Η Οσία Ξένη καταγόταν από τη Ρώμη και από γενιά τιμημένη και εύπορη. Οι γονείς της επιθυμούσαν να την νυμφεύσουν. Ενώ όμως είχαν τα πάντα ετοιμασθεί για τον γάμο, εκείνη εγκατέλειψε τη νυφική παστάδα, παίρνοντας μαζί της και δύο πιστές της θεραπαινίδες και διά θαλάσσης έφθασε στην πόλη των Μυλασών.
Οσία Ξένη: Τι γιορτάζει η εκκλησία μας σήμερα 24 Ιανουαρίου
Στα Μύλασα μάλλον πήγε και εγκαταστάθηκε, ύστερα από συμβουλή του μακαρίου μοναχού Παύλου, ο οποίος εμφανίστηκε στην Οσία μετά από θείο φωτισμό, όταν εκείνη πέρασε από την Αλεξάνδρεια και έγινε ο πνευματικός της καθοδηγητής.
Στην πόλη των Μυλασών, η Οσία Ξένη έκτισε ιερό ναό προς τιμήν του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Εκεί κτίσθηκαν και κελιά όπου διέμεναν η Ξένη, οι δυό θεραπαινίδες και λίγες άλλες παρθένες.
Η Οσία Ξένη, αφού διήλθε την ζωή της θεοφιλώς και οσίως, κοιμήθηκε με ειρήνη. Όταν παρέδωσε την αγία της ψυχή στον Θεό, ενώ ο ήλιος φώτιζε την γη, φάνηκε στον ουρανό Σταυρός, που τον σχημάτιζαν αστέρες.
Τον ουράνιο αυτό Σταυρό τον περιέκλειε χορός αστέρων, σαν να ήταν, καθώς φαίνεται, στεφάνι της Οσίας Ξένης, με το οποίο την επιβράβευε ο Θεός για τις νηστείες της, τις αγρυπνίες της και την αγνότητα του σώματος και της ψυχής.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἐν σοί Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τό κατ᾽ εἰκόνα· λαβοῦσα γάρ τόν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καί πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπεροράν μέν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δέ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ, διό καί μετά Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Ξένη τό πνεῦμά σου.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ξένην ἤνυσας, ζωὴν ἐν κόσμῳ, ξένην ἔσχηκας, προσηγορίαν, ὑπεμφαίνουσαν τὴ κλήσει τὸν τρόπον σου, σὺ γὰρ νυμφίον λιποῦσα τὸν πρόσκαιρον, τῷ ἀθανάτῳ ὁσίως νενύμφευσαι. Ξένη ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
