Γράφει ο π. Ηλίας Μάκος-Μια ηρωική και μαρτυρική μορφή της Ορθοδοξίας και της Ελλάδας είναι ο Επίσκοπος Φαναρίου Σεραφείμ, ο άγιος, που η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 4 Δεκεμβρίου.
Ήταν, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όχι μόνο από χρέος ως Επίσκοπος, αλλά και από διάθεση, ήρωας και μάρτυρας.
Είναι αμφίβολο αν οι καινούργιες γενιές, που ζουν ελεύθερες λόγω των ποταμών δακρύων και αιμάτων, που έχυσαν οι πρόγονοί τους, αν γνωρίζουν αυτούς, μεταξύ των οποίων και ο Φαναρίου Σεραφείμ, που βάσταξαν πάνω στην πονεμένη καρδιά τους το βάρος της σκλαβιάς και την οδύνη της ελευθερίας.
Από τα θρυλικά άγραφα η καταγωγή του και συγκεκριμένα το χωριό Μπεζούλα, εκάρη σε νεαρή ηλικία μοναχός στη Μονή Κορώνας και εξελίχθηκε σε ηγούμενό της και μετά το 1857 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου.
Από την πρώτη στιγμή είχε επίγνωση της βαριάς αποστολής του ως Έλληνα αρχιερέα, που και ο ίδιος και οι συμπατριώτες του ήταν υπήκοοι του Σουλτάνου.
Γι’ αυτό περιόδευε στην επαρχία του για να αγκαλιάζει και να παρηγορεί και να θεριεύει και να τους κάνει αετούς του ιδανικού της λευτεριάς, τους σκιαγμένους από τη σκλαβιά υπόδουλους, μαζεύοντάς τους στο φως της Εκκλησίας και στη ματωμένη σκέπη της Ελλάδας.
Τον συνέλαβαν οι Τούρκοι με την κατηγορία της συμμετοχής στην πρώτη αποτυχημένη επανάσταση του Τρίκκης Διονυσίοου, με μόνη απόδειξη ότι για μια ημέρα έλειψε από την έδρα του!
Και για να τον αθωώσουν του ζήτησαν, αν και φαίνεται ακατανόητο, αφού ήταν Ορθόδοξος Ιεράρχης, να αλλαξοπιστήσει!
Ήξερε καλά ο Σεραφείμ πως για να μείνει κανείς Έλληνας και Χριστιανός πλάι στους Τούρκους, ή έπρεπε να ελευθερωθεί απ’ αυτούς ή να μαρτυρήσει.
Τον βασάνισαν σκληρά για να αρνηθεί το Χριστό και την Ελλάδα, ώσπου στις 4 Δεκεμβρίου του 1601 κοντά στο κυπαρίσσι της πλατείας του Φαναρίου, υπέγραψε με το μαρτύριό του το συμβόλαιο της ελευθερίας.
Από ορισμένους υποστηρίζεται ότι τον σούβλισαν, ενώ ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χρυσ. Παπαδόπουλος γράφει ότι τον απαγχόνισαν, μαζί με άλλους κληρικούς και λαϊκούς, προς εκφοβισμό των κατοίκων.
Και όπως επισημαίνει, Χριστιανοί με θαυμαστό τρόπο διέκριναν την κεφαλή του και διασώθηκε, μετά από πολλές περιπέτειες, αρχικά στη Μονή Δουσίκου και ύστερα στη Μονή Κορώνας.
Τέτοιες θυσίες γίνονταν στην Ελλάδα, για να διατηρηθεί η Αλήθεια και το όνειρο και το δικαίωμα της ελευθερίας στο υπόδουλο Γένος.
Ο Φαναρίου Σεραφείμ, που προσέφερε τον εαυτό του σφάγιο τίμιο και ιερό στο βωμό της Πίστης και της Πατρίδας, είχε έναν βασικό και κεντρικό προσανατολισμό… Χωρίς θυσία, δεν έρχεται η ελευθερία. Χωρίς πίστη δεν βλαστήζει η σωτηρία.
Αυτό έλεγε στο ποίμνιό του: Πιστεύοντας και αγωνιζόμενοι, θα είμαστε νικητές.
Η ψυχωμένη μορφή και φωνή του Σεραφείμ, δεν ήταν ανώφελη, αλλά διαλάλησε, μέσα στη σκοτεινιά, τη φλογερή πίστη στα ιδανικά.
Την πίστη στο Θεό πρωτίστως. Την πίστη στην Πατρίδα έπειτα, την αγάπη προς την ελευθερία και τον πόθο ανάκτησης των ιερών της πατρώας γης.
Αλλά και τη διεκδίκηση των απαράγραπτων δικαίων των Γραικών.
Ήταν ένα μήνυμα ότι η Πατρίδα χρειάζεται διακονία θυσιαστικής αυταπάρνησης και γεννάει θαυμασμό και δέος το ψυχικό του κουράγιο, η ανιδιοτέλεια και ταυτόχρονα το όραμα, που έλαμπε στα μάτια του.
Απέδειξε ότι έστω και μέσα στη σκλαβιά υπήρχαν, έστω και καθολικά αγνοημένοι, Έλληνες συνειδητοί με μαχητικό σθένος.
Και ξεπηδά στις ημέρες η μορφή του Σεραφείμ για να δείξει ότι στη σκληρή και ανελέητη τυραννία δοκιμάστηκε η φυλή μας, αλλά φανέρωσε πόσο γερό κύτταρο είναι, αδάμαστη και ανυπόταχτη.
Μπορεί με τα λάθη και τα σφάλματά της, μπορεί μερικές φορές και με τις αναποδιές της, ωστόσο στο τέλος μεγαλουργεί.
