ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ: Φτάνει η Γιορτή του Αγίου Πνεύματος 2024 - Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Είναι ομοούσιο με τα πρόσωπα του Πατρός και του Υιού και κατά το Σύμβολο της Πίστεως «συνπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και με τον Υιό, ίσο κατά τη λατρεία και την τιμή.
Αγίου Πνεύματος: Γιορτή
Ψυχοσάββατο προ της Δευτέρας Αγίου Πνεύματος: Το Σάββατο προ της Κυριακής της Πεντηκοστής θεωρείται ένα από τα τρία μεγαλύτερα «Ψυχοσάββατα» του χρόνου. Σε όλες τις εκκλησίες τελούνται μνημόσυνα για τους νεκρούς, ενώ οι συγγενείς τους συνηθίζεται να προσφέρουν κόλλυβα ως ένδειξη ενός σπουδαίου θρησκευτικού συμβολισμού: τα κόλλυβα είναι βρασμένο σιτάρι.
Όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται χωνεύεται και στη συνέχεια ξαναφυτρώνει, έτσι και ο άνθρωπος μετά την ταφή περιμένει την ανάστασή του.
Αγίου Πνεύματος: Αλλαγή μαντηλιού στα Μετέωρα
Οι αναρριχήσεις στους ΜΕΤΕΩΡΙΤΙΚΟΥΣ βράχους είναι μια πολύ παλιά υπόθεση για την περιοχή. Από πολύ παλιά ντόπιοι, βοσκοί και κυνηγοί κινούμενοι από βιοποριστικούς λόγους αλλά και από το ερευνητικό τους ένστικτο, επιχειρούσαν και κατάφερναν αναβάσεις σε πολύ δύσκολους βράχους.
Το έθιμο του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ του ΜΑΝΤΗΛΑ, όπως και αυτό του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, δείχνει επίσης τη σύνδεση του ντόπιου πληθυσμού με τις αναρριχήσεις: Κάποιος Τούρκος πήγε να κόψει ξύλα στο μικρό δάσος που υπήρχε κάτω από το ασκητήριο του Αγίου Γεωργίου.
Κατά τη διάρκεια της κοπής ένας κορμός τον καταπλάκωσε με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό του. Η γυναίκα του βρίσκοντάς τον τραυματισμένο έταξε το φερετζέ της στον ‘Αγιο προκειμένου να γίνει καλά ο άντρας της.
Αυτό έγινε και η γυναίκα αφιέρωσε το φερετζέ στον Αγ. Γεώργιο. Από τότε κάθε χρόνο του Αγίου Γεωργίου οι νέοι ανεβαίνουν μια αρκετά επικίνδυνη ανάβαση, αλλάζοντας τα παλιά μαντήλια με νέα που προσφέρονται ως τάματα.
Παρόμοια, την ημέρα του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ντόπιοι νέοι αλλάζουν το μαντήλι που υπάρχει στην κορυφή του ημίκορφου του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ μετά από αναρρίχηση ΙV βαθμού.
Αναβίωση επικοινωνίας δικτύου αρχαίων πύργων – φρυκτωριών στη Σίφνο
Ανήμερα του Αγίου Πνεύματος αναβιώνει στη Σίφνο ένα από τα ομορφότερα ελληνικά έθιμα! Μετά από παράδοση 10 χρόνων, και φέτος το νησί αναβιώνει την επικοινωνία του δικτύου των αρχαίων πύργων-φρυκτωριών & ακροπόλεων της Σίφνου (6ου έως 3ου π. Χ. αι.), μέσω καπνού και κατόπτρων, των οποίων χρήση για αυτό τον σκοπό έγινε για πρώτη φορά πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια.
Το έθιμο υποστηρίζει η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Σίφνου, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου και το Δήμο Σίφνου και την ευγενική συμμετοχή δεκάδων εθελοντών.
Ταξιδεύοντας στην ιστορία αξίζει να αναφέρουμε ότι οι πύργοι αυτοί, χτισμένοι σε στρατηγικά σημεία σε όλη την έκταση του νησιού, αποτελούσαν ένα δίκτυο με σύστημα ανταλλαγής σημάτων, αφού είχαν την δυνατότητα να λαμβάνουν και να στέλνουν μηνύματα μεταξύ τους καθώς και από και προς τις 4 αρχαίες ακροπόλεις του νησιού.
Έως σήμερα έχουν καταγραφεί 75 αρχαίοι πύργοι-φρυκτωρίες και σε σχέση με το μέγεθος του νησιού, που είναι μόλις 74 τ. χλμ., η αναλογία είναι εντυπωσιακή!
Αγίου Πνεύματος: Ιππικοί αγώνες στο Βώλακα Δράμας
Η δημιουργία προστατευτικού κύκλου παίρνει τη δική του ξεχωριστή μορφή στο Βώλακα. Το έθιμο συνδέεται με τη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και στην τοπική εθιμολογία είναι γνωστό ως «μουλαροδρομίες». Σύμφωνα με ανέκδοτη περιγραφή:
«Την παραμονή της γιορτής δύο παλικάρια, το ένα από τη μεριά του χωριού και το άλλο από την άλλη (από τον πάνω μαχαλά και τον κάτω μαχαλά όπως λένε), πήγαιναν στην εκκλησία, τους ευλογούσε ο παπάς και τους έδινε ένα χαρτάκι που το πήγαιναν στο εκκλησάκι του αγίου Πέτρου στα σύνορα του χωριού.
Τα δυο παλικάρια ξεκινάνε το απόγευμα και κάνουνε τον περίγυρο του χωριού έχοντας σαν τελικό προορισμό τους το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος που βρίσκεται στο Φαλακρό.
Με τον περίγυρο αυτό θέλουν να λάβει υπόψη του το Άγιο Πνεύμα ολόκληρο το χωριό και τα χωράφια τους, να τους φωτίσει και να τους βοηθήσει σε δύσκολες καταστάσεις. Οι γυναίκες κρατούν στα χέρια τους τα «δάκρυα της Παναγίας» (ένα φυτό της περιοχής – με αυτό στολίζουν και τον Επιτάφιο το Πάσχα).»
Τα παλικάρια τα ονόμαζαν «συνουργίες» γιατί γύριζαν τα σύνορα. Το πρωί που φθάνουν στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος τους περιμένει ο παπάς καθώς και πολλοί άλλοι προσφέροντας τους ούζο και μεζέ.
Ο παπάς τους μυρώνει και ξεκινάει τη λειτουργία στο εκκλησάκι. Στη συνέχεια παίρνουν όλοι αγιασμό. Πολλοί είναι ταγμένοι στο Άγιο Πνεύμα και έτσι πάνε αποβραδίς και ετοιμάζουν το γνωστό «κουρμπάνι». Μετά το φαγητό στήνεται ένας μεγάλος χορός που κρατάει μέχρι το μεσημέρι.
Αγίου Πνεύματος: Ταφικό έθιμο Θρυλορίου στην Κομοτηνή
Πρόκειται για ένα έθιμο που ξεπερνάει τα 2500 χρόνια ζωής, που ταξίδεψε με τους πρώτους έποικους στον Πόντο από την μητροπολιτική Ελλάδα, οι οποίοι ανάμεσα στις άλλες συνήθειές τους πήραν μαζί τους και το ταφικό έθιμο και το οποίο διατηρήθηκε και μετά τον εκχριστιανισμό του Πόντου από τον Απόστολο Ανδρέα, εκφράζοντας πλέον την πίστη για την ανάσταση των νεκρών με την Ανάσταση του Κυρίου. Το έθιμο αναβίωσε το 2001, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου Ροδόπης.
Μετά την λειτουργία όλοι παίρνουν διάφορα φαγητά και πηγαίνουν «σα ταφία». Ο παπάς του χωριού κάνει τρισάγιο και μετά στρώνεται το τραπέζι έξω από τα νεκροταφεία.
Και τι δεν έχει αυτό το τραπέζι! Φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, κεράσια, ταν, ρακί για τους άντρες και ότι άλλο παραδοσιακό και νέο φαγητό μπορεί να φανταστεί κανείς.
Τρώνε, πίνουν, μιλούν για τον νεκρό τους, χαίρονται μαζί με τις αναστημένες ψυχές. Όλοι συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι ζωντανών και νεκρών. Κανείς δεν νιώθει θλίψη, κανείς δεν λυπάται, δεν κλαίει, είναι μέρα χαράς, είναι μια γιορτή. Χαρά που απορρέει από την πίστη στην ανάσταση των νεκρών, από την χριστιανική πίστη για την Ανάσταση.
Υπήρχε μάλιστα η πεποίθηση ότι αφού οι ψυχές μετά το τραπέζι αυτό, κατά τις 12 το μεσημέρι επέστρεφαν στον τόπο τους, μπορούσε κανείς να τις δει μέσα στα πηγάδια.
Έπαιρναν έτσι ένα καθρεφτάκι και προσπαθούσαν να δουν στο νερό του πηγαδιού τις ψυχές των δικών τους ανθρώπων, κάτι βέβαια που σχετίζεται με την αρχαιοελληνική δοξασία σύμφωνα με την οποία η κάθοδος των ψυχών στον Άδη γινόταν μέσα από το νερό.
Αγίου Πνεύματος: Πρωινό Πανηγύρι Αλιμπίστας Αιτωλοακαρνανίας
Την ημέρα του Αγίου Πνεύματος γίνεται ένα πρωινό πανηγύρι στην Αλιμπίστα, ορεινό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας, όπου κατοικούν μόνο δύο οικογένειες. Μετά το τέλος της λειτουργίας εκατοντάδες άνθρωποι σχηματίζουν ουρά μπροστά στον πλανόδιο χασάπη, που κόβει ψητά αρνιά με το μπαλτά.
Πολλοί φέρνουν για συμπλήρωμα πίτες, τυριά και άλλα φαγητά από τα σπίτια τους.
Το πρωινό πανηγύρι, του οποίου οι ρίζες χάνονται στον χρόνο, δεν αποκλείεται να αποτελεί συνέχεια αρχαίων εθίμων, που σχετίζονται με την ανατολή του ήλιου και λατρειών αφιερωμένων στον θεό Απόλλωνα.
Πανηγύρι στο Άγιο Πνεύμα Σερρών
Στις Σέρρες, στο ομώνυμο χωριό Αγίου Πνεύματος, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, διοργανώνεται κάθε χρόνο την Κυριακή του Αγίου Πνεύματος παραδοσιακό πανηγύρι.
Στο πλάτωμα κάτω από το ομώνυμο μοναστήρι οι νέοι του χωριού χορεύουν συνοδεία παραδοσιακών οργάνων μέχρι το μεσημέρι. Το απόγευμα, μετά το τέλος των αγωνισμάτων που οργανώνονται, ο χορός μεταφέρεται στην πλατεία του χωριού.
Παραδοσιακά, χορεύονται κυρίως ο συρτός και ο αντικριστός. Οι γηραιότεροι ηγούνται του κύκλου του χορού, ακολουθούν οι νέοι και τον κύκλο κλείνουν οι αρραβωνιασμένες.
Αρχή καλοκαιρινών εκδηλώσεων στη Σμίξη Γρεβενών
Τα έθιμα του τόπου αναβιώνουν με μεγάλο ζήλο οι Σμιξιώτες κάθε καλοκαίρι, αρχής γενομένης του Αγίου Πνεύματος. Τότε οι γυναίκες του χωριού μοιράζουν πίτες, γλυκά και επταζυμίτικο ψωμί (με μυρωδικά) στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Αθανασίου.
Την σημερινή ημέρα, Κυριακή της Πεντηκοστής, ημέρα κατά την οποία αποκαλύφθηκε και προσκυνείται το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, του Ενός και Μόνου Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμέσως μετά την Πανηγυρική Θ. Λειτουργία, τελείται κατά την λειτουργική πράξη ο «Εσπερινός της Γονυκλισίας». Πρόκειται για τον Εσπερινό της Δευτέρας του Αγίου Πνεύµατος. Στο κείμενο μας θα ψηλαφίσουμε εν συντομία τις «Ευχές της Γονυκλισίας». Μετά την μικρή είσοδο, όπου ψάλλαμε το «Φως ιλαρόν…» και το Μ. Προκείμενο «Τις Θεός Μέγας…» ακολουθεί η ανάγνωση επτά (7) ευχών οι οποίες χωρίζονται σε τρεις (3) ομάδες.
Οι ευχές της γονυκλισίας αναγιγνώσκονται κατά την παράδοση από τους Επισκόπους και Πρεσβυτέρους από του Αγ. Βήματος έμπροσθεν της Ωραίας Πύλης εις επήκοον όλης της Εκκλησίας. Την ώρα της αναγνώσεως των ευχών αυτών όλοι οι πιστοί θα κλίνουμε τα γόνατα, θα γονατίσουμε 3 φορές, για αυτό και οι ευχές αυτές καλούνται ευχές της γονυκλισίας. Στη 1η γονυκλισία αναγιγνώσκονται οι 2 πρώτες ευχές. Στη 2η γονυκλισία η τρίτη και η τέταρτη και στην 3η γονυκλισία η πέμπτη, η έκτη και η εβδόμη ευχή. Την έναρξη κάθε γονυκλισίας την κηρύσσει ο Διάκονος ή ο Ιερεύς με τη φράση «Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν» και τη λήξη με τη φράση «Αντιλαβού, σώσον, ελέησον, ανάστησον, και διαφύλαξον ημάς ο Θεός».
Οι 7 ευχές της γονυκλισίας είναι απλές στη μορφή αλλά πλούσιες στο περιεχόμενο. Δείχνουν τον χαρακτήρα του Εσπερινού της Γονυκλισίας. Σε αυτές τις 7 ευχές της γονυκλισίας γίνεται η επίκληση της Αγίας Τριβάδος. Μνημονεύονται τα 7 δώρα του Αγ. Πνεύµατος. Περιέχουν στοιχεία της πίστεώς μας για την ενότητα και τριαδικότητα του Αληθινού Θεού, την ομοουσιότητα των Τριών Προσώπων της Θεότητος, το σωτηριώδες έργο του Χριστού, την Χάρη, την Ενέργεια και το Φωτισμό που μας παρέχει εντός της Εκκλησίας το Άγιο Πνεύμα. Τονίζουν το μέγεθος της αγάπης και υποχωρητικότητας του Θεού, υπενθυμίζουν τις ευεργετικές συνέπειες της μετανοίας και αναφέρονται στο σύνδεσμό μας μεταξύ ημών των ζώντων και όλων των κεκοιμημένων αδελφών μας. Οι 7 ευχές της γονυκλισίας είναι πλούσιες σε νοήματα πνευματικά και υψηλής θεολογικής παιδείας συνθέσεις.
Αγίου Πνεύματος: Η Α΄ ΓΟΝΥΚΛΙΣΙΑ
Η 1η ευχή στην πρώτη γονυκλισία απευθύνεται στο 1ο Πρόσωπο της Αγ Τριάδος, τον Θεό- Πατέρα, που ευδόκησε για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους να στείλει στον κόσμο τον Υιό Του και μετά την Ανάληψη Του, σαν σήμερα, το Άγιο Πνεύμα. Η ευχή αποτελεί μία παράκληση στο Θεό να δεχθεί την συγγνώμη για τα αμαρτήματά μας και να μας καθαρίσει με την ενέργεια του Αγίου Του Πνεύματος. Ο λειτουργός απευθύνεται στο Θεό Πατέρα και μετά την απαρίθμηση των ιδιοτήτων του Θεού-Πατρός, προσεύχεται να δεχτεί τις προσευχές που προσφέρονται για τη συγχώρηση των αμαρτιών όλων όσοι είναι παρόντες, αλλά έχουν την ελπίδα τους στο έλεος και τη φιλανθρωπία του Θεού και ζητούν την άφεση των αμαρτιών δια του έργου του Αγ. Πνεύµατος.
Η 2η ευχή έχει έναν εσπερινό χαρακτήρα. Ο λειτουργός ευλογεί το Θεό για την ημέρα που πέρασε, ζητώντας συγχώρηση των αµαρτιών που έγιναν κατά τη διάρκειά της. Επειδή η νύχτα πλησιάζει, ο
λειτουργός προσεύχεται για την προστασία όλων των πιστών κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η 2η ευχή αποτελεί μια ευχαριστία προς τον Παντοκράτορα Θεό, για όλα όσα μας χαρίζει και ταυτοχρόνως μια δέηση προς Αυτόν για την συνέχιση της παροχής των αγαθών Του και για την ενδυνάμωσή μας για την υπερνίκηση των πάσης φύσεως δεινών και πειρασμών.
Αγίου Πνεύματος: Β΄ ΓΟΝΥΚΛΙΣΙΑ
Η 3η ευχή απευθύνεται στον Κύριό μας Ιησού Χριστό τον αποκαλεί απάγαυσμα του Πατρός (που εκπέμπει, δηλαδή, την λάμψη του Πατέρα, που αντανακλά την ακτινοβολία Του), Τον καλεί να διδάξει πώς πρέπει να προσεύχεται ο άνθρωπος. Οι Πατέρες θεωρούν την άρνηση της πίστεως και την αλλαγή θρησκείας ως βλασφημία του Αγίου Πνεύματος, κατά την οποία ο αρνητής και ο αλλαξοπιστήσας δεν επιτρέπει στο Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει την μετάνοια και τη συγχώρηση και ως αμετανόητος παραμένει ασυγχώρητος. Όποιος, όμως, μένει στην αληθινή πίστη, όσο και αν είναι αμαρτωλός, έχει ελπίδα μετανοίας και συγχωρήσεως. Από τον Χριστό ο άνθρωπος έχοντας επίγνωση των αδυναμιών του ζητεί την άφεση των αμαρτιών και το Χάρισµα της σοφίας, ώστε να μπορεί να διακρίνει μεταξύ των επίγειων και των αιώνιων αγαθών. Επιπλέον ο λειτουργός εύχεται, ώστε ο Θεός να εκπληρώσει τα προς σωτηρία αιτήµατα των πιστών και να δεχτεί την προσευχή τους που προσφέρεται προς το Θεό όπως το θυµίαµα.
Η 4η ευχή αποτελεί μια έκκληση, μία ακόμα προσευχή στον Ελεήμονα Κύριό μας Ιησού Χριστό να φανεί Φιλεύσπλαχνος προς το δημιούργημα Του, τον άνθρωπο, να τον προστατεύει από κάθε κακό, τόσο την ήμερα όσο και την νύχτα, συμπληρώνοντας αυτή τη φορά το αίτημα προς τον Θεό για την ημέρα που έρχεται, ώστε ο άνθρωπος να είναι στηριγμένος στη πίστη και να προκόβει στο θέλημα του Θεού.
Αγίου Πνεύματος: Γ΄ ΓΟΝΥΚΛΙΣΙΑ
Η 5η και η 6η ευχή αναφέρονται στους κεκοιµηµένους. Η Εκκλησία προσεύχεται στο Θεό για την ανάπαυση και λύτρωση των κεκοιµηµένων. Πιο συγκεκριμένα η 5η ευχή απευθύνεται στον Σωτήρα Χριστό και αναφέρει τις ευεργεσίες που μας προσέφερε με το Σταυρό, την Ταφή και την Ανάστασή Του ωςκαι τη νίκη Του επί των πονηρών πνευμάτων. Εκφράζει τις ευχαριστίες όλων ημών των πιστών για την αποστολή του Αγίου Πνεύματος και τις προσευχές μας υπέρ αναπαύσεως των προκεκοιμημένων πιστών.
Η 6η ευχή αποτελεί μια ικεσία για συγχώρηση των αμαρτιών και ενδυνάμωση του ανθρώπου. Ηπίστη στην μετά τον σωματικό μας θάνατο ζωή και μάλιστα στην αιώνια ζωή, αποτελεί βασικό δόγμα πίστεως της Εκκλησίας, το όποιο περιέχεται και στο Σύμβολο της Πίστεως και συναρτάται με την Ανάσταση του Κυρίου. Όλη η επί γης ζωή μας είναι μία προετοιμασία για την αιώνια ζωή. Η παρούσα ζωή μας είναι σημαντική γιατί από αυτήν εξαρτάται η αιώνια. Οι πιστοί, διά του λειτουργού ευχαριστούν το Θεό για όλα, ακόμα και για την έξοδο από αυτό τον κόσμο, παρότι αυτή δε πραγματοποιήθηκε για τους παρόντες ακόμα. Οι πιστοί που ζούμε τον Παράκλητο μέσα στην Εκκλησία και ακολουθούμε αδιάκριτα τις Εντολές του Θεού και ζούμε την αληθινή ζωή, για μας όλους δεν υπάρχει θάνατος. Προς το τέλος της 6η ευχής, ο λειτουργός προσεύχεται ακόμα µία φορά για την ανάπαυση και την άφεση τωναμαρτιών όλων των πιστών, ζητώντας ανάπαυση και συγχώρηση και για τους κεκοιµηµένους και ευλογία και ειρηνικά και αγαθά τέλη για τους ζώντες.
Τέλος η 7η ευχή ταυτίζεται µε την ευχή η οποία διαβάζεται σε κάθε ακολουθία του Εσπερινού. Η 7η τελευταία ευχή περιέχει Δοξολογία προς τον Δημιουργό και μία προσευχή και παράκληση, ο Κύριος να διαφυλάττει τα πλάσματα Του και κατά την εσπέρα και κατά την νύκτα και καθ’ όλο τον επί γης βίο μας.
Να μας διατηρεί την ελπίδα της αιωνίου ζωής, ακόμη και κατά τον ύπνο μας. Τέλος είναι και η ευχή στην οποία η Παναγία μας καλείται να μεσιτεύσει προς το Θεό για τη συγχώρηση των αµαρτιών του λαού.
Συμπερασματικά, αυτές οι επτά ευχές συμβολίζουν την φωνή της Εκκλησίας που ζητά από τοΘεό, την σημερινή ημέρα της Κυριακής της Πεντηκοστής, την επιφοίτηση και τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Την επιφοίτηση και τη δωρεά του Παρακλήτου, το οποίο χαρίζει τα πάντα στους πιστούς.
Ο Παράκλητος, το Άγ. Πνεύμα σαν μία γάργαρη πηγή ρέει μέσα από τις προφητείες και από το στόμα των Προφητών. Φωτίζει και αναδεικνύει τέλειους τους Επισκόπους, Πρεσβυτέρους και Διακόνους Διδάσκει τη σοφία στους αγράμματους, όπως τους ψαράδες μαθητές τους ανέδειξε θεολόγους.
Ο Παράκλητος, το Άγ. Πνεύμα συγκροτεί όλο τον θεσμό της Εκκλησίας, ο οποίος είναι απλωμένος σε όλο τον κόσμο και τον κρατάει ενωμένο.
Είναι Εκείνος ο Παράκλητος που στηρίζει και παρηγοράει τους ανθρώπους, όπως περιγράφει πλούσια η Υμνογραφία της Εκκλησίας, Από αυτό το Άγ Πνεύμα και δια του Αγίου Πνεύματος συντελείται η άνοδός μας στη Βασιλεία του Θεού. Δια του Αγ. Πνεύματος πραγματοποιείται η επάνοδος στη θεία υιοθεσία.
Δια του Αγ. Πνεύματος παρέχεται η δυνατότητα να γίνουμε κοινωνοί της Χάριτος του Χριστού. Δια του Αγ. Πνεύματος μπορούμε να μετάσχουμε της δόξης του Θεού και δια του Αγ Πνεύματος απολαμβάνουμε από τον Θεό κάθε ευλογία, αφού σημειώνει ο Μ. Βασίλειος. «Το Άγιο Πνεύμα είναι η πηγή του αγιασμού και κάθε ευλογίας και χάριτος εντός της Εκκλησίας». Αυτό τον Παράκλητο να κάνουμε αγώνα έντονο να διατηρούμε συνεχώς μέσα μας. Αμήν.