Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας.
Αγωγός χάριτος,
παραγωγός καρπών πνευματικών,
προαγωγός πιστών προς σωτηρία
«Ἐγκωμιαζομένων δικαίων εὐφρανθήσονται λαοί» (Παρ. 29, 2).
Πνευματικὴ εὐφροσύνη προκαλεῖ ὁ ἐγκωμιασμός, ὁ εὐφημισμός, ἡ εὔφημη μνεία τῶν ἁγίων καὶ δικαίων τῆς πίστεώς μας.
Τοὺς εὐφημοῦμε γιὰ τὰ κατορθώματά τους, γιὰ τὴν ἀρετή τους, γιὰ τὸν τρόπο ποὺ πολιτεύθηκαν, ὥστε νὰ παραδειγματισθοῦμε καὶ ἐμεῖς καὶ νὰ γίνουμε ὁμόζηλοί τους, νὰ προσπαθήσουμε νὰ τοὺς ὁμοιάσουμε, ἀφοῦ ὁ στόχος τῆς ζωῆς μας εἶναι ὁ ἁγιασμός μας σύμφωνα μὲ τὴν προτροπὴ τοῦ Κυρίου μας «Ἅγιοι γίγνεσθε ὅτι ἐγὼ Ἅγιός εἰμι» (Α΄ Πέτρ. α΄ 16).
Ὁ Ἅγιος Εὐφημιανός, ὁ Ἅγιος τῆς ἁγιοτρόφου Λύσης εἶναι θαυμαστὸς ὄχι γιὰ τὰ χαρίσματα μὲ τὰ ὁποῖα τὸν προίκισε ὁ Θεός, ἀλλὰ γιὰ τὸν πολλαπλασιασμὸ αὐτῶν τῶν χαρισμάτων, ἔργο ποὺ ὁ ἴδιος ἐπετέλεσε μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος.
Ὅλοι ἔχουμε λάβει ἀπὸ τὸν Θεὸ χαρίσματα, ἔχουμε λάβει τάλαντα, ἀλλὰ αὐτὰ τὶς περισσότερες φορὲς δὲν τὰ γνωρίζουμε, δὲν τὰ καλλιεργοῦμε, δὲν τὰ πολλαπλασιάζουμε. Εἴτε τὰ ἀφήνουμε στὴν ἀφάνεια, εἴτε τὰ θάβουμε.
Τὸ «γνῶθι σ’ αὐτόν», τὸ ἀπόφθεγμα ποὺ δώρησε στὸ Μαντεῖο τῶν Δελφῶν ὁ Χείλων ὁ Λακεδαιμόνιος, ἕνας ἀπὸ τοὺς ἑπτὰ σοφοὺς τῆς ἀρχαιότητος, ἔχει μεγάλη σημασία, γιατὶ ἀπὸ τὴν αὐτογνωσία προχωροῦμε στὴν ἀξιοποίηση τῶν ταλάντων μας.
Ἀλλὰ καὶ ὅταν τὰ ἀξιοποιοῦμε ὀφείλουμε νὰ ὁμολογοῦμε ταπεινά, ὅτι τίποτα δὲν εἶναι δικό μας, ὅλα εἶναι δωρεὲς τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἐπαναλαμβάνουμε τὰ λόγια τοῡ Παύλου: «Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. δ΄ 13).
Τοῦ Ἁγίου Εὐφημιανοῦ τοῦ χάρισε ὁ Θεὸς μιὰ λευκὴ στολή, ὅπως χαρίζει καὶ σὲ ὅλους μας κατὰ τὴν ὥρα τοῦ βαπτίσματος. Τοῦ χάρισε τὴν στολὴ μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ μὴν τὴν λερώσει. Καὶ ἐκεῖνος κατόρθωσε μὲ τὴν καθαρὴ βιοτή του νὰ τὴν διατηρήσει ἀμόλυντη, πάλλευκη.
Γιὰ ποιό, λοιπόν, πράγμα εὐφημοῦμε τον Ἅγιο Εὐφημιανό; Γιατὶ τοῦ χάρισε ὁ Θεὸς τὴν λευκὴ στολὴ ἢ γιατὶ κατόρθωσε αὐτὸς νὰ τὴν διατηρήσει πεντακάθαρη; Ἀσφαλῶς γιὰ τὸ δεύτερο.
Γι’ αὐτὸ πάλι οἱ ἀρχαῖοι μας μέσα ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ ρήτορα Δημοσθένη ἔλεγαν: «Τὸ φυλάξαι τ’ ἀγαθὰ χαλεπώτερόν ἐστι τοῦ κτήσασθαι».
Δέχθηκε τὸ χάρισμα ὁ Ἅγιος Εὐφημιανός, ἀλλὰ τὸ μετέτρεψε σὲ πράξη. Γιὰ τὴν ἀξιοποίηση καὶ μετατροπὴ αὐτὴ ὁ Ἅγιος Εὐφημιανὸς ἀμείφθηκε ἀπὸ τὸν Θεό μας μὲ τὸ στεφάνι τῆς ἀφθαρσίας, τὸ στεφάνι τῆς ἁγιότητος καὶ εὐφημεῖται σήμερα ἀπὸ ὅλους μας.
Αὐτὸ τώρα τὸ χάρισμα τῆς ἀξιοποιήσεως τοῦ δοθέντος σ’ αὐτὸν ταλάντου ἀπὸ τὸν Θεὸ ὁ Ἅγιος Εὐφημιανὸς μὲ τὴν θεϊκὴ ἐπέμβαση τὸ μετέτρεψε σὲ χάρισμα παροχῆς βοηθείας καὶ ἀντιλήψεως τῶν συνανθρώπων του, σὲ χάρισμα ἰαμάτων, σὲ χάρισμα ἱκανότητος νὰ πρεσβεύει στὸν Θεό μας γιὰ ὅλους μας.
Ὁ Ἅγιος Εύφημιανὸς ὑπῆξε ἕνας καλὸς ἀγωγὸς τοῦ ρεύματος τῆς χάριτος. Ὑπῆρξε ἕνα καλώδιο. Καὶ ὅπως ἐκεῖνο μόνο του δὲν φωτίζει, ἀλλ’ ὅταν συνδεθεῖ μὲ τὴν πηγὴ τοῦ ἠλεκτρισμοῦ καὶ μὲ μία λάμπα, τότε μόνο μεταδίδει τὸ φῶς σὲ ὅλους μας.
Δὲν ἦταν ὁ ἴδιος τὸ φῶς ὅ Ἅγιος Εὐφημιανός. «Οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς» (Ἰωάν. α΄ 8).Ἦταν ὁ ἀγωγὸς ποὺ ἔφερνε τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο.
Δὲν ὑπῆρξε ὅμως μόνο ἀγωγὸς χάριτος ὁ Ἅγιος. Ἦταν καὶ παραγωγὸς χάριτος. Ὁ Ἅγιος Εὐφημιανὸς μοιάζει μὲ τὸ δένδρο ἐκεῖνο ποὺ βλάστησε σὲ γόνιμο ἔδαφος, αὐξήθηκε μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ ἔδωσε πολλοὺς καρποὺς.
Ποιοί ἦσαν οἱ καρποὶ αὐτοί; Τοὺς ἀπαριθμεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθοσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια (Γαλ. ε΄ 22-23).
Οἱ ἀρετὲς αὐτὲς ἀποτελοῦν καρποὺς ὡραίους τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα, τὸν ὁποῖο μὲ ἐπιτυχία τέλειωσε καὶ ὁ Ἅγιος Εὐφημιανός. Ἔτσι, ἀπὸ ἀγωγὸς χάριτος ἔγινε παραγωγὸς χάριτος.
Δένδρο κατάκαρπο ποὺ ἔδωσε στὸν Χριστό μας τοὺς καρποὺς τῆς ἀσκήσεώς του, τῆς ἀρετῆς, τῆς ταπεινώσεως, τῆς ἀκτησίας, τῆς σκληραγωγίας.
Καὶ ἡ παραγωγὴ τῶν καρπῶν αὐτῶν τῆς χάριτος στηρίχθηκε στὴν ἀγάπη του πρὸς ὅλους τοὺς συνανθρώπους μας, ἀφοῦ ὅλα τὰ χαρίσματα ἀδυνατοῦν μπροστὰ στὸ χάρισμα τῆς ἀγάπης.
Μᾶς τὸ λέει πάλι ὁ Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν: «Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀγγέλων λαλῶ καὶ τῶν ἀνθρώπων καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν, ἀγάπην δὲ μὲ ἔχω οὐδέν εἰμι (Α΄ Κορ. ιγ΄ 1-3).
Δηλαδή, ἐὰν μπορῶ νὰ ὁμιλῶ τὶς γλῶσσες ὅλων τῶν ἀνθρώπων καὶ αὐτῶν τῶν Ἀγγέλων καὶ ἐὰν μπορῶ νὰ προφητεύω καὶ νὰ γνωρίζω τὰ μυστικὰ σχέδια τῶν βουλῶν τοῦ Θεοῦ, ἐὰν δὲν ἔχω ἀγάπη εἶμαι ἕνα μηδενικό.
Δὲν ἦταν ὅμως οὔτε μόνο ἀγωγὸς καὶ παραγωγὸς χάριτος. Ὑπῆρξε καὶ προαγωγός χάριτος. Μὲ τὴν δύναμη τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ ποὺ εἵλκυσε πάνω του ὁ Ἅγιος Εὐφημιανὸς ἔγινε δοχεῖο τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος, σοφίστηκε καὶ μετέδωσε ἀπὸ τὴν σοφία του καὶ στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους· αὐτοὺς ποὺ τὸν πλησίαζαν καὶ ζητοῦσαν τὶς συμβουλές του τοὺς ἀνέπαυε καὶ τοὺς ὁδηγοῦσε πρὸς τὴ σωτηρία.
Ὑπῆρξε, λοιπόν, χειραγωγὸς πιστῶν πρὸς σωτηρία, ἀπλανὴς ὁδηγός, προαγωγὸς πρὸς τὴν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Ἔτσι, ὡς ἀγωγός, παραγωγὸς καὶ προαγωγὸς χάριτος, ὁ Ἅγιος Εὐφημιανὸς ἔφθασε σὲ δυσαντίβλεπτα ὕψη θεώσεως, γι’ αὐτὸ καὶ εὐφημεῖται ἀπὸ ὅλους μας καὶ μακαρίζεται καὶ γίνεται πρότυπο ποὺ καλούμαστε ὅλοι νὰ τὰ ἀκολουθήσουμε καὶ πυξίδα ποὺ μᾶς δείχνει τὴν οὐρανοδρόμο πορεία μας, ποὺ εὔχομαι νὰ τὴν ἀκολουθήσουμε ὅλοι μας καὶ νὰ γίνουμε πολίτες τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν.
