Ι.Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας
Με αφορμή την επικριτική, ειρωνική στάση ορισμένων προς την Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας σχετικά με το τι έκανε η Μητρόπολη προκειμένου να αποτρέψει όσα συνέβησαν έξω από την Παλαιά Μητρόπολη της Βεροίας, δημοσιοποίηθηκε η επιστολή του Σεβασμιωτάτου κ. Παντελεήμονος προς στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ιεράς Μητρόπολης, “προκειμένου να μην υπάρχουν αμφιβολίες, ερωτηματικά και άδικες κατηγορίες σχετικά με τη στάση της Ιεράς Μητροπόλεως για το συγκεκριμένο ζήτημα, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε τα ακόλουθα:
Ἀπό τήν πρώτη στιγμή ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας καί ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας προσωπικά συνεργάσθηκε καί ταυτίστηκε μέ τίς θέσεις καί τίς ἐνέργειες τοῦ Συλλόγου «Ἐνεργοί Πολίτες Βέροιας», ὅπως προκύπτει καί ἀπό τήν ἀνακοίνωση τοῦ Συλλόγου πού δόθηκε στή δημοσιότητα.
Μέ πρωτοβουλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας ἐγκρίθηκε καί ὑπογράφηκε ἀπό ὅλους τούς Ἀρχιερεῖς-Ἐκπροσώπους τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχείων καί Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν πού συμμετεῖχαν στό Λ´ Διεθνές Συνέδριο τῶν Παυλείων, τόν περασμένο Ἰούνιο, ἀλλά καί ἀπό ὅλους τούς συμμετέχοντες καθηγητές Πανεπιστημίου κ.ἄ. ψήφισμα διαμαρτυρίας γιά τό ἀνεγειρόμενο κτίριο στήν ΒΔ πρόσοψη τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως, καί μάλιστα μετά ἀπό ἐπιτόπια ἐπίσκεψη στόν χῶρο ὅλων τῶν ὑψηλῶν ἐπισκεπτῶν.
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ἀπέστειλε στήν Ὑπουργό Πολιτισμοῦ κ. Λίνα Μενδώνη τήν ἀκόλουθη ἐπιστολή σχετικά μέ τό θέμα τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως, ἐνῶ ἀνάλογη ἐπιστολή ἀπηύθυνε καί πρός τόν κ. Πρωθυπουργό“.
Παρακάτω ολόκληρη η επιστολή του Μητροπολίτη Βεροίας:
† Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΒΕΡΟΙΑΣ, ΝΑΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ
ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
Ἐν Βεροίᾳ, τῇ 12ῃ Αὐγούστου 2024
Πρός
τήν Ἀξιότιμο
Ὑπουργό Πολιτισμοῦ
κυρία Λίνα Μενδώνη
Εἰς Ἀθήνας
Ἀξιότιμη κυρία Ὑπουργέ,
κατά τήν πρόσφατη συνάντησή μας στή Μίεζα δέν ὑπῆρχε ὁ ἀπαιτούμενος χρόνος οὔτε ἦταν ὁ κατάλληλος τόπος γιά νά συζητήσω μαζί σας σχετικά μέ τήν παρά πᾶσα λογική ἀνέγερση κτιρίου, τό ὁποῖο καταστρέφει κυριολεκτικά τό σημαντικότερο μνημεῖο τῆς Βεροίας, τήν Παλαιά Μητρόπολή της. Γνωρίζω ὅμως ὅτι οἱ πολίτες πού δραστηριοποιοῦνται μέ σκοπό νά ὑπερασπισθοῦν τόν ἀρχαιολογικό πλοῦτο τῆς Βεροίας καί τό μοναδικό καί μεγαλειῶδες αὐτό μνημεῖο τοῦ 11ου αἰώνα, τό ὁποῖο δυστυχῶς ὑποβαθμίζει καί καταστρέφει ἡ ἴδια ἡ Ἐφορεία Ἀρχαιοτήτων πού τό ἀναστήλωσε, σᾶς συνάντησαν καί σᾶς ἐξέθεσαν τό ζήτημα.
Ἐπειδή ὅμως τρέφω ἰδιαίτερη ἐκτίμηση καί ἀγάπη στό πρόσωπό σας ἀπό τήν παλαιότερη ἄψογη συνεργασία μας, ἀποφάσισα νά σᾶς στείλω αὐτήν τήν ἐπιστολή διαμαρτυρόμενος γιά τό ἀνοσιούργημα πού ἐπιχειρεῖται σχετικά μέ τήν Παλαιά Μητρόπολη τῆς Βεροίας.
Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ὁ χῶρος στόν ὁποῖο ἀνεγείρεται τό νέο κτίσμα εἶναι χῶρος πρασίνου, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀπαλλοτριωθεῖ. Ἐπικαλεῖσθε τήν ὕπαρξη νόμου, ὁ ὁποῖος ἐπιτρέπει τήν ἀνέγερση. Γνωρίζετε ὅμως, κυρία Ὑπουργέ, ὅτι οἱ νόμοι εἶναι ἔργα ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι, ἐκτός τοῦ ὅτι μποροῦν νά ἀνακληθοῦν καί νά ἀλλάξουν, ἔχουν καί ἄλλες συνέπειες, ὅπως διαπιστώσαμε ὅλοι κατά τίς πρόσφατες Εὐρωεκλογές.
Ὑποστηρίχθηκε ἀκόμη ὅτι στό σημεῖο στό ὁποῖο ἀνεγείρεται τό νέο κτίσμα ὑπῆρχε ἄλλο παλαιότερο πρόσκτισμα, ἑπομένως τό νέο δέν εἶναι παράνομο. Ὅλοι ὅμως γνωρίζουμε ὅτι τά μεταγενέστερα αὐτά κτίσματα, πού χρησιμοποιοῦσαν ἁπλῶς τόν τοῖχο τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως, ὅποια τυχόν ἀξία καί ἄν εἶχαν, ἡ ὑπέρτερη ἀξία τῆς ἀνάδειξης ἑνός τόσο σημαντικοῦ μνημείου, ὅπως ἡ Παλαιά Μητρόπολη τῆς Βεροίας, θά ἐπέβαλε τήν κατεδάφισή τους. Ἡ κατεδάφιση προσκτισμάτων γιά τήν ἀνάδειξη τῶν μνημείων εἶναι συνήθης πρακτική. Τό γνωρίζετε, ἀσφαλῶς. Τό ἴδιο, ἄλλωστε, γίνεται καί στίς περιπτώσεις τῶν βυζαντινῶν τειχῶν, ὅπως π.χ. τῆς Θεσσαλονίκης, γιά τήν ἀνάδειξη τῶν ὁποίων κατεδαφίσθηκαν πολυάριθμα προσκτίσματα, οἰκίες κλπ. Γι᾽ αὐτό, ἄλλωστε, καί τά κτίσματα αὐτά στήν Παλαιά Μητρόπολη τῆς Βεροίας κατεδαφίσθηκαν μέ νόμο καί ἀπαλλοτριώθηκαν. Παρά ταῦτα ἡ κ. Ἔφορος κτίζει νέα κτίρια, τά ὁποῖα περιορίζουν σημαντικότατα τή βορειοδυτική πλευρά τῆς Παλαιᾶς Μητρόπολης.
Γιατί ἐπιχειρεῖται αὐτό τό ἀνοσιούργημα ἔναντι μιᾶς μοναδικῆς ἀρχαιολογικῆς καί ἱστορικῆς ἀξίας βασιλικῆς τοῦ 11ου αἰῶνος, πού εἶναι συγχρόνως ναός τοῦ Θεοῦ;
Ὑπάρχει ἄραγε κάποιο ἄλλο παρόμοιο παράδειγμα μνημειώδους βασιλικῆς πού δέν εἶναι περίοπτη, ὥστε νά ἀναδεικνύεται τό ἀρχιτεκτονικό κάλλος της; Ἤ μήπως ὑπάρχει κάποιος ἄλλος ναός, ὁ ὁποῖος νά μήν εἶναι ἐλεύθερος ἀπό ὅλες τίς πλευρές; Ποιός λόγος, λοιπόν, ὑπάρχει νά θέλετε νά ὑποβαθμίσετε μέ αὐτόν τόν παράλογο τρόπο ἕνα τόσο λαμπρό μνημεῖο, περιορίζοντας τή ἐλεύθερη θέασή του ἀπό ὅλες τίς πλευρές καί ἀποκλείοντας τήν ὁρατότητα ἀπό τή βορειοδυτική πλευρά. Πῶς εἶναι δυνατόν ἐσεῖς, μία τόσο ἔγκριτη ἀρχαιολόγος, νά ἐπηρεαστεῖτε ἀπό τήν τ. Ἔφορο Ἀρχαιοτήτων;
Συνεννοηθήκατε γιά νά προσβάλετε τόν ναό τοῦ Θεοῦ; Δέν θά ἤθελα νά τό πιστεύσω. Ἀλλά τότε γιατί; Δέν ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι ὅποια ἀξία καί σημασία καί ἄν ἔχουν αὐτά τά νέα κτίρια γιά τήν Ἐφορεία Ἀρχαιοτήτων καί τό Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ προσβάλλουν τό μνημεῖο, καταπατοῦν καί ταπεινώνουν ἕναν ναό τοῦ Θεοῦ. Εἶναι προσβολή, εἶναι ἁμαρτία, εἶναι ἀπρέπεια καί ἔναντι τοῦ μνημείου καί ἔναντι τοῦ ναοῦ τοῦ Θεοῦ.
Τί θά λέγατε, ἀλήθεια, κυρία Ὑπουργέ, ἄν κάποιος ἐπιχειροῦσε νά ἀνεγείρει, γιά ὁποιονδήποτε λόγο, ἕνα κτίσμα μπροστά στήν πρωθυπουργική κατοικία, τό ὁποῖο θά περιόριζε τήν ὁρατότητά της; Δέν θά ζητούσατε τήν κατεδάφισή του ὁποιαδήποτε καί ἄν ἦταν ἡ σκοπιμότητά του; Γιατί τώρα ἀδιαφορεῖτε; Εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ὑποδεέστερος τῆς οἰκίας τοῦ πρωθυπουργοῦ;
Γιατί δέν ἀκοῦτε τίς φωνές ὅλων τῶν πολιτῶν καί τῶν ἀρχῶν τῆς Βεροίας, πού διαμαρτύρονται γιά τήν ἀπαξίωση τοῦ μοναδικοῦ αὐτοῦ μνημείου; Γιατί δέν ἀκοῦτε τή φωνή τοῦ Ἐπισκόπου καί ὅλης τῆς Ὀρθοδοξίας πού διαμαρτύρονται ἐντονώτατα καί γιά τήν προσβολή τοῦ ναοῦ τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία διασύρει τή χώρα μας σέ ὅλο τόν ὀρθόδοξο κόσμο;
Ἀκοῦστε τή φωνή μας, κυρία Ὑπουργέ, γιά νά μήν προκαλέσετε τίς ἀντιδράσεις μας.
Ζῇ Κύριος ὁ Θεός. Ἄς μήν τόν προκαλοῦμε μέ τίς βλάσφημες ἐνέργειές μας.
Μετ᾽ ἐκτιμήσεως καί ἀγάπης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων