Στο πλαίσιο της 4ης Ιατρικής Εβδομάδος προς τιμήν του Αγίου Λουκά του Ιατρού και των ΚΗ’ Παυλείων πραγματοποιήθηκε το πρωί της Τρίτης, 31ης Μαίου, στην αίθουσα «Μητροπολίτης Σταυροπηγίου Αλέξανδρος», στις εγκαταστάσεις της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά Βεροίας, η καθιερωμένη Ημερίδα των πνευματικών με θέμα: «Η διακονία του πνευματικού σε περιόδους κρίσης».
Στην αρχή της Ημερίδας, στην οποία συμμετείχαν οι κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως που διακονούν με την άδεια και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως, ο Αρχιερατικός Επίτροπος Βεργίνης Αρχιμ. Ιερεμίας Γεωργαλής καλωσόρισε τους παρευρισκομένους και στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας απηύθυνε χαιρετισμό και καλωσόρισε τους προσκεκλημένους ομιλητές.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους Γέροντας Εφραίμ, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός και οι κρίσεις της εποχής του».
Δεύτερος ομιλητής ήταν ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σπυρίδων Βασιλάκος από την Ιερά Μητρόπολη Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Ο ρόλος του Πνευματικού στις ενδοοικογενιακές κρίσεις».
Μετά τις δύο εισηγήσεις ακολούθησε γόνιμη συζήτηση.
Στο τέλος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων απένειμε τα αναμνηστικά των «ΚΗ´ Παυλείων» στους εκλεκτούς ομιλητές και εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του για τη συμμετοχή τους.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του κατά την έναρξη της ημερίδος ανέφερε μεταξύ άλλων: Σᾶς καλωσορίζω μέ πολλή χαρά στήν πρώτη Ἡμερίδα τῶν ΚΗ´ Παυλείων καί στήν πρώτη ἐκδήλωση πού πραγματοποιεῖται στήν αἴθουσα αὐτή, τήν ὁποία ἀφιερώσαμε στή μνήμη τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Σταυροπηγίου Ἀλεξάνδρου.
Καί εἶναι ἀγαθή συγκυρία, ἐπιτρέψτε μου νά πῶ, ὅτι ἡ πρώτη ἐκδήλωση πού πραγματοποιεῖται ἐδῶ εἶναι ἡ Ἡμερίδα τῶν πνευματικῶν τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, καθώς ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Σταυροπηγίου διακόνησε μέ ἀφοσίωση ἐπί πολλές δεκαετίες ὡς πνευματικός τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού τόν πλησίαζαν, καί μάλιστα καί σέ περιόδους ποικίλων κρίσεων.
Εἶναι κοινή διαπίστωση ὅτι τά τελευταῖα χρόνια ἀντιμετωπίζουμε τόσο ἐμεῖς στήν πατρίδα μας, ὅσο καί ὁ κόσμος ὁλόκληρος ποικίλες κρίσεις. Κρίση οἰκονομική στήν ἀρχή, κρίση ἐθνική στή συνέχεια, κρίση ὑγειονομική τά δύο τελευταῖα χρόνια, καί τώρα, πρίν νά προλάβουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν πολύμορφη κρίση πού προκάλεσε ἡ πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ, ἡ ὁποία, καί τό τονίζω αὐτό, δέν εἶναι μόνο ὑγειονομική, ἀλλά προκάλεσε διάφορες παράπλευρες κρίσεις, βρισκόμεθα ἀντιμέτωποι μέ τήν κρίση πού προκαλεῖ ὁ πόλεμος καί οἱ συνέπειές του, ὅπως ἡ ἐπισιτιστική καί ἡ ἐνεργειακή κρίση πού ἀπειλοῦν τόν κόσμο, ἀλλά καί νέες ἀσθένειες ἤ παλαιές πού ἐμφανίζονται καί μᾶς ἀνησυχοῦν.
Μπορεῖ βεβαίως νά μᾶς φαίνονται πολλές καί αἰφνίδιες αὐτές οἱ κρίσεις, γιατί εἶναι πιό μαζικές καί πιό θορυβώδεις, ὅμως δέν εἶναι οἱ μόνες κρίσεις πού ἀντιμετωπίζουμε.
Ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων, ἡ ζωή τοῦ καθενός μας εἶναι γεμάτη κρίσεις. Κρίσεις προσωπικές, κρίσεις οἰκογενειακές ἤ ἐπαγγελματικές, κρίσεις στό περιβάλλον μας, εἶναι ὁ χῶρος στόν ὁποῖο καλεῖται ὁ κάθε ἄνθρωπος νά πορευθεῖ, νά ἀγωνισθεῖ, νά ζήσει τήν ἐν Χριστῷ ζωή καί νά φθάσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ στή σωτηρία. Γιατί τί εἶναι κρίση; Εἶναι μία δύσκολη κατάσταση, μία δύσκολη συγκυρία.
Τί ἀκόμη εἶναι κρίση; Εἶναι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζουμε τή δύσκολη κατάσταση γιά νά ἐξέλθουμε ἀσινεῖς. Κάθε, δηλαδή, δυσκολία εἶναι μία κρίση γιά τόν ἄνθρωπο, εἶναι μία ἐξέταση στήν ὁποία πρέπει νά ἀνταπεξέλθει ἐπιτυχῶς.
Ἄν ἀνατρέξουμε στή ζωή μας, ἀλλά καί ἄν σκεφθοῦμε τί μᾶς ἐμπιστεύονται οἱ ἀδελφοί μας, νέοι καί μεγαλύτεροι, στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, νομίζω πώς ὅλοι θά ἀντιληφθοῦμε ὅτι ἡ διακονία τοῦ πνευματικοῦ δέν εἶναι μόνο στίς ἡμέρες μας διακονία σέ περίοδο κρίσεως, ἀλλά πάντοτε. Γιατί ἡ κρίση πού μπορεῖ νά διέρχεται γιά ὁποιονδήποτε λόγο μία ψυχή μπορεῖ νά εἶναι πιό σημαντική γιά τήν ἴδια καί πιό ἐπικίνδυνη ἀπό μία παγκόσμια κρίση, πού μπορεῖ καί νά μήν τήν ἀγγίζει.
Θά πρέπει, λοιπόν, νά τό συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἡ διακονία μας ὡς πνευματικῶν εἶναι μία διαρκής διακονία κρίσεων. Ὁ Κύριός μας ἄλλωστε προειδοποίησε τούς μαθητές του: «Νῦν κρίσις ἐστίν τοῦ κόσμου τούτου». Καί αὐτό τό «νῦν» δέν ἀναφέρεται μόνο στήν ἐποχή τοῦ Χριστοῦ ἀλλά σέ κάθε ἐποχή καί ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο.
Ὁ πνευματικός ἑπομένως καλεῖται νά καθοδηγήσει τίς ψυχές, ὥστε νά ἀντιμετωπίσουν τίς προσωπικές τους κρίσεις καί μέσω αὐτῶν νά φθάσουν στόν ἁγιασμό. Καλεῖται ὅμως νά καθοδηγήσει τίς ψυχές καί σέ ἐποχές γενικότερης κρίσεως. Νά βοηθήσει, δηλαδή, τούς ἀνθρώπους νά σταθοῦν ὄρθιοι στόν καιρό τῶν κρίσεων, νά μήν λυγίσουν, νά μήν παρασυρθοῦν, νά μήν χάσουν τόν δρόμο τους, ἀλλά νά παραμείνουν σταθεροί, «ἀφορῶντες εἰς τόν τῆς πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν Ἰησοῦν», ὁ ὁποῖος μπορεῖ νά καταπαύσει τίς κάθε εἴδους κρίσεις ὅπως κατέπαυσε καί τόν κλύδωνα τῆς θαλάσσης καί ἔσωσε τούς μαθητές του.
Καλεῖται ὅμως ὁ πνευματικός καί νά βοηθήσει ὅσους τυχόν παρασύρθηκαν, νά ὀρθοποδήσουν καί νά ἐπιστρέψουν στήν ἀλήθεια καί τήν Ἐκκλησία. Διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ κιβωτός, ἡ ὁποία προφυλάσσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς κρίσεις, ὅπως ἔσωσε καί τόν Νῶε ἀπό τόν κατακλυσμό. Ἐκτός Ἐκκλησίας οἱ κρίσεις εἶναι πιό ἐπικίνδυνες καί πιό ὀδυνηρές, ἀφενός γιατί προβληματίζουν καί δυσκολεύουν τόν ἄνθρωπο πού δέν ξέρει τί νά κάνει καί πῶς νά τίς ἀντιμετωπίσει, γιά νά ἀποφύγει τίς συνέπειές τους καί στήν πνευματική του ζωή ἀλλά καί στήν καθημερινότητά του, καί ἀφετέρου, διότι δημιουργοῦν πρόσφορο ἔδαφος μέσα στό ὁποῖο κινοῦνται «ἄνθρωποι πονηροί καί γόητες, πλανῶντες καί πλανώμενοι», οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν νά παρασύρουν τούς ἀνθρώπους καί νά τούς ἀπομακρύνουν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί τή σωτηρία.
Εἶναι ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι μπορεῖ νά φέρουν κάποτε καί τό σχῆμα τοῦ ποιμένος, καί δυστυχῶς κάνουν αὐτό τό ὁποῖο λέγει ὁ Χριστός γιά τούς Φαρισαίους «ὅτι περιάγετε τήν θάλασσαν καί τήν ξηράν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καί ὅταν γένηται ποιεῖτε αὐτῶν υἱόν γεένης διπλότερον ὑμῶν».
Ὅλοι ἔχουμε, δυστυχῶς, κάποια ἐμπειρία ἀπό ἀνάλογες συμπεριφορές ἀνθρώπων καί ἀδελφῶν μας, πού ἀντί νά στηρίξουν τίς ψυχές μέ τήν πίστη στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία, μέ τή χάρη πού προσφέρουν τά ἱερά μυστήρια, ὥστε νά ἀντέξουν τήν καταιγίδα τῆς κρίσεως καί νά τήν μεταποιήσουν σέ μέσο ἁγιασμοῦ, ἐπιτυγχάνουν τό ἀντίθετο, σκανδαλίζοντάς τες ἤ κλονίζοντας τες δημιουργώντας χάσματα καί σχίσματα.
Καί ἐπειδή, ὅπως εἶπα καί στήν ἀρχή, οἱ κρίσεις εἶναι ἕνα διαρκές καί ἐπαναλαμβανόμενο φαινόμενο, παρά τήν ἰδιαίτερη ὄξυνση πού παρατηροῦμε στίς ἡμέρες μας, εἶναι ἀναγκαῖο νά γνωρίζουμε ὅλοι, ὅσοι διακονοῦμε τό ἱερό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως καί ἔχουμε λάβει ἀπό τήν Ἐκκλησία τή χάρη νά διακονοῦμε τίς ψυχές ὡς πνευματικοί πῶς θά πρέπει νά ἀσκοῦμε αὐτή τήν ὑψηλή καί πολυεύθυνη διακονία σέ περιόδους κρίσεως.
Γι᾽ αὐτό καί μέ πολλή χαρά καί εὐγνωμοσύνη γιά τήν ἀνταπόκρισή τους στήν πρόσκλησή μας καλωσορίζω τούς δύο σημερινούς ὁμιλητές μας: τόν πανοσιολογιώτατο Καθηγούμενο τῆς Μονῆς Βατοπεδίου Γέροντα Ἐφραίμ καί τόν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Σπυρίδωνα Βασιλάκο, ἀπό τήν Ἱερά Μονή Θηβῶν καί Λεβαδείας.
Καί οἱ δύο ἔχουν νά εἰσφέρουν πολλά στό θέμα μας μέ τίς γνώσεις καί τήν ἐμπειρία τους.
Ὁ Ἅγιος Καθηγούμενος ἀπό τήν πολύχρονη μαθητεία του κοντά σέ ὁσίους Γέροντες καί πνευματικούς, ἀλλά καί ἀπό τή μακρά ἐμπειρία του ὡς ἡγούμενος ὁ ἴδιος μιᾶς μεγάλης Ἀδελφότητος ἀλλά καί πολλῶν μοναχῶν καί λαϊκῶν ἐκτός Ἁγίου Ὄρους, καί ὁ π. Σπυρίδων ἀπό τή δική του διακονία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.
Σᾶς εὐχαριστῶ καί τούς δύο θερμότατα καί ἀναμένουμε ὅλοι μέ πολύ μεγάλο ἐνδιαφέρον νά σᾶς ἀκούσουμε.