όμως οφείλουμε να αποδίδουμε σεβασμό και τιμή στους Αγίους, να τους έ-χουμε πρότυπα στην πορεία της ζωής μας, να διδασκό-μαστε από τα κατορθώματά τους, να μιμούμαστε τον βίο τους, να μαρτυρούμε την πίστη μας και αν χρειαστεί να είμεθα έτοιμοι να πράξουμε και το μαρτύριο του αίμα-τος.

Γράφει ο απόστολος Παύλος:
Μαζί με τον Χριστό αν πεθάνουμε,
μαζί Του και θα ζήσουμε.
Αν υπομένουμε, μαζί Του και θα βασιλέψουμε.
Αν Τον αρνηθούμε, κι εκείνος θα μας αρνηθεί.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ευλόγησε και έκοψε τη βασιλόπιτα του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστανιάς – Μούχας «Ο Άγιος Τρύφων».