Τη μνήμη του Επισκόπου Χύτρων (Κυθρέας) Δημητριανού και του Αρχιεπισκόπου Κων/πόλεως Παύλου τιμά σήμερα, 6 Νοεμβρίου, η Εκκλησία.
Ο Άγιος Δημητριανός έζησε στα χρόνια του βασιλιά Θεόφιλου του εικονομάχου. Γεννήθηκε στο χωριό Συκά της επαρχίας Κυθηρίας από πατέρα ιερέα και μητέρα ευσεβή και φιλόθεο. Νυμφεύθηκε με κόρη ευγενή και χριστιανή, η οποία σύντομα απέθανε.
Ακολούθως, αποφάσισε την ολοκληρωτική αφοσίωση στο Θεό μέσω της επιλογής του Μοναχισμού. Εκάρη Μοναχός, αφιερώνοντας τα πάντα στην Εκκλησία και στη συνέχεια χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Χύτρων Ευστάθιο, τον οποίο αργότερα διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο.
Θαρραλέος, πράος, ευπρόσιτος, αλλά με ευθύτητα. Κυριολεκτικά πνευματικός ηγέτης χωρίς περιστροφές, ο Επίσκοπος Δημητριανός είδε τους βαρβάρους, όπως αναφέρει το συναξάρι του, να αιχμαλωτίζουν το ποίμνιό του και να το μεταφέρουν στη Βαβυλώνα.
Ο επίσκοπος Χύτρων ακολούθησε το λαό του στην εξορία και την αιχμαλωσία και κατόπιν, με τις δεήσεις και τις αγρυπνίες του, ο Θεός ελευθέρωσε το λαό του κι όλοι μαζί, λαός και επίσκοπος, επέστρεψαν στην Κύπρο.
Παρακίνησε τους χριστιανούς να κτίσουν τη νέα Κυθρέα από τον Κεφαλόβρυσο μέχρι νότια στον κάμπο της Μεσαορίας. Και τούτο για προφύλαξη από τους πειρατές και άλλους εχθρούς που είχαν οπτική επαφή από την Αμμόχωστο με την αρχαία πολιτεία των Χύτρων.
Απέθανε οσιακά και σε βαθιά γεράματα, αφήνοντας ιερή παρακαταθήκη στους επίγονούς του, ως λαμπρός ποιμενάρχης της επισκοπής Χύτρων, η οποία γέννησε και άλλους αγίους Ιεράρχες, όπως τον Άγιο Πάππο (24 Οκτωβρίου), τον Άγιο Αθανάσιο (17 Μαΐου), τον Άγιο Φωτεινό (2 Αυγούστου) και τον Άγιο Σπυρίδωνα (19 Σεπτεμβρίου), οι οποίοι έλαβαν μέρος σε Οικουμενικές Συνόδους και υπέγραψαν τα Πρακτικά και τις Αποφάσεις τους.
Ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής, από τη Θεσσαλονίκη, ήταν γραμματέας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αλεξάνδρου, τον οποίο και διαδέχθηκε στο θρόνο. Ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος, όντας Αρειανός, όταν το πληροφορήθηκε δυσανασχέτησε, και τον απομάκρυνε από τον πατριαρχικό θρόνο, εξορίζοντάς τον στην Αρμενία.
Μια μέρα, ενώ τελούσε τη Θεία Λειτουργία όρμησαν καταπάνω του οι αιρετικοί Αρειανοί και τον έπνιξαν με το ίδιο του το αρχιερατικό ωμοφόριο. Έτσι, παρέδωσε μαρτυρικά την ψυχή του στον Κύριο, παραμένοντας σταθερός στην Ορθόδοξη Πίστη και υπομένοντας όλες τις κακουχίες.
Ο θρησκευτικός φανατισμός είναι απόρροια του εγωισμού, ως εγκεφαλική βλάβη, κατά τον Άγιο Νεόφυτο τον Έγκλειστο. Εγκλωβίζεται ο άνθρωπος και θολώνεται το μυαλό, με αποτέλεσμα να συγκλονίζεται ολόκληρη η ψυχοσωματική οντότητά του.
Συνεπώς, τόσο ο Άγιος Δημητριανός όσο και ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής, που τιμούμε σήμερα, αποτελούν τη ζωντανή απάντηση στο ερώτημα για το ποιο είναι το μέγεθος και το μέτρο της φροντίδας, πνευματικής και εθνικής, από μέρους των Ιεραρχών της Εκκλησίας μας.
Αυτοί που έχουν επίγνωση της αποστολής τους, μακριά από κάθε αλαζονεία και δημαγωγία, νυχθημερόν μεριμνούν για την επιβίωση του λαού του Θεού, ο οποίος απειλείται από διάφορους ορατούς και αόρατους εχθρούς.
Αν σήμερα διατηρούμε την ταυτότητά μας και την αυτογνωσία μας ως Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αυτό οφείλεται στους αγώνες του κλήρου και τις θυσίες των Αρχιεπισκόπων και των άλλων Ιεραρχών της Αποστολικής Εκκλησίας της Κύπρου, οι οποίοι ορθοτομούν το λόγο της αληθείας και μεριμνούν ενωτικά και όχι διχαστικά για το λαό του Θεού.
Ένας σύγχρονος Ιερομόναχος, ο αόμματος Στέφανος (ο οποίος κοιμήθηκε στις 16 Αυγούστου το 2006 στην Ιερά Μονή Πεντέλης, στην Αττική), έλεγε στα πνευματικά του παιδιά: «όταν ο άνθρωπος με ταπείνωση υπομένει την ώρα που αδικείται και παραμένει προσηλωμένος στο θέλημα του Θεού, οι καρποί είναι γλυκείς. Όταν επιμένει εγωιστικά, έστω κι αν έχει ανθρωπίνως δίκαιο, τότε οι καρποί είναι πικροί».