Όλα τα βλέμματα σήμερα είναι στραμμένα στις ΗΠΑ η οποία είναι έτοιμη να εκλέξει νέο Πρόεδρο. Οι πρώτες κάλπες άνοιξαν στις 6 το πρωί τοπική ώρα (12:00 ώρα Ελλάδας). Μόλις κλείσουν τα εκλογικά κέντρα στις ΗΠΑ θα ξεκινήσει η καταμέτρηση των ψήφων, μια διαδικασία που διαφέρει ανά πολιτεία και η οποία ενδέχεται να διαρκέσει ημέρες, κυρίως αν υπάρξουν προσφυγές στα δικαστήρια.
Σε μια χώρα τόσο μεγάλη όσο οι ΗΠΑ, που εκτείνεται σε έξι ζώνες ώρας, οι κάλπες αρχίζουν να κλείνουν στη 01:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης ώρα Ελλάδας και οι τελευταίες στις 08:00 ώρα Ελλάδας.
Περισσότερα από 80 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει, είτε με επιστολική ψήφο είτε διά ζώσης.
Οι πολιτείες δεν μπορούν να ξεκινήσουν την καταμέτρηση των ψήφων αυτών προτού κλείσουν τα εκλογικά κέντρα, αλλά οι περισσότερες επιτρέπουν μια αρχική προετοιμασία προκειμένου να διευκολυνθεί η καταμέτρηση.
Όμως μερικές, όπως η Πενσιλβάνια και το Ουισκόνσιν – δύο από τις αμφίρροπες πολιτείες—δεν επιτρέπουν να ξεκινήσει καν αυτή η προετοιμασία πριν την ημέρα των εκλογών.
Στην πλειονότητα των πολιτειών τα ψηφοδέλτια περνούν πρώτα από ένα οπτικό σκάνερ, που δίνει ένα πρώτο αποτέλεσμα, προτού καταμετρηθούν με το χέρι για επιβεβαίωση.
Στη συνέχεια το αποτέλεσμα επικυρώνεται από τους υπεύθυνους του εκλογικού κέντρου και διαβιβάζεται στις αρχές της κομητείας και της πολιτείας καθώς και στους τοπικούς αξιωματούχους των δύο κομμάτων.
Σε περίπτωση μικρής διαφοράς μεταξύ των δύο υποψηφίων, κάτι που είναι πιθανό να συμβεί στις επτά πολιτείες κλειδί, θα χρειαστούν μία ή και περισσότερες επανακαταμετρήσεις των ψήφων.
Το 2020 η νίκη του Τζο Μπάιντεν έναντι του Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώθηκε από τα μέσα ενημέρωσης τέσσερις ημέρες μετά την ημέρα των εκλογών.
Το 2016 η νίκη του Τραμπ επί της Χίλαρι Κλίντον έγινε γνωστή την επομένη.
Το 2008 και το 2012 ο Μπαράκ Ομπάμα είχε μπορέσει να γιορτάσει τη νίκη του ήδη από το βράδυ των εκλογών.
Όμως το 2000 το όνομα του νικητή, του Τζορτζ Ου. Μπους, ανακοινώθηκε στις 12 Δεκεμβρίου, δηλαδή πέντε εβδομάδες μετά την ημέρα των εκλογών και έπειτα από μια μακρά διαδικασία επανακαταμέτρησης και πολλές προσφυγές στη Φλόριντα, προτού αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το 2020 και στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 εκλογικοί αξιωματούχοι σε πολλές κομητείες αρνήθηκαν να επικυρώσουν τα αποτελέσματα, ένα απαραίτητο βήμα – το οποίο συνήθως αποτελεί μια τυπικότητα– πριν από τη δημοσίευσή τους.
Ένα ενδεχόμενο που διαφαίνεται και στις φετινές εκλογές σε κάποιες πολιτείες κλειδί, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι είναι επί ποδός πολέμου για να προσφύγουν στη δικαιοσύνη κατά των αποτελεσμάτων.
Εξάλλου οι δικαστικές προσφυγές, οι οποίες έχουν κατατεθεί και από τα δύο κόμματα ήδη πριν από την ημέρα των εκλογών και αφορούν κυρίως τους εκλογικούς κανόνες, ενδέχεται επίσης να περιπλέξουν τη διαδικασία.
Η προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις προέβλεψε χθες, Δευτέρα, ότι τα οριστικά αποτελέσματα, κυρίως στην Πενσιλβάνια και τη Νεβάδα, δεν θα γίνουν γνωστά προτού περάσουν «πολλές ημέρες» και προειδοποίησε το στρατόπεδο του Τραμπ κατά οποιασδήποτε προσπάθειας να «σπείρει αμφιβολίες και χάος» για την εκλογική διαδικασία.
Η αμερικανική νομοθεσία προβλέπει ότι όλες οι προσφυγές που αφορούν τις εκλογές θα πρέπει να έχουν κριθεί προτού οι 538 εκλέκτορες συνεδριάσουν στις 17 Δεκεμβρίου. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας τους θα επικυρωθεί από το Κογκρέσο στις 6 Ιανουαρίου 2025.
Μητσοτάκης σε Σακελλαροπούλου: «Ανεξάρτητως αποτελέσματος οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στρατηγικές»
Την καθιερωμένη επίσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο πραγματοποίησε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος μοιράστηκε τις σκέψεις του, μεταξύ άλλων, και για τις αμερικανικές εκλογές με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, «ανεξάρτητως αποτελέσματος οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στρατηγικές και το περιεχόμενο τους δεν θα επηρεάσει», σημειώνοντας ότι καθίσταται απόλυτης απαραίτητη η γεωπολιτική ενηλικίωσης της Ευρώπης. «Έχει έρθει η ώρα η Ευρώπη να ανασκουμπωθεί, με δρομολόγηση πολιτικών που θα ξεφύγουν από τη μέχρι σήμερα πεπατημένη», είπε.
Παράλληλα, υπογράμμισε πως «η μεγάλη πόλωση και η τοξικότητα που βλέπουμε στις ΗΠΑ, αποτελεί αυτοτελώς ένα πρόβλημα. Όπως λέω μπορεί να είμαστε αντίπαλοι αλλά δεν είμαστε εχθροί. Να γνωρίζουμε ότι η δημοκρατία μας ενισχύεται όταν ο πολιτικός διάλογος γίνεται πολιτισμένα».
Απαντώντας, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε πως αναδεικνύεται η σημασία της γεωστρατηγικής ανεξαρτησίας της Ευρώπης, διαβεβαιώνοντας ότι η χώρα μας θα συνεργαστεί με όποιον πρόεδρο επιλέξει ο αμερικανικός λαός.
Ως προς την οικονομία και τη μείωση φόρων, ο πρωθυπουργός ενημέρωσε ότι σήμερα κατατέθηκε σε διαβούλευση το νέο φορολογικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης, η οποία παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη μείωση φόρων. «Όσο αντιμετωπίζεται η μάστιγα της φοροδιαφυγής, τόσο περισσότερο θα προβαίνουμε σε στοχευμένες μειώσεις φόρων, καθώς τα υγιή δημοσιονομικά μας επιτρέπουν λελογισμένες μειώσεις φόρων κυρίως για τη μεσαία τάξη», υπογράμμισε.
Παράλληλα, είπε πως η ελληνική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στον στόχο για κατώτατο 950 ευρώ.
Τα πιθανά σενάρια του εκλογικού αποτελέσματος
Νίκη της Χάρις με μικρή διαφορά από τον Τραμπ
Δημοσκοπήσεις και στοιχεία από την εκ των προτέρων καθώς και την επιστολική ψηφοφορία έδειξαν ότι η πιθανή έκβαση είναι η νίκη με μικρή διαφορά της αντιπροέδρου Χάρις.
Έχει μικρό προβάδισμα στο Μίσιγκαν, στην Πενσιλβάνια και στο Ουισκόνσιν – πολιτείες κρίσιμες, οι οποίες, μαζί με τη 2η περιφέρεια στη Νεμπράσκα, θα της έδιναν τις 270 ψήφους του εκλεκτορικού σώματος που απαιτούνται για τη νίκη. Ενδεχόμενη επικράτησή της στη Νεβάδα, όπου επίσης έχει μικρό προβάδισμα, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω το σύνολο των εκλεκτόρων της Χάρις.
Σημαντικός παράγοντας για νίκη της θα μπορούσε να είναι η ψήφος των μεγαλύτερων σε ηλικία λευκών, δημογραφικής ομάδας που γενικά υποστηρίζει τους Ρεπουμπλικάνους αλλά ενδέχεται να μετακινηθεί στους Δημοκρατικούς.
Νίκη του Τραμπ με μικρή διαφορά
Ο Τραμπ θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη νίκη είτε μέσω των ανατολικών πολιτειών -επικρατώντας στην Τζόρτζια, στη Βόρεια Καρολίνα και στην Πενσιλβάνια- είτε μέσω των πολιτειών του Νότου, κερδίζοντας στην Αριζόνα, στην Τζόρτζια, στη Νεβάδα και στη Βόρεια Καρολίνα. Η Πενσιλβάνια είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ: ενώ μοιάζει να προηγείται εκεί ελαφρώς η Χάρις, η δική του επικράτηση θα έδινε στον Τραμπ 270 εκλεκτορικές ψήφους.
Σε αυτό το σενάριο, η επιτυχία του Τραμπ ίσως εξαρτηθεί από την αυξημένη υποστήριξη αφροαμερικανών και ισπανόφωνων ψηφοφόρους. Δημοσκοπήσεις θέλουν τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει κερδίσει έδαφος στη δημογραφική μερίδα των μαύρων ανδρών, ιδίως στις ανατολικές πολιτείες, και σε αυτήν των ισπανόφωνων στον Νότο, όπου ζητήματα όπως το κόστος της στέγης και η ασφάλεια των συνόρων έχουν μεγάλο βάρος.
Καθαρή νίκη είτε εκείνης, είτε εκείνου
Αν και οι δημοσκοπήσεις τους φέρουν να βρίσκονται πολύ κοντά, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο καθαρής νίκης της μιας ή του άλλου. Για τη Χάρις, η μεγάλη προσέλευση γυναικών στα εκλογικά κέντρα, ειδικά μετά την αναίρεση του δικαιώματος στην άμβλωση από το Ανώτατο Δικαστήριο, θα μπορούσε να αποδειχθεί κλειδί.
Πρόσφατη δημοσκόπηση θέλει τη Χάρις να προηγείται του Τραμπ κατά τρεις μονάδες στην Άιοβα, πολιτεία που ο Τραμπ κέρδισε με οκτώ μονάδες το 2020, υποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε να τα πάει καλά και σε άλλες πολιτείες αν οι γυναίκες ψηφίσουν μαζικά.
Για τον Τραμπ, καθαρή νίκη θα συνεπαγόταν ιστορική υποστήριξη από τους αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους, γεγονός που θα αντικατόπτριζε τη δυσαρέσκεια για την εκστρατεία της Χάρις, και τις πολιτικές της κυβέρνησης του απερχόμενου προέδρου Τζο Μπάιντεν, ειδικά για την υποστήριξή της στον πόλεμο του Ισραήλ σε δυο μέτωπα, στη Λωρίδα της Γάζας και στον Λίβανο.
Ισοπαλία ή απροσδόκητο αποτέλεσμα
Δεδομένων των δημοσκοπήσεων που έδειχναν μάχη στήθος με στήθος, η πιθανότητα ισοπαλίας στο εκλεκτορικό σώμα (269-269) ή απρόβλεπτων αποτελεσμάτων παραμένει. Σε περίπτωση ισοπαλίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων θα έκρινε την εκλογή τον Ιανουάριο, με κάθε πολιτειακή αντιπροσωπεία να έχει μία ψήφο.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν κάποιες μεταβολές που μπορεί να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα.
Οικονομική Πολιτική: Η Χάρις έχει μειώσει τη δημοσκοπική διαφορά στο θέμα της οικονομίας, το ισχυρότερο σημείο του Τραμπ για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αναποφάσιστοι: Τις τελευταίες ημέρες, περισσότεροι αναποφάσιστοι μοιάζουν να κλίνουν υπέρ της Χάρις, κάτι που θα μπορούσε να της δώσει καθοριστική ώθηση.
Αναδρομική έγκριση της θητείας Τραμπ: Πολλοί ψηφοφόροι λένε πλέον πως εγκρίνουν την προεδρία του Τραμπ (2017-2021), κάτι που θα μπορούσε να τον ευνοήσει.
Προετοιμασία για μετεκλογική ένταση
Η Ουάσινγκτον, προετοιμάζεται για πιθανές διαμαρτυρίες ή ταραχές μετά τις εκλογές. Οι επιχειρήσεις κοντά στον Λευκό Οίκο έχουν ήδη καλύψει τις εισόδους τους με σανίδες, αντικατοπτρίζοντας την ατμόσφαιρα ανησυχίας για ενδεχόμενες αντιδράσεις και το ξέσπασμα ταραχών, ειδικά με δεδομένο το υψηλό επίπεδο πόλωσης και αμφισβήτησης του αποτελέσματος.
Ενώ οι ΗΠΑ περιμένουν το αποτέλεσμα, οι αρχές προετοιμάζονται για τυχόν αντιδράσεις που μπορεί να ακολουθήσουν την ανακοίνωσή του, έχοντας κατά νου τις ταραχές μετά τις εκλογές του 2016 και την επίθεση στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2021.
Με τις δύο πλευρές έτοιμες να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, οι Αμερικανοί ανυπομονούν να ολοκληρωθεί η ιστορική εκλογική αναμέτρηση και προετοιμάζονται για ό,τι ακολουθήσει.