Το μήνυμα που εξέπεμψε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, επικαλείται ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Αρίσταρχος Γκρέκας, προκειμένου να απαντήσει για την εικόνα του πολέμου στην Ουκρανία που εξάγεται υπό το θεολογικό πρίσμα του.
Ο κληρικός της Αρχιεπισκοπής Αθηνών τονίζει ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί τον πόλεμο ως συνέπεια του κακού και της αμαρτίας στον κόσμο. Ωστόσο, ιστορικά η Ορθόδοξη Εκκλησία, ποτέ δεν έχει εκπονήσει ένα δόγμα του ”δίκαιου πολέμου”, ο μοναδικός πόλεμος που επιτρέπεται από την Εκκλησία ως το μικρότερο κακό είναι ο αμυντικός πόλεμος, ή υπό προϋποθέσεις ο πόλεμος για την απελευθέρωση. Η Εκκλησία ανέχεται τον πόλεμο ως αναπόφευκτη, τραγική αναγκαιότητα για την προστασία των αθώων και της δικαιοσύνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η Εκκλησία παρέχει πνευματική θεραπεία για την επούλωση από τις βλαβερές συνέπειες του πολέμου».
Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρει ότι «στα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας σχετικά με την Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο στο Κεφάλαιο Γ’, Περί Ειρήνης και Δικαιοσύνης, επισημαίνεται ότι ‘η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει και αναδεικνύει διαχρονικώς την κεντρικήν θέσιν της ειρήνης και της δικαιοσύνης εις την ζωήν των ανθρώπων. Υπογραμμίζεται ότι τα δώρα της ειρήνης και της δικαιοσύνης εξαρτώνται και εκ της ανθρωπίνης συνεργίας και χορηγούνται ως πνευματικά δώρα από το ‘Αγιον Πνεύμα’».
«Με βάση την παράδοση και την εμπειρία του παρελθόντος, αλλά και τη σύγχρονη κατάσταση σε εμπόλεμες ζώνες, στο Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου επισημαίνεται ότι: ”Η Ορθόδοξος Εκκλησία, διατηρώντας αλώβητο τον μυστηριακό και σωτηριολογικό της χαρακτήρα, είναι ευαίσθητη στον πόνο, στις αγωνίες και στην κραυγή για δικαιοσύνη και ειρήνη των λαών”».
Επίσης, όπως σημειώνει, «εκφράζεται η αγωνία για τους διωκόμενους και ακολουθεί έκκληση στους εμπλεκόμενους για την κατάπαυση των πολεμικών συρράξεων».
Καταληκτικά, υπογραμμίζει ότι «στο 6ο κεφάλαιο των κειμένων για την αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ως μαρτυρία αγάπης εν διακονία, επισημαίνεται ότι ‘η Αγία του Χριστού Εκκλησία εν τω καθολικώ σώματι αυτής, περικλείουσα εις τους κόλπους αυτής πολλούς λαούς της γης, αναδεικνύει την αρχήν της πανανθρωπίνου αλληλεγγύης και υποστηρίζει την στενοτέραν συνεργασίαν λαών και κρατών προς ειρηνικήν επίλυσιν των διαφορών. Συγχρόνως, η Ορθόδοξος Εκκλησία θεωρεί καθήκον αυτής να επικροτή παν ό,τι εξυπηρετεί πράγματι την ειρήνην’».
Ο π. Αρίσταρχος Γκρέκας έκανε χρήση αποσπασμάτων από το βιβλίο του «Η λειτουργικότητα της θρησκείας στον 21ο αιώνα».