Ανάμεσα στις παραβολές του Κυρίου, η Παραβολή του Ασώτου Υιού ξεχωρίζει, χαρακτηρίζεται δε ως ο «μαργαρίτης των Παραβολών».
Λόγος στην Παραβολή του Ασώτου υιού
Ανάμεσα στις παραβολές του Κυρίου, η Παραβολή του Ασώτου Υιού ξεχωρίζει, χαρακτηρίζεται δε ως ο «μαργαρίτης των Παραβολών». Ο σκοπός που η Εκκλησία την προβάλλει λίγο πριν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι σίγουρα να προτρέψει τους πιστούς στη μετάνοια. Όπως μετανόησε και ο Άσωτος. Με το παράδειγμα του Ασώτου υιού προβάλλεται το μέγεθος της αναισθησίας του ανθρώπου, ο εξευτελισμός της ανθρώπινης ύπαρξης από την αμαρτία, αλλά και το θάρρος της μετάνοιας και επιστροφής στον Θεό και την Εκκλησία Του. Η παραβολή παράλληλα προβάλλει και τον χαρακτήρα του μεγάλου αδελφού του ασώτου, τον ευσεβή, τον υπάκουο, τον δίκαιο που ζητάει πολύ σωστά -ανθρωπίνως- την δικαιοσύνη. Αμοιβή για τον δίκαιο και τιμωρία για τον αμαρτωλό.
Σ’ όλη όμως την παραβολή, περισσότερο από τον Άσωτο, κυριαρχεί τελικά η μορφή και η προσωπικότητα του αγαθού πατέρα, του καλού και σπλαχνικού. Αν ψάξουμε τη θέση μας μέσα σ’ αυτήν την όμορφη και τόσο αληθινή παραβολή, ίσως κατανοήσουμε την πνευματική μας κατάσταση και αποκτήσουμε καλύτερη αυτοσυνειδησία. Προσπαθώντας, δηλαδή, να δούμε με ποιο πρόσωπο της παραβολής ταυτιζόμαστε περισσότερο.
Επίσης, εξετάζοντας προσεκτικά την παραβολή, συνειδητοποιούμε ότι είναι μάλλον μια αποκάλυψη παρά μια απλή παραβολή. Μια αποκάλυψη του προσώπου του αληθινού Θεού της πίστεως μας. Ο πατέρας της παραβολής δεν είναι ένα φανταστικό πρόσωπο, αλλά ο Θεός αγάπη που σαρκώθηκε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε για τον αμαρτωλό άνθρωπο.
Ο Πατέρας της παραβολής και ο Θεός της Εκκλησίας μας ταυτίζονται.
Σέβονται απόλυτα την ελευθερία του ανθρώπου. Δείχνουν την ίδια στοργή και αγάπη τόσο στον άσωτο όσο και στον φρόνιμο άνθρωπο.
Ίσως γι’ αυτό, το σημαντικότερο μήνυμα της παραβολής -περισσότερο και από την μετάνοια του ασώτου- είναι η αγάπη και η συγχωρητικότητα του Πατέρα, του Θεού της Εκκλησίας μας, του Θεού που μας αποκαλύφθηκε και είναι το πρόσωπο του Χριστού.
Είναι η εσταυρωμένη αγάπη που σταυρώθηκε για να σώσει τον αμαρτωλό.
Η βαθιά γνώση αυτού του Θεού και η εμπειρία της αγάπης Του κάνουν να μην θέλει κανείς να απομακρυνθεί από κοντά του, αλλά και αν πάλι ξεπέσει και αμαρτήσει, εύκολα να επιστρέψει και να μετανοήσει, όπως ο άσωτος της παραβολής.
Ίσως το τραγικότερο έγκλημα στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους είναι η συκοφαντία αυτού του Θεού και της αγάπης Του, όπως έγινε από τον Δυτικό χριστιανισμό κατά τον Μεσαίωνα, αλλά και αργότερα. Ο Θεός της αγάπης και της συγγνώμης έγινε ξαφνικά ένας Θεός τιμωρός και ένας πατέρας σαδιστής που περιμένει να τιμωρήσει τον αδύναμο και αμαρτωλό άνθρωπο.
Η αθεΐα ως φαινόμενο εμφανίστηκε βασικά ως άρνηση αυτού του ψεύτικου Θεού. Γιατί αλήθεια ποιος θα αρνούνταν έναν Θεό σαν τον πατέρα του Ασώτου; Τον Θεό της αγάπης, τον Θεό που σαρκώθηκε και πέθανε πάνω στον Σταυρό για τον αμαρτωλό άνθρωπο, τον Θεό που μας περιμένει, όπως ο πατέρας του Ασώτου. Περιμένει να γυρίσουμε όλοι οι άσωτοι στην οικία μας, την Εκκλησία Του.