Κυριακή των Αγίων Πάντων: Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων εἶναι ἡ τελευταία Κυριακὴ τοῦ «Πεντηκοσταρίου». Μὲ αὐτὴν τελειώνει ὁ κινητὸς κύκλος τῶν ἑορτῶν πού ἄρχισε ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Ἡ Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων εἶναι ἡ σφραγῖδα καὶ τὸ τέλος τῆς μεγάλης ἐορταστικὴς αὐτῆς περιόδου καὶ μᾶς παρουσιάζει τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοὺς Ἁγίους Πάντες, τοὺς «τὴν γῆν οὐρανώσαντας». Εἶναι ἀπόδείξη τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας καὶ παρουσιάζει «ὅσα ἀγαθοδότως ἡγίασε τὸ πνεῦμα τὸ Ἅγιον» στόν κόσμο.
Τι γιορτάζουμε στις 14 Ιουνίου: Κυριακή των Αγίων Πάντων
Ἡ Ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων τοὺς πρώτους αἰῶνες ἤταν ἑορτὴ μόνο τῶν Μαρτύρων.
Ἔτσι ἔχουμε ὁμιλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, 4ος αἰῶνας, γιά τὴν ἑορτὴ αὐτή. Ἐπίσης, τὸ Τυπικὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὸν Ἰ’ αἰῶνα, προβλέπει συνάξῃ καὶ παννυχίδα στή Μεγάλη Ἐκκλησία , καὶ στό Ναὸ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, ποὺ βρισκόταν κοντὰ στό Ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Ἡ ἑορτὴ τιτλοφορείται «τῶν Ἁγίων Πάντων», ἀλλὰ τὸ συναξάρι τῆς ἡμέρας ἐπισημαίνει ὅτι κατ’ αὐτὴν ἐπιτελεῖται ἡ μνήμη «τῶν ἁγίων καὶ καλλινίκων μαρτύρων τῶν ἐν πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ κατὰ διαφόρους καιροὺς μαρτυρησάντων ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ Μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ».
Σύμφωνα μὲ τίς πληροφορίες τοῦ Νικηφόρου Ξανθόπουλου στό συναξάρι τῆς ἡμέρας, ἡ Ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων θεσπίσθηκε ἐπὶ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ. Μετὰ τὸ θάνατο τῆς εὐσεβεστάτης καὶ εὐλαβεστάτης συζύγου του Βασιλίσσης Θεοφανούς, ἔκτισε Ναὸ μὲ σκοπὸ νά τὸν τιμήσει στό ὄνομά της, ἐπειδὴ «εὐαρέστησε κατ’ ἄκρον τῷ Θεῷ».
Ὅταν ἀνακοίνωσε στήν Ἐκκλησία τὸ σκοπὸ του, τοῦ ὑποδείχθηκε ὅτι πρέπει νά περάσει χρόνος γιά νά ἀποκτήσει αὐτὴ τὸ «τίμιον καὶ σεβάσμιον». Ὁ Βασιλεὺς ὑποτάχθηκε καὶ ἀφιέρωσε τὸ Ναὸ της μνήμη καὶ τιμὴ πάντων τηςῶν Ἁγίων τηςῶν ἁπανταχοῦ τηςῆς γῆς καὶ εἶπε: «εἰ καὶ Θεοφανὼ Ἁγία, συναριθμείσθω μετὰ τούτων πάντων».
Σύσταση της εορτής των Αγίων Πάντων
Ἔστω κι ἂν ἡ ἑορτὴ ξεκίνησε γιά τοὺς Ἁγίους Μάρτυρες καὶ ἐπεκτάθηκε στή συνέχεια γιά Πάντες τοὺς Ἁγίους, οἱ Ἅγιοι Πατέρες θέσπισαν τή συλλογικὴ αὐτή ἑορτή γιά τοὺς ἑξῆς λόγους:
1. Γιά νά μᾶς δείξουν ὅτι κατεβαίνει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὁ Θεὸς καὶ ἀνεβαίνει στόν οὐρανὸ ὁ χοϊκὸς ἄνθρωπος. Οἱ πρὶν ἀποξενωμένοι ἀπὸ τὸ Θεὸ γίνονται φίλοι τοῦ καὶ «ἕνα» μὲ αὐτόν, ἔχουν τή δυνατότητα νά γίνουν «Ἅγιοι».(Ἐπ’ αὐτοὺς «τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον σκηνώσαν ἡγίασεν»).Καὶ ἔτσι ἀναπληρώσαμε τὸ πεπτωκὸς ἐκεῖνο τάγμα τῶν Ἀγγέλων.
2. Πολλοὶ ἅγιοι εἶναι γνωστοὶ καὶ τιμῶνται μὲ ἐορτὲς καὶ πανηγύρεις καὶ λιτανεῖες. Ὅμως ὑπάρχουν καὶ πολλοὶ ἄγνωστοι καὶ ἀφανεῖς ἅγιοι, γνωστοὶ στό Θεό, «νέφος μαρτύρων». Αὐτοὺς τοὺς ἀγνώστους τιμᾷ ἡ Ἐκκλησία, ὅσοι «κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι καὶ Μεσοποταμία τε καὶ Φρυγία καὶ τοῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου. Ἔτι δὲ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερία ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικὼν νήσων, ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει».
Εἶναι τὸ μνημεῖο τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτῃ τῆς Ὀρθοδοξίας ἡ παροῦσα ἑορτή!
3. Γιά νά ζητοῦμε τή βοήθειά τους, γιά νά μιμούμεθα τὸ βίο τους…
4. Ὅλοι οἱ ἅγιοι πού τιμῶνται χωριστὰ εἶναι ἐπιβεβλημένο νά συναθροισθοὺν σὲ μιά κοινή ἑορτῇ γιά νά ὑπογραμμισθεῖ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ὅτι ὅλοι μαζὶ ἀγωνίσθηκαν γιά ἕνα Χριστό, σὲ ἕνα κοινὸ στάδιο τῆς ἀρετῆς, ὑπὸ ἐνὸς Θεοῦ στεφανώθηκαν καὶ συνέστησαν τὴν «μίαν Ἐκκλησίαν», προτρέποντας καὶ ἐμᾶς νά ἀγωνιζόμεθα μὲ ὄλες μας τὶς δυνάμεις «τὸν ἴσον ἀγῶνα» μὲ αὐτούς, ὥστε ὅταν ὁ Ἀγωνοθέτης Χριστὸς μᾶς καλέσει στήν ἐν οὐρανοῖς πανήγυρη τῶν πρωτοτόκων, νά μπορέσουμε νά συναριθμηθοῦμε μετὰ τῶν Ἁγίων του!
5. Γιά τοὺς ἐπιγενησομένους ἁγίους!…(ποῦ θὰ γίνουν στή συνέχεια Ἅγιοι), γιά ὅσους «πρότερον καὶ ὕστατον…» θὰ συγκαταριθμηθοὺν μὲ τοὺς Ἁγίους… Ἔχει μιά καταπληκτική δυναμικῇ ἡ παροῦσα ἑορτή. Εἶναι προληπτικὰ καὶ «δικὴ μας» ἑορτή!…
Το μήνυμα της εορτής
Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ καὶ Ἅγιοι δεν εἶναι μόνο ἐκεῖνοί πού ἔχυσαν τὸ αἷμα τους γιά τὴν πιστὴ τοῦ Χριστοῦ.
«Μάρτυρες» εἶναι ὅλοι ὅσοι ἀγωνίσθηκαν καὶ ἀγωνίζονται τὸν ἀγῶνα τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς μὲ ἀκρίβεια καὶ συνέπεια… Εἶναι «μαρτύριο πνεύματος» ἡ καθημερινὴ βιώση τοῦ λόγου τοῦ Σταυροῦ, ἡ Σταύρωση τῶν παθῶν καὶ τῆς κακίας μας, ἡ ἀνακαίνιση τῆς ψυχῆς μας.
