Η Αγία μας Εκκλησία όρισε και κάποια ιδιαίτερα Σάββατα να είναι αφιερωμένα εξαιρετικά στις μνήμες των κεκοιμημένων μας και μάλιστα «των απανταχού της Οικουμένης», τα όποια ονομάζει Ψυχοσάββατα.
Η «δέησις υπέρ των κεκοιμημένων τω Σαββάτω των ψυχών» είναι γνωστή ως Ψυχοσάββατο. Η δέησις γίνεται κατά τον εσπερινό της Παρασκευής στον όποιο μνημονεύονται όλες οι ψυχές των κεκοιμημένων μας «απ’ αρχής και μέχρι των έσχατων» όπως αναφέρει και η εκτενής συναπτή.
Ο άγιος Νεκτάριος αναφέρει σχετικά: «Η ημετέρα Εκκλησία από της ιεράς ταύτης διδαχθείσης παραδόσεως μακράν του να νομίζη τα εαυτής τέκνα καθαρά από παντός ρύπου, ειδυϊά την άνθρωπίνην ασθένειαν, ου γαρ έστιν άνθρωπος, ος ζήσεται και ουχ αμαρτήσει, εύχεται, παρακαλεί, καθικετεύει τον φιλάνθρωπον Θεόν υπέρ των κοιμηθέντων τέκνων αυτής, θεωρεί δε τα μνημόσυνα ως αναπόφευκτον υποχρέωσιν των ζώντων προς τους κεκοιμημένους. διό ου μόνον δι’ ένα έκαστον επιτελεί μνημόσυνα, αλλά και δύο γενικά ενιαύσια μνημόσυνα περί τε των εν ξένη γη αποθανόντων, και περί των μη νενομισμένων τυχόντων…»
Συνταγή για κόλλυβα
250 γρμ. σιτάρι αποφλοιωμένο
250 γρμ αμύγδαλα καβουρντισμένα
250 γρμ καρυδόψιχα
250 γρμ φυστίκι Αιγίνης
100 γρμ σουσάμι καβουρντισμένο
150 γρμ σταφίδες
1 ρόδι (τους σπόρους)
Μισό ματσάκι μαϊντανό
1 κουταλάκι κανέλα
Ξύσμα από ένα πορτοκάλι
2 βανίλιες σκόνη για άρωμα
1 φλιτζάνι φρυγανιά τριμμένη
1 φλιτζάνι ζάχαρη κρυσταλλική λευκή
Εκτέλεση:
Βράζουμε το στάρι για μισή ώρα και το αφήνουμε μέσα στο νερό του για 6-8 ώρες έως ότου κρυώσει και φουσκώσει. Κατόπιν το τοποθετούμε πάνω σε καθαρό τραπεζομάντηλο για να στεγνώσει καλά. Όταν στεγνώσει ρίχνουμε όλα τα υλικά και ανακατεύουμε εκτός από την φρυγανιά και τη ζάχαρη.
Κατόπιν τα βάζουμε στον δίσκο με τον οποίο θα τα πάμε στην Εκκλησία. Τα πιέζουμε με λαδόκολλα να είναι λεία η επιφάνεια τους και ρίχνουμε πρώτα την τριμμένη φρυγανιά και στο τέλος την ζάχαρη (την φρυγανιά την βάζουμε για να μην υγρανθεί η ζάχαρη). Στο κέντρο πάντα τοποθετούμε Σταυρό.