Το ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE έλαβε την εξής διαμαρτυρία μέσω mail.
Βεβηλωση Του Σταύρου στην παράσταση Βάκχες υπό τη σκηνοθεσία του Θάνου Παοακωνσταντινου.
Ποια είναι η παράσταση ΒΑΚΧΕΣ που παίχτηκε στην Επίδαυρο.
Η αναζήτηση της ταυτότητας και η συμπερίληψη ήταν τα αποτυπώματα του σκηνοθέτη σε μια σύγχρονη ματιά του ευριπίδειου λόγου.
Video Player
00:00
02:35
Οι Βάκχες ήταν το τελευταίο έργο του Ευριπίδη πριν από τον θάνατό του και αποτελεί μια από τις κορυφαίες τραγωδίες της αρχαιότητας, η οποία είναι τόσο σημαντική, καθώς παραμένει επίκαιρη χιλιάδες χρόνια μετά.
Το neolaia.gr σε app: Κατεβάστε το σε Android και iOS
Η ανάληψη μιας τόσο δύσκολης προσπάθειας από τον σκηνοθέτη Θάνο Παπακωνσταντίνου στη δεύτερη Επιδαύρια κατάβασή του υπό την αγκάλη του Εθνικού Θεάτρου, κατά την ταπεινή μου άποψη, ήταν από μόνη της μια νίκη, καθώς κατάφερε να προσγειώσει στο σήμερα αυτό το σπουδαίο έργο, χωρίς να αλλάξει κάτι στον ευριπίδειο λόγο.
Βρεθήκαμε στην πρεμιέρα και ομολογουμένως το κοινό αγκάλιασε αυτή την σπουδαία παραγωγή!
Το προσάρμοσε και το ακούμπησε τέλεια στο 2024 με εμφανή μηνύματα υπέρ της αυτοδιάθεσης του σώματος, των νέων ταυτοτήτων, της συμπερίληψης, το παιχνίδι πολιτείας-θρησκείας και την αναταραχή που δημιουργούν τα νέα πρότυπα, σπάζοντας τα στερεότυπα.
Το ετερόκλητά στοιχεία της παράστασης ζυμώθηκαν, αν όχι άρτια, τουλάχιστον αρκετά δομημένα μεταξύ τους, συμμετείχαν στον ξέφρενο ρυθμό του Χορού και μιας παλέτας πολύχρωμης, που μας χωρά όλους!
Η κινησιολογία, η σωματικότητα, η ρυθμολογία και η εναρμονισμένη και συντονισμένη κίνηση έδεσαν δομημένα με τον λόγο των ηθοποιών.
Ο Χορός καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ήταν το Α και το Ω, συντόνιζε, συμμετείχε καθοριστικά και δημιουργούσε ένα αέναο παιχνίδι ανάμεσα στους ήρωες, όπως ακριβώς συνέβαινε και στα έργα των αρχαίων τραγωδών.
Ο Φρουρός και οι Αγγελιοφόροι, (Γιάννης Κόραβος, Διονύσης Πιφέας, Φώτης Στρατηγός) από τη στιγμή που εμφανίστηκαν ΚΑΙ με τον λόγο τους, ήταν ένα δυνατό κράμα υποκριτικής σε λόγο και κίνηση.
Ο θεός Διόνυσος δικαίως έκλεψε την παράσταση, γιατί εκπροσώπησε επάξια το βιογραφικό που του έφτιαξε ο σκηνοθέτης, παίζοντας μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, μεταξύ της συντηρητικής στασιμότητας και της αναγκαίας πολιτισμικής προόδου, ανάμεσα στο θείο και το δαιμονοποιημένο.
Εξάλλου και ο Ευριπίδης τον περιγράφει ως «θηλυπρεπή» έφηβο με γυναικόμορφη όψη. Ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης ρίσκαρε με αυτό τον ρόλο, αλλά κέρδισε 100% το στοίχημα-πρόκληση που ίσως να έβαλε, δεχόμενος αυτόν τον ρόλο, καθώς η ερμηνεία του ήταν εξαιρετική.
Ο Διόνυσος ήταν ο Θεός του θεάτρου, της ετερότητας, του διαμελισμού και ταυτόχρονα της συγχώνευσης, της ευδαιμονίας και της καταστροφής.
Η Αγαύη σε έναν συγκλονιστικό μονόλογο θρήνου και οιμωγής, ίσως σε κάποιους να μην αρκούσε αυτό, αλλά ουσιαστικά η Αλεξία Καλτσίκη συγκίνησε, ειδικά τις γυναίκες-μητέρες, που παρευρέθηκαν στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, άρα πέτυχε τον στόχο του σκηνοθέτη, χωρίς overacting και βερμπαλιστικό πλαίσιο, που σίγουρα θα την εγκλώβιζε σε ένα φτιασίδωμα δίχως νόημα.
Δίχως αμφιβολία ήταν καταπληκτική!
Ο Πενθέας Αργύρης Πανταζάρας σε ρόλο αθλητικού ξιφομάχου ήταν αυτό που αντιπροσώπευε ο ήρωας του έργου. Ένα θύμα στο παιχνίδι του Ευριπίδη που ήταν στημένο, ένας παίκτης με αξίες και ιδανικά σε παιχνίδι με σημαδεμένη τράπουλα, όπου το διαμελισμένο σώμα του δεν το μάζεψε κανείς.
Μπήκε στο «πετσί του ρόλου» και ειδικά στη βάκχια ερμηνεία του εμένα με εξίταρε η μεγάλη εναλλαγή του ξιφομάχου σε κορίτσι των βακχών, καθώς εκεί είδαμε και τις συναισθηματικές αλλαγές, που λογικό ήταν στον ρόλο του πολεμιστή Πενθέα να μην αναπήδησαν τόσο.
Ως Πενθέας φυλάκισε κάθε άλλη εκδοχή του εαυτού του, του Άλλου, του διαφορετικού, του ξένου, αδιαπραγμάτευτα μα και ανίσχυρα, χειραγωγημένος και έγκλειστος στα στεγανά που του έχουν επιβληθεί.
Η Μαριάννα Δημητρίου ως γυμνόστηθος Τειρεσίας σε μια ενιαία και ευθυγραμμισμένη ερμηνεία κέρδισε δικαίως το χειροκρότημα του κοινού για την άρτια ερμηνεία της.
Ο Κάδμος Θέμης Πάνου πάτησε πάνω σε μια εξίσου άρτια και ισορροπημένη ερμηνεία, συμπλέοντας στον ευριπίδειο λόγο του με τα σκηνοθετικά ευρήματα του Παπακωνσταντίνου.
Κομβικό ρόλο έπαιξε η μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά, καθώς και η χορογραφία της Νάντης Γώγουλου, φορμαρισμένη στις λατρευτικές τελετές του Διονυσιασμού, που έπαιζε ανάμεσα στην οργιώδη έκσταση της διονυσιακής ηδονής και σε θρησκευτική κατήχηση!
Τα σκηνικά, τα κοστούμια, οι πολύχρωμες μπογίες και τα τελετουργικά γεμίσματα στα σώματα των Βακχών και του Διονύσου έδωσαν μια ανώτερη διάσταση, που ίσως σε κάποιους φάνηκε μουτζούρα και απλά εφέ, αλλά εμένα με κέρδισαν και με παρέσυραν σε μια διονυσιακή τελετή με έκσταση, ενθουσιασμό, διακατοχή σε όλη τους την πληρότητα.
Η ερωτική ηδονή και η ευδαιμονία ήταν στοιχεία σε αυτές τις λατρευτικές τελετές, όπως και η βακχική λατρεία για τη μέθη, που σε οδηγεί σε ανώτερα πνευματικά επίπεδα, αλλά και στην καταστροφή. Η λατρεία για τη μέθη ήταν αυτή που ξεχώρισε τον Διόνυσο από τους άλλους θεούς και ουσιαστικά είναι το μυστικό της αποστολικής του παρόρμησης.
Συνοψίζοντας, ο Θάνος Παπακωνσταντίνους δεν αλλοίωσε τον λόγο του Ευριπίδη, μάς μετέφερε στην αρχαία Ελλάδα με συμβολισμούς που σήμερα φανερώνουν τις επαναστατικές τάσεις της εποχής, φανερώνοντας μια αλήθεια. Αυτά που σήμερα θεωρούνται από τη συντηρητική μερίδα ως αποστροφικά, ξένα, επικίνδυνα, υπήρχαν και μάλιστα διάχυτα στην αρχαιότητα!
Για περίπου δυο ώρες περισσότεροι από 15.000 θεατές παρακολούθησαν σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια την παράσταση, καθηλωμένοι από το σύνολο: μουσικής, υποκριτικής, χορού.
Στο τέλος χειροκρότησαν εκστασιασμένοι και αυτό που άκουγες ήταν ένα μεγάλο «μπράβο».
Τρανσβεστισμός
Ο τρανσβεστισμός υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα ως στοιχείο μυητικής τελετουργίας με στόχο να απογυμνώσει τον μυουμένο από την φορετή ταυτότητά του για να φορέσει μια καινούργια και αυτό εναρμονίζεται στο σήμερα με τις ταυτότητες φύλου που αναμειγνύονται, αλλά μπορεί και να αντιμάχονται το δίπολο cis αρσενικού – θηλυκού.
Ο τρανσβεστιμός ήταν διάχυτος στη διονυσιακή λατρεία και πλήρως τεκμηριωμένος ως μετάβαση σε κάτι νέο και διαφορετικό.
Αυτό δεν φάνηκε μόνο από την ανδρογυνία του Διόνυσου, αλλά και στην αλλαγή προσωπικότητας του Πενθέα από μαχητή ξιφομάχο σε ξέφρενη μαινάδα και αυτή η διονυσιακή μετάβαση απορρέει από την ανάγκη του μυούμενου να αποκτήσει νέα ταυτότητα για να λυτρωθεί.
Μαιναδισμός
Και ο μαιναδισμός ήταν ένα καίριο ζήτημα ζωής ή θανάτου που περιβάλλεται από γυναίκες κάθε τάξεως με σκοπό να ανιχνεύσει και να αναδείξει την αυτοκυριαρχία, την αυτοδιάθεση και την άγρια ενσωμάτωση των θηλυκοτήτων στη ζωή και την καθημερινότητα, έξω από τον ανδρικό έλεγχο, στο μέτρο του δυνατού.
Στην αρχαία εποχή στόχος ήταν η ένταξη στην πόλιν, τον οίκον και τον γάμο. Ήταν επίσης η ένταξη παρθένων και ανύπαντρων κοριτσιών στις βακχικές συγκεντρώσεις και τελετές, μαζί με τις παντρεμένες και μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες.
Η αγριότητα του θεού Διονύσου καθρεπτίζεται από την αγριότητα των βακχών, στους ορεινούς χορούς τους. Ένας Χορός επικίνδυνος από την παρορμητικότητά του και της μεγάλης δύναμής του, που εύκολα ξεκινούσε και δύσκολα σταματούσε, χωρίς να θέτουν όρια, ενώ εξαπλωνόταν σαν μεγάλη φωτιά.
Όπως διαβάζουμε, οι μαινάδες βούταγαν στον εκστασιασμό της διονυσιακής ηδονής, χωρίς συμβατικές φόρμες, αλλά με οργιαστική μανία.
Η ωμοφαγία ένωνε την υπέρτατη έξαρση με την υπέρτατη αποστροφή, το άγιο με το φριχτό, συμβόλιζε τη βίαιη σύγκρουση συναισθημάτων που διακατέχει τις Βάχκες και εντοπίζεται στη ρίζα κάθε θρησκείας διονυσιακού τύπου.
Οι Βάχκες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου παρουσιάστηκε την Παρασκευή 2/8 (πρεμιέρα) και το Σάββατο 3/8 στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, σε μια παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου 2024.
Περιοδεία
Οι Βάκχες του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, η τραγωδία του μυστικισμού, της έκστασης και της βαρβαρότητας, μετά τη θερμότατη υποδοχή τους από 14.000 θεατές στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 2 και 3 Αυγούστου, περιοδεύουν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Την παράσταση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κώτσηρας, η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου, εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας, των γραμμάτων, των τεχνών και χιλιάδες κόσμου.
Οι Βάκχες ξεκινούν το ταξίδι τους από το Αρχαίο Αμφιθέατρο Κουρίου στη Λεμεσό, συνεχίζουν στο Θέατρο «Ειρήνη Παπά» στο Χιλιομόδι Κορινθίας, στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, στο Θέατρο Δάσους στη Θεσσαλονίκη και στο Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στη Χίο, κι επιστρέφουν στην Αττική, στο Κηποθέατρο Παπάγου, στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» και στο Σχολείον την Αθήνας – Ειρήνη Παπά.
Πρόγραμμα Περιοδείας
09/08 21:00 Αρχαίο θέατρο Κουρίου, Λεμεσός
10/08 21:00 Αρχαίο θέατρο Κουρίου, Λεμεσός
29/08 21:00 Θέατρο Ειρήνη Παπά, Χιλιομόδι
01/09 21:00 Παλαιό Ελαιουργείο
06/09 21:00 Θέατρο Δάσους ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
11/09 21:00 Ανοικτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», Χίος
18/09 21:00 Κηποθέατρο ΠαπάγουΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
20/09 21:00 Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη»ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
25/09 21:00 ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – Ειρήνη Παπά ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
26/09 21:00 ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – Ειρήνη Παπά ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
27/09 21:00 ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – Ειρήνη Παπά ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
28/09 21:00 ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – Ειρήνη Παπά ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
29/09 21:00 ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – Ειρήνη Παπά ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
