Στον ιστορικό Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου χοροστάτησε στην Ακολουθία του Όρθρου και προεξήρχε στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2024 ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός. Την ημέρα αυτή συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την Ενθρόνιση του Μητροπολίτη στον ιστορικό Θρόνο της τοπικής Εκκλησίας.
Μαζί του συλλειτούργησαν ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού Αρχιμ. Μάξιμος Παπαϊωάννου, ο Αρχιμ. Ιγνάτιος Αναγνωστόπουλος και ο Αρχιμ. Καλλίνικος Γεωργακόπουλος, καθώς και πολλοί Κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως, μεταξύ των οποίων ο Πρωτοσύγκελλος, Αρχιμ. Θεόκλητος Ράπτης και ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος, Αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφος.
Μεταξύ των πιστών που εκκλησιάστηκαν ήταν Ιερείς της Ιεράς Μητροπόλεως, ο Δήμαρχος της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου κ. Σπύρος Διαμαντόπουλος, ο πρώην Δήμαρχος κ. Κωνσταντίνος Λύρος και άλλοι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών.
Τον θείο λόγο κήρυξε εμπνευσμένα ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος, Αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιάς, ο οποίος αναφέρθηκε στην θέση και το αξίωμα του Επισκόπου μέσα στην ορθόδοξη Εκκλησία.
«Δοξάζω τον Θεό γι’ αύτη την τεράστια ευεργεσία που μου προσέφερε να είμαι Επίσκοπος και Μητροπολίτης μιας τόσο ιστορικής, σπουδαίας και μεγάλης Ιεράς Μητροπόλεως» ανέφερε ο Μητροπολίτης κ. Δαμασκηνός, κατά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας και ευχαρίστησε όλους τους εκπροσώπους των τοπικών αρχών, τους Ιερείς και τους πιστούς που συμμετείχαν στην Θεία Λειτουργία.
«Κάθε επίσκοπος, κάθε κληρικός και κάθε πιστός αισθάνεται την ανάγκη μέσα στη Θεία Λειτουργία να ευχαριστήσει τον Θεό υπέρ πάντων των φανερών και αφανών ευεργεσιών Του. Μέσα στην Ευχαριστιακή εμπειρία διατρανώνεται η εκκλησιαστική μας ενότητα∙ ο Επίσκοπος είναι ενωμένος με το ιερό Πρεσβυτέριο και με το λαό του. Δοξάζουμε το όνομα του Θεού για αυτή την ενότητα, που είναι η πεμπτουσία της εκκλησιαστικής μας ζωής και η πρόγευση του παραδείσου» ανέφερε στη συνέχεια και τόνισε, ότι αυτή η ευχαριστιακή ενότητα μεταγγίζεται και σε όλη την υπόλοιπη εκκλησιαστική ζωή, την ποιμαντική, την ιεραποστολική, την κατηχητική, την διοικητική.
Ο Μητροπολίτης ευχαρίστησε επίσης τον Γέροντά του, Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο, πλησίον του οποίου διηκόνησε και από τον οποίο διδάχθηκε πάρα πολλά, ενώ ξεχωριστά αναφέρθηκε στους συνεργάτες του στο έργο της τοπικής μας Εκκλησίας, κληρικούς και λαϊκούς, τους οποίους ευχαρίστησε για την συμπόρευση αυτών των δύο ετών, τονίζοντας, ότι «είμαστε μία μεγάλη οικογένεια, που αγωνιζόμαστε να συνεχίσουμε το έργο που παραλάβαμε και μας προσέφεραν ως παρακαταθήκη, αλλά και να το αυξήσουμε. Να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να είναι η τοπική μας Εκκλησία ζωντανή και δυνατή με παρουσία μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι, με σκοπό να διακονήσει τον άνθρωπο με πνεύμα ταπείνωσης, θυσίας και προσφοράς».
Ολοκληρώνοντας, ο Μητροπολίτης χειροθέτησε Πνευματικό τον π. Φώτιο Σοφρώνη, εθελοντή Κληρικό της Ιεράς Μητροπόλεως, ο οποίος υπηρετεί στην Ενορία της Αγίας Παρασκευής Λυσιμαχίας, προτρέποντάς τον να διακονήσει με πνεύμα αγάπη, θυσίας και φιλευσπλαχνίας, έχοντας την συναίσθηση, ότι ο Πνευματικός δεν δημιουργεί οπαδούς, αλλά τέκνα, τα οποία αναγεννά, εμβαπτίζοντάς τα, δια της ιεράς Εξομολογήσεως, στην κολυμβήθρα του ελέους, της μακροθυμίας και της αγάπης του Θεού.
Ακολουθεί η ομιλία του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου, Αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφου:
Σήμερα η Αγία μας Εκκλησία, Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, Σεβαστοί μου Πατέρες, Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί, εορτάζει, τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του Αγίου και ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Μηνά. Ο Άγιος Μηνάς γεννήθηκε στην Αίγυπτο, στα μέσα περίπου του 3ου αιώνα μ.Χ. από γονείς ειδωλολάτρες. Ωστόσο, το ειδωλολατρικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε, δεν επηρέασε τον χαρακτήρα του και ο Μηνάς βαπτίσθηκε χριστιανός.
Όταν έφθασε στην κατάλληλη ηλικία, επέλεξε να σταδιοδρομήσει στον Ρωμαικό στρατό, σε ένα επίλεκτο σώμα. Οι άνδρες της φρουράς αυτής θεωρούνταν απ’ τους εκλεκτότερους στρατιώτες. Εκεί ο Μηνάς διακρίθηκε για την σύνεσή του και την ανδρεία του και γι’ αυτό έχαιρε εκτιμήσεως στον κύκλο των στρατιωτικών. Στον Μηνά δόθηκε η ευκαιρία να γνωρισθεί και να συνδεθεί πνευματικά με άλλους νέους στρατιώτες. Με πολλή φροντίδα και χριστιανική αγάπη καλλιέργησε την ευσέβεια και την ζωντανή πίστη στους συντρόφους του. Εργάσθηκε με υπομονή για την διαφώτιση και την αναγέννησή τους, σαν ιεραπόστολος. Και, πράγματι, αρκετοί από τους συστρατιώτες του, τον ακολούθησαν στην χριστιανική πίστη.
Δυστυχώς όμως, τρεις αιώνες μετά την έλευση του Χριστού και ο παλαιός κόσμος παρέμενε ακόμη αυτάρεσκα και αυτοκαταστροφικά προσκολλημένος στην λατρεία των ειδώλων. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες ήταν υποχρεωμένοι, κατόπιν διαταγών των ανωτέρων τους, να συλλαμβάνουν και να τυραννούν τους χριστιανούς, προσπαθώντας να τους κάνουν να αλλαξοπιστήσουν.
Ο Μηνάς δεν άντεξε, πέταξε την στρατιωτική του ζώνη απεκδυόμενος μ’ αυτόν τον τρόπο την ιδιότητα του στρατιώτη – διώκτη των χριστιανών και διέφυγε στο παρακείμενο όρος. Μάλιστα προσείλκυσε κοντά του κι άλλους φίλους στρατιώτες. Εκεί έζησαν ασκητικά, επί αρκετό διάστημα, με νηστεία, αγρυπνία και προσευχή.
Σε ηλικία πενήντα περίπου ετών, μετά από θεία πληροφόρηση ότι είχε φτάσει η ώρα του μαρτυρίου του, κατέβηκε στην πόλη, σε μέρα ειδωλολατρικού πανηγυριού. Ο Μηνάς πληροφορείται και μαθαίνει την αιτία της πανήγυρης. Γιόρταζαν τα γενέθλια του Διοκλητιανού. Σε μια στιγμή των ειδωλολατρικών σπονδών και θυσιών, ο Μηνάς θεώρησε πως ήταν μοναδική ευκαιρία να διαφωτίσει με κήρυγμα τόσο τους άρχοντες όσο και την κοινή γνώμη για την κενότητα των ειδώλων και την αλήθεια του Χριστού. Τότε, με παρρησία, εν μέσω των ειδωλολατρών, ομολόγησε τον Χριστό, ως τον ένα και αληθινό Θεό. Το κήρυγμα αυτό θεωρήθηκε υβριστικό και η επέμβαση του Μηνά βεβήλωση της ιερότητας της ημέρας και ασέβεια εναντίον του προσώπου του αυτοκράτορα και οδηγήθηκε στην φυλακή. Ωστόσο, το εμπνευσμένο κήρυγμα του Μηνά δεν έμεινε άκαρπο. Πολλοί πίστευσαν στον Κύριο και η παράταξη των πιστών εμψυχώθηκε απ’ την θαρραλέα ομολογία της πιστεώς του. Το πρωί της επομένης ημέρας, μετά το πέρας του ειδωλολατρικού πανηγυριού, τον παρουσίασαν και πάλι ενώπιον του ηγεμόνος, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι εξύβρισε τους θεούς και μάλιστα μπροστά του και ότι λιποτάκτησε από τον στρατό. Ο Άγιος αποδέχθηκε τις κατηγορίες χωρίς δισταγμό και οδηγήθηκε σε δίκη, όπου ομολόγησε ξανά την πίστη του στον Χριστό. Άφοβα μίλησε στο δικαστήριο και με ψυχραιμία και αταραξία άκουσε την θανατική του καταδίκη. Ο Μηνάς υπέστη φρικτά βασανιστήρια, τα οποία με την βοήθεια του Θεού υπέμεινε. Στο τέλος, τον αποκεφάλισαν. Μερικοί χριστιανοί περιμάζεψαν το ιερό του λείψανο και το έθαψαν σε ασφαλή τόπο.Ύστερα από μερικά χρόνια, κάποιος έπαρχος του Κοτυαίου, ονομαζόμενος Αθανάσιος, μετέφερε το λείψανο του Αγίου σε πολυτελή λάρνακα στην Αίγυπτο, την πατρίδα του Αγίου.
Μαζί με την μνήμη και την τιμή στον Άγιο Μηνά, εορτάζουμε σήμερα και την επέτειο των Ενθρονιστηρίων του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Αιτωλίας και Ακαρνανίας, κ. Δαμασκηνού. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η επέτειος της Ενθρονίσεως των Επισκόπων εορτάζεται, κάθε χρόνο, κατ’εξοχήν διά τελέσεως της Θείας Λειτουργίας, γιατί από αυτήν πηγάζει όλη η εξουσία του Επισκόπου και η αγιαστική και η ποιμαντική και η διοικητική. Ήρθαμε, λοιπόν, σήμερα στον Ναό, για να μετέχουμε στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, μέσω της οποίας θα ευχαριστήσουμε τον Κύριό μας, Ιησού Χριστό, τον Μέγα Αρχιερέα της Εκκλησίας μας, για την μεγάλη ευλογία της Ενθρονίσεως και της διετούς, μέχρι τούδε, Αρχιερατικής Διακονίας του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας.
Ο Μητροπολίτης μας, την ημέρα της Ενθρονίσεώς του, κάθισε επί του επισκοπικού θρόνου, ο οποίος βρίσκεται σε υψηλό σημείο εντός του Ναού. Για ποιο λόγο βρίσκεται άραγε εκεί; Για να συμβολίζει την υψηλή εποπτεία του Επισκόπου επί του λαού του, σύμφωνα με τους κανόνες της Αγίας μας Εκκλησίας «ότι δεί τον υπ’ αυτόν λαόν, οράν αφ’ ύψους και επισκοπείν ακριβέστερον».
Όπως μας διδάσκει η Αγιοπατερική Παράδοση, ο Επίσκοπος είναι «ο επί του ύψους του εκκλησιαστικού πύργου ιστάμενος και εκείθεν σκοπών και κατοπτεύων τας ψυχάς», είναι ο «επιτηρητής και επιμελητής πασών των εκκλησιαζομένων ψυχών».[1]Είναι, αυτός, που επέλεξε ο Θεός, μέσω της θεανθρωπίνης συνεργασίας κατά την ημέρα της εκλογής του, αφού το ιερατικόν λειτούργημα είναι «Θεού δωρεά». Συνεπώς, σύμφωνα με τον Άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, ο Επίσκοπος είναι το πρόσωπο που αποτελεί τον κατ΄εξοχήν φορέα της αποστολικής διαδοχής και του πληρώματος της ιεροσύνης, «επεί και των Αποστόλων, φασίν οι Πατέρες, η χάρις αύτη εστι. Των Αποστόλων δε την χάριν έχουσι οι Επίσκοποι, και ουχί πρεσβύτεροι».
Το επισκοπικό αξίωμα όμως δεν είναι μία ανέφελη πορεία διακονίας, αντιθέτως, είναι, κατ’ εξοχήν, πορεία σταυρική. Γιατί, πολλές φορές ο Επίσκοπος μπορεί να αντιμετωπίσει καχυποψία, δυσπιστία και αμφισβήτηση. Επίσης, όπως αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος κατά την δική του πατριαρχική διακονία δέχθηκε τεράστια αμφισβήτηση, έως και διωγμό, «πολλοί οι εις μηδέν αρεσκόμενοι και τα πάντα κακίζοντες», δηλαδή σε «πολλούς δεν θα αρέσει τίποτα και τα πάντα θα κατηγορούν…» Όμως θα πρέπει να γνωρίζουμε άπαντες, ότι δεν εννοείται Εκκλησία χωρίς Επίσκοπο και Επίσκοπος χωρίς Εκκλησία, άρα όποιος δεν ακολουθεί και δεν τιμά τον Επίσκοπο δεν ακολουθεί και δεν τιμά την Εκκλησία. Ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος αναφέρει ότι «ο τιμών Επίσκοπον, υπό Θεού τετίμηται».
Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, τα τελευταία δύο χρόνια, ασκείτε τα Αρχιερατικά Σας καθήκοντα, σταθερά και αποφασιστικά, με έναν τρόπο Χριστοκεντρικό και όχι επισκοποκεντρικό. Ως στρατιώτης του Χριστού πορεύεσθε, διακονείτε, λειτουργείτε, διαποιμαίνετε, διοικείτε. Πολλές φορές εν μέσω δυσκολιών, αυξημένων κοινωνικών αναγκών, φωνών ένθεν κακείθεν. Εσείς, όμως, πιστός στην Αρχιερατική Σας Διακονία, απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτήν, απαλλαγμένος από κάθε περισπασμό, έχετε μετατρέψει τον εαυτόν Σας σε αθλοφόρο Επίσκοπο, άοκνο και υποδειγματικό, γιατί γνωρίζετε ότι Αρχιερατική Διακονία δεν είναι μόνο Σταυρός αλλά και Ανάσταση!
Δεν θα ήθελα να μακρηγορήσω περαιτέρω, παρά μόνον να Σας ευχηθώ, εκ μέρους του ιερού κλήρου της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, έτη πολλά και ευλογημένα! Σε αυτήν την οδό της αθλήσεώς Σας, να υπομένετε ως φιλόστοργος πατέρας, να επί-σκοπείτε ημάς εν αγάπη, να συν-χωρείτε άπαντες στην πνευματική Σας αγκάλη, να διακονείτε με πνεύμα μακροθυμίας, πραότητας, παρηγορίας και συμπαραστάσεως, ως Χριστού μιμητής γνησιώτατος.
Σας ευχόμαστε επίσης, να αποτελέσετε το Θεμέλιο της σωτηρίας όλων υμών, όπως μας λέγει ο Αγιος Συμεών Θεσσαλονίκης, «ως τύπον έχοντα του Χριστού, ως αρχηγώ των ψυχών ημών μετά Θεόν καταστάντι, ως θεμελίω της σωτηρίας υμών και πίστεως, μετά Χριστόν δεικνυμένω».
Η Χάρις του Χριστού, να Σας σκέπει, να Σας φωτίζει και να Σας ενισχύει διά παντός, ώστε να επιτελείτε την Υψηλή Διακονία Σας θεαρέστως, για πολλά έτη ακόμα, προς δόξαν του Παναγίου Ονόματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και επ’ αγαθώ της Αγίας μας Εκκλησίας! Αμήν!