Χαλάσματα απέμειναν από τη Μονή Βαθέος Ρύακος στην Μικρά Ασία, που εγκαινιάστηκε πριν 1100 χρόνια. Του π. Ηλία Μάκου. Αν προσέξει κανείς το εορτολόγιο, θα δει ότι στις 13 Ιανουαρίου κάθε έτους η Εκκλησία εορτάζει την ανάμνηση των εγκαινίων της Μονής του Προφήτη Ηλία ή Βαθέος Ρύακος στην Τριγλία της Μικράς Ασίας πριν 1100 περίπου χρόνια.
Τι χαρά, τι ψαλμωδίες, τι ευφροσύνη, τι ουράνιες στιγμές θα έζησαν οι παρόντες εκείνη την ημέρα…
Αυτή η Μονή, που τιμώνταν στ’ όνομα του Προφήτη Ηλία, ήταν κάποτε ζωντανή, όπως και οι άλλες Μονές της Τριγλίας, και μετέδιδε μύριες αισιόδοξες ακτίνες ζωής.
Τις έστελναν οι λατρευτικές συνάξεις και οι μορφές των μοναχών και οι ψυχές έπαιρναν μια εσωτερική ομορφιά.
Τώρα είναι βυθισμένη στη σιωπή και στην ακινησία. Μερικά χαλάσματα έχουν μείνει, ωστόσο δεν σβήνει, αντιφεγγίζει το φως το παλαιό.
Την έκτισε ο όσιος Βασίλειος τον 10 αι. και συνέρρεαν εκεί πολλοί νέοι για να ακούσουν από το στόμα του τον λόγο του Θεού, καθώς και παιδεία κατείχε και η πίστη του ήταν θερμή.
Και οι περισσότεροι απ’ αυτούς, ακολουθώντας προσευχητική και μυστηριακή ζωή, επάνδρωσαν και τη Μονή του Βαθέως Ρύακος, καθώς και άλλα Μοναστήρια ή αναδείχθηκαν σε υψηλές θέσεις στην κοινωνία.
Από τον 8ο αιώνα και μετά άρχισαν στην Τρίγλια να ιδρύονται Μοναστήρια όπως η Μονή του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου ή Πελεκητή (709 μ.Χ.), η Μονή Τριγλείας ή Παντοβασίλισσας, η Μονή Μηδικίου ή των Αγίων Πατέρων (780 μ.Χ.), η Μονή Αγίου Στεφάνου ή Χηνολάκκου και η μονή Σωτήρος ή Βαθέος Ρύακος (10ος αιώνας).
Σύμφωνα με ιστορικούς η ίδρυση και η ύπαρξη των Μονών αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία του οικισμού της Τρίγλιας.
Μπορεί πλέον η Μονή να είναι ένα κουφάρι από πέτρες, ωστόσο, πάντα θα θυμίζει την πνευματική έκλαμψη και όχι το πνευματικό ηλιοβασίλεμα και θα είναι ένα πέρασμα στην Αλήθεια και στην αιωνιότητα.
Η ιστορική και πολύ περισσότερο η θρησκευτική μνήμη, που έχει να κάνει με αξίες και παραδόσεις, δεν θάβεται, όσο και αν ορισμένοι το προσπαθούν.
Πόσο ευγνωμοσύνη θα χρωστάνε άτομα, ανά τους αιώνες, και σ’ αυτή τη Μονή, γιατί βοηθήθηκαν να γίνουν αληθινοί άνθρωποι.
Και θα διαλαλεί η Μονή του Βαθύ Ρύακος, έστω και ως ερείπιο, ότι μόνα τους δεν έρχονται τα καλά.
Χρειάζεται Θεός, αγώνας, προσοχή και τα πάντα γίνονται. Ας χρησιμοποιήσουμε, λοιπόν, αυτά τα μέσα και το σωτήριο αποτέλεσμα θα έλθει.
Η ζωή και ο χρόνος της ζωής είναι δώρο και προσφορά του Θεού, ευεργεσία του Υψίστου.
Και ο σκοπός, το είδος, η μορφή, το ποιόν, ο τρόπος και το περιεχόμενο της ζωής, είναι και αυτός νόμος, θέλημα, εντολή του Θεού.
Αυτό φωνάζει η γκρεμισμένη Μονή. Να ζούμε το παρόν, για να ζήσουμε και το μέλλον.
Να ζήσουμε στη γη το πρόσκαιρο, για να ζήσουμε στους ουρανούς το μόνιμο…
