Την 19η Σεπτεμβρίου 2024, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος εκφώνησε δημόσια διάλεξη στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αμερικής (CUA) με θέμα: «Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας: Προκλήσεις και Ευκαιρίες για την Εκκλησία Σήμερα».
Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρωτοπρεσβύτερος Στέφανος Αλεξόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Ανατολικού Χριστιανισμού, ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον Δρ. Ιωσήφ Καπιτζή, Κοσμήτορα της Σχολής Θεολογικών και Θρησκευτικών Σπουδών, και τον Πρόεδρο του CUA, Πίτερ Κίλπατρικ. Ο τελευταίος σημείωσε: «Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, Ορθόδοξοι και Καθολικοί ακαδημαϊκοί έχουν συγκροτήσει εθνικές και διεθνείς ομάδες με οικουμενικούς στόχους. Έχουν εργαστεί για την αμοιβαία κατανόηση και την ενότητα όπου είναι δυνατόν». Ο Μάρκος Μορόζοβιτς, Καθηγητής στην Έδρα του Επισκόπου Βασιλείου H. Λόστεν για τις Ουκρανικές Εκκλησιαστικές Σπουδές, προσέφερε μια σύντομη παρουσίαση του Αρχιεπισκόπου κ. Ελπιδοφόρου.
Στην ομιλία του, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος υπογράμμισε τη σημασία της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας (325), η οποία αποτέλεσε σημείο καμπής στην ιστορία του Χριστιανισμού. Τόνισε ότι η επερχόμενη 1700ή επέτειος προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την προώθηση της κατανόησης και της συνεργασίας, με δυνατότητα να ενισχυθεί η ενότητα μεταξύ των χριστιανικών κοινοτήτων. Εστίασε ιδιαίτερα στο οικουμενικό δυναμικό του εορτασμού, λέγοντας: «Η διατύπωση του Συμβόλου της Πίστεως είναι ένα κάλεσμα για ανανέωση για όλους τους Χριστιανούς – μια βάση πάνω στην οποία όχι μόνο μπορούν να οικοδομηθούν καλές οικουμενικές σχέσεις, αλλά και να αποτελέσει θεμέλιο για επανένταξη και, ενδεχομένως, επανένωση». Ο Αρχιεπίσκοπος ολοκλήρωσε την ομιλία του επισημαίνοντας: «Οι αποφάσεις της Συνόδου της Νίκαιας είχαν τεράστιες συνέπειες για το μέλλον της Εκκλησίας και καθιέρωσαν ένα πρότυπο που ακολουθούν όλοι οι Χριστιανοί μέχρι σήμερα. Η ηγεσία στην Εκκλησία – σε οποιαδήποτε Εκκλησία – σπάνια θεωρείται προφητική (μια κατηγορία που συνήθως επιφυλάσσεται για ανεξάρτητες κοινότητες που βασίζονται σε μεμονωμένες προσωπικότητες). Αντιθέτως, είναι το συνοδικό παράδειγμα που ενώνει τα διάφορα μέλη του Σώματος και τα συνενώνει μέσω μιας διαδικασίας διαλόγου, ανταλλαγής, διαβούλευσης και, τελικά, συναίνεσης».
Το συνέδριο φιλοξενήθηκε από το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Ανατολικού Χριστιανισμού του CUA, το οποίο προωθεί τη μελέτη του Ανατολικού Χριστιανισμού σε όλες του τις μορφές. Το Ινστιτούτο ενθαρρύνει την προσφορά μαθημάτων, προσφέρει πρόγραμμα πιστοποιητικού προπτυχιακών σπουδών, υποστηρίζει φοιτητική οργάνωση για Ανατολικούς Χριστιανούς, διοργανώνει διαλέξεις και συνέδρια, και λειτουργεί ως κέντρο κοινοτικής συμμετοχής στην περιοχή της Ουάσιγκτον, D.C.
Νωρίτερα το απόγευμα, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Πρόεδρο Κίλπατρικ, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος, συνοδευόμενος από τον Δρ. Δημήτριο Κάτο, Πρόεδρο της Ελληνικής Κολλεγίου του Τιμίου Σταυρού, συζήτησε τις δυνατότητες στενότερης συνεργασίας μεταξύ των ιδρυμάτων τους.