Καταγραφή της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, δημιουργία ηλεκτρονικής ταυτότητας για κάθε κτήριο ή μνημείο, κατάταξη των κτηρίων αυτών σε κατηγορίες, ενημερωτική εκστρατεία, εξαγγελία κινήτρων και αντικινήτρων, λήψη άμεσων μέτρων στήριξης κτηρίων που έχουν εγκαταλειφθεί, αύξηση της χορηγίας συντήρησης στο 70% και άλλα μέτρα εισηγείται το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου με στόχο να διαφυλαχθεί η πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Τα πιο πάνω κατέθεσε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Κωνσταντίνος Κωνσταντής, απ’ αφορμή την κατεδάφιση τριών διατηρητέων οικοδομών της Αρχιεπισκοπής Κύπρου.
Το ΕΤΕΚ εισηγείται την καταγραφή της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και τη δημιουργία ηλεκτρονικής ταυτότητας για κάθε κτήριο ή μνημείο, ώστε να είναι δυνατός ο σχεδιασμός στρατηγικής αξιοποίησης, η επαναφορά όσων κατεδαφίζονται, η εκτίμηση της επικινδυνότητας των εγκαταλειμμένων οικοδομών και η παρακολούθηση όσων συντηρούνται.
Το ΕΤΕΚ θεωρεί ταυτόχρονα, ότι μέρος της διαδικασίας αυτής πρέπει να αποτελέσει η ανακήρυξη αξιόλογων οικοδομών που για λόγους συμφερόντων ή αμέλειας αφήνονται να καταστραφούν, αλλά και η διατήρηση και καταγραφή του περιβάλλοντος χώρου μνημείων και διατηρητέων δίχως την οποία υποβιβάζεται η αξία τους και χάνεται σημαντικός πολιτιστικός πλούτος.
Παράλληλα, το Επιμελητήριο θεωρεί, πως για να αντιμετωπιστεί η πολυπλοκότητα της υφιστάμενης κατάστασης, σε σχέση με τον παράγοντα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, είναι απαραίτητο να διενεργηθεί έρευνα και πιθανόν διαβούλευση σε σχέση με τις διαφορετικές κατηγορίες και τις προσδοκίες/ανάγκες/προβλήματα που τις χαρακτηρίζουν. Σύμφωνα με το ΕΤΕΚ, η γνώση αυτή είναι απαραίτητη για να σχεδιαστούν στοχευμένα μέτρα και στρατηγικές, καθώς και να μελετηθούν νομοθετικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων στρεβλώσεων.
Ο Τεχνικός Σύμβουλος του κράτους θεωρεί επίσης πως είναι απαραίτητο να οργανωθεί αμέσως μεγάλη ενημερωτική εκστρατεία και διαφημιστική καμπάνια σχετικά με τα υφιστάμενα κίνητρα, αντικίνητρα και διαδικασίες, που θα απευθύνονται σε ιδιοκτήτες/υποψήφιους ιδιοκτήτες, αρμόδιες αρχές και μελετητές. Το Επιμελητήριο στοχεύει να ενημερώσει τα μέλη του και να τα εκπαιδεύσει με σειρά σεμιναρίων για το θέμα.
Σημειώνει επίσης, πως πρέπει η αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς να αποτελέσει μέρος παράλληλων κινήτρων και στρατηγικών, όπως για παράδειγμα στο πλαίσιο της στεγαστικής πολιτικής, της αναζωογόνησης αστικών πυρήνων ή ορεινών κοινοτήτων ή της πολιτιστικής πολιτικής του κράτους. Σε αυτή την προσέγγιση πρέπει να ενταχθούν και ειδικές περιπτώσεις, όπως εκείνη των τουρκοκυπριακών περιουσιών, για τις οποίες οφείλουμε να διαμορφώσουμε ειδική στρατηγική με αναφορά στην πολιτιστική, ιστορική, πολιτική και κοινωνική τους αξία.
Πέραν του γενικού πλαισίου αντιμετώπισης και της κατάστρωσης στρατηγικής, πρέπει, κατά το ΕΤΕΚ, να ληφθούν άμεσα μέτρα για τις οικοδομές που έχουν εγκαταλειφθεί, είναι επικίνδυνες και κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν με ή χωρίς σκοπιμότητα. Θα πρέπει να ετοιμαστεί αμέσως δέσμη μέτρων και να συνταχθεί σχετικό καθοδηγητικό έγγραφο/οδηγός για την εφαρμογή άμεσων μέτρων στήριξης και προστασίας επικίνδυνων διατηρητέων οικοδομών ή μνημείων, το οποίο θα κοινοποιηθεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Σε σχέση με την έλλειψη οικονομικών πόρων θα μπορούσε, σύμφωνα με το ΕΤΕΚ, να αξιοποιηθεί ο υπολειπόμενος συντελεστής για κάλυψη των εξόδων στήριξης των οικοδομών, ενώ θα μπορούσε να δημιουργηθεί και ειδικό Ταμείο Συντελεστή ή/και Διοικητικού Προστίμου για την κάλυψη των εξόδων των αρμοδίων Αρχών σχετικά με εκπόνηση άμεσων σωστικών εργασιών, τα οποία θα μπορούσαν να αυξηθούν ώστε να καλύπτουν το 70% (αντί του 50%) του κατασκευαστικού κόστους.
Αύξηση εξώδικου και άλλων προστίμων
Όσον αφορά την πρόταση νόμου που έχει κατατεθεί από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και με βάση την οποία αυξάνονται οι ποινές και τα πρόστιμα, το ΕΤΕΚ υποδεικνύει τα εξής:
1. Η επιβολή διοικητικού προστίμου μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε κάποιες περιπτώσεις και ως εκ τούτου το Επιμελητήριο τοποθετείται θετικά στη συγκεκριμένη τροποποίηση. Νοείται πως η εν λόγω νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να επιβάλλεται ομοιόμορφα και δίχως διαδικαστικά κωλύματα για να είναι αποτελεσματική, οπότε θα πρέπει να δοθεί κεντρική οδηγία για την εφαρμογή της σε όλες τις αρμόδιες αρχές.
2. Παρόλο που το διοικητικό πρόστιμο μπορεί να λειτουργήσει ως αντικίνητρο και μοχλός πίεσης για συγκεκριμένες περιπτώσεις, στο ευρύτερο πλαίσιο αποτελεί μία μάλλον πυροσβεστική λύση που δεν αντιμετωπίζει ολιστικά την υφιστάμενη κατάσταση. Αυτή η διαπίστωση γίνεται ιδιαίτερα εμφανής στις περιπτώσεις όπου το διοικητικό πρόστιμο δεν πληρώνεται και μετατρέπεται σε αστικό χρέος, το οποίο καταλήγει σε ένα δυσλειτουργικό και χρονοβόρο δικαστικό σύστημα, αφήνοντας έκθετη την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
3. Ως συνέχεια των προηγούμενων το Επιμελητήριο εισηγείται πως για τις σοβαρές περιπτώσεις πρέπει να διερευνηθεί η εισαγωγή νομοθετικών εργαλείων αντίστοιχων εκείνων που έχουν εισαχθεί στον περί Εισπράξεως Φόρων Νόμο, σε σχέση με την καταναγκαστική είσπραξη μέσω λήψης δικαστικών μέτρων σε περιπτώσεις παράλειψης πληρωμής (άρθρο 9). Τα μέτρα στη συγκεκριμένη νομοθεσία αφορούν δέσμευση και κατάσχεση ποσών που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς (άρθρο 9Β), δέσμευση άλλης κινητής περιουσίας (άρθρο 9Γ) και εγγραφή εμπράγματου βάρους σε ακίνητη ιδιοκτησία (άρθρο 9Δ).
Πηγή: philenews.com