Την Τρίτη, 5 Νοεμβρίου 2024, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων γιόρτασε τη γιορτή του Αγίου Ιακώβου του Αδελφόθεου.
Σ’ αυτή τη γιορτή, η Εκκλησία, και ιδιαίτερα η Εκκλησία των Ιεροσολύμων, τιμά τον Άγιο Ιάκωβο ο οποίος ήταν γιος του Ιωσήφ, του συζύγου της Παναγίας, από άλλη γυναίκα που είχε πριν μνηστευτεί την Αειπάρθενο. Γι’ αυτό λεγόταν και αδελφός του Κυρίου, εφόσον θεωρούσαν τον Ιησού γιο του Ιωσήφ (Ματθ. 13,55). Ονομάστηκε και “ωβλίας”, δηλαδή δίκαιος, για την απόλυτη αγιότητά του.
Ο ίδιος ο Κύριος τον όρισε πρώτο Ιεράρχη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Προήδρευσε στην Α’ Αποστολική Σύνοδο της Ιερουσαλήμ το 49 μ.Χ., όπου συνέβαλε σημαντικά στην απόφαση να ανοίξει η Εκκλησία τις πύλες της και στα έθνη, όχι μόνο στους Ιουδαίους.
Έγραψε την Καθολική Επιστολή του στην Καινή Διαθήκη, απευθυνόμενος στις δώδεκα φυλές του Ισραήλ στη διασπορά. Ομολόγησε ότι ο Ιησούς κάθεται στα δεξιά της δύναμης του Θεού και έρχεται πάνω στα σύννεφα του ουρανού. Για τη μαρτυρία του αυτή, ρίχτηκε από το πτερύγιο του Ναού του Σολομώντα και λιθοβολήθηκε με διαταγή του αρχιερέα Άννα το 62 μ.Χ.
Στη μνήμη και το έργο του, τελέστηκε πανηγυρικός Εσπερινός στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιακώβου, που βρίσκεται μεταξύ της Αδελφότητας του Παναγίου Τάφου και του Πανίερου Ναού της Αναστάσεως. Στον Εσπερινό χοροστάτησε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος, με τη σύμπραξη Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, πρώτος των οποίων ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος, και των ιερέων του Ναού.
Το πρωί της γιορτής, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων τέλεσε τη Θεία Λειτουργία, συλλειτουργούντων του Μητροπολίτη Ναζαρέτ κ. Κυριακού, του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου, του Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, του Αρχιεπισκόπου Μαδάβων κ. Αριστόβουλου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, διακόνων, του Αρχιδιακόνου κ. Μάρκου, των Ιεροδιακόνων κ.κ. Ευλογίου και Δοσιθέου, ενώ έψαλλε ο Ιεροδιάκονος κ. Συμεών και ο κ. Ευστάθιος Τσουμάνης δεξιά στα ελληνικά, και η χορωδία του Αγίου Ιακώβου αριστερά στα αραβικά, υπό τη διεύθυνση του κ. Ριμόν Κάμαρ. Συμμετείχαν προσευχητικά οι ενορίτες του Ναού και άλλοι Ιεροσολυμίτες, ενώ την τελετή τίμησε με την παρουσία της η εκπρόσωπος του Ελληνικού Γενικού Προξενείου Ιεροσολύμων, κ. Κωνσταντίνα Γύφτου.
Κατά το Κοινωνικό, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κήρυξε το Θείο Λόγο στα ελληνικά και στα αραβικά, με το ακόλουθο μήνυμα:
ακάριος ο άνθρωπος που υπομένει τους πειρασμούς· γιατί όταν δοκιμαστεί, θα λάβει το στεφάνι της ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ’ αυτούς που τον αγαπούν (Ιακ. 1:12), λέει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος.
Αγαπητοί αδελφοί εν Χριστώ,
Ευσεβείς χριστιανοί και προσκυνητές,
Ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, που φωτίστηκε από τη φλογερή λάμψη του Αγίου Πνεύματος, μας συνάθροισε σήμερα στον επώνυμο ναό του, που βρίσκεται δίπλα στον Πανάγιο και Ζωοδόχο Τάφο του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, ώστε με λειτουργική και μυστική ευλογία και δοξολογία να τιμήσουμε τη μνήμη του.
Ο Άγιος Ιάκωβος κατείχε ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους Αποστόλους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος τον θεωρούσε έναν από τους τρεις στύλους της πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας (Γαλ. 2:1-10). Στην πρώτη Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων, ο Άγιος Ιάκωβος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και σε αυτόν εμφανίζεται πάλι ο θείος Παύλος (Πράξ. 21:18). Επιπλέον, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι ο Κύριος εμφανίστηκε στον Ιάκωβο μετά την Ανάστασή του, όπως λέει ο Παύλος: “έπειτα εμφανίστηκε στον Ιάκωβο, έπειτα σε όλους τους αποστόλους· και τελευταίος απ’ όλους, σαν σε έκτρωμα, εμφανίστηκε και σε μένα” (Α’ Κορ. 15:7-8).
Ο δίκαιος Ιάκωβος, στην Καθολική του Επιστολή, αναφέρεται στη δύναμη της υπομονής, με την οποία κάθε πιστός μπορεί να αντιμετωπίσει τους διάφορους πειρασμούς και δοκιμασίες της καθημερινής του ζωής, λέγοντας προτρεπτικά: “Μακάριος ο άνθρωπος που υπομένει πειρασμό· γιατί όταν γίνει δοκιμασμένος, θα λάβει το στεφάνι της ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ’ αυτούς που τον αγαπούν” (Ιακ. 1:12). Με άλλα λόγια, ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που με υπομονή και καρτερία αντέχει τις θλίψεις, γιατί όταν δοκιμαστεί, θα λάβει το ένδοξο στεφάνι της αιώνιας ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ’ αυτούς που τον αγαπούν.
Το στεφάνι της αιώνιας ζωής είναι η επαγγελία του Κυρίου, ο οποίος λέει: “ο ουρανός και η γη θα περάσουν, αλλά τα λόγια μου δεν θα περάσουν” (Ματθ. 24:35). Αυτό το στεφάνι δεν θα το λάβουμε για τα έργα μας, αλλά επειδή η αγαθότητα του Θεού μας το υποσχέθηκε. “Θέλεις να ξέρεις τι είναι η ύλη του στεφανιού που ετοίμασε ο Θεός γι’ αυτούς που τον αγαπούν;”, ρωτάει ο Άγιος Χρυσόστομος, και εξηγεί: “Είναι κάτι που ετοίμασε ο Θεός, κάτι που δεν μπορεί να το δει ή να το ακούσει ή να το συλλάβει ανθρώπινη νόηση, γιατί είναι τεράστιο στη θεία του διάσταση”.
Ο πιστός άνθρωπος δοκιμάζεται για να φανεί το βάθος της καρδιάς του, όπως λέει ο θεόπτης Μωυσής: “Ο Θεός θα σε δοκιμάσει για να φανεί τι έχεις στην καρδιά σου, αν θα φυλάξεις τις εντολές του ή όχι” (Δευτ. 8:2). Ο Θεός μας οδηγεί μέσα από τις θλίψεις για να δοκιμαστούμε και να φανεί αν θα τηρήσουμε τις εντολές του.
Ο Άγιος Ιάκωβος τονίζει ότι ο πιστός δοκιμάζεται για να λάβει την αιώνια ζωή. Γι’ αυτό μακαρίζει όσους υπομένουν πειρασμούς. “Μακάριος όποιος υπομένει πειρασμό” (Ιακ. 1:12). Και ο Απ. Παύλος λέει: “Όλοι όσοι θέλουν να ζουν ευσεβώς εν Χριστώ Ιησού θα διωχθούν” (Β’ Τιμ. 3:12).
Ο πιστός άνθρωπος του Θεού δοκιμάζεται για να αποκαλυφθούν τα βάθη της καρδιάς του, όπως λέει ο θεόπτης Μωυσής: «Ο Θεός … θα σε δοκιμάσει για να γνωρίσει όσα υπάρχουν στην καρδιά σου, αν θα τηρήσεις τις εντολές του ή όχι» (Δευτερονόμιο 8,2). Ο Θεός σας καθοδηγεί ώστε, μέσα από τη θλίψη, να σας δοκιμάσει και να φανερωθούν όσα υπάρχουν στην καρδιά σας, δηλαδή αν θα τηρήσετε τις εντολές του Θεού κατά τους πειρασμούς ή όχι, όπως λέει ο Μωυσής στον λαό του.
Σύμφωνα με τον Άγιο Ιάκωβο, ο πιστός δοκιμάζεται από τον Θεό για να λάβει την αιώνια ζωή. Γι’ αυτό και μακαρίζει αυτούς που υπομένουν τους πειρασμούς: «Μακάριος όποιος υπομένει πειρασμό» (Ιακώβου 1,12). Και σύμφωνα με τον θείο Παύλο: «Όλοι όσοι θέλουν να ζουν ευσεβώς εν Χριστώ Ιησού θα διωχθούν» (Β’ Τιμόθεο 3,12).
Ερμηνεύοντας αυτόν τον λόγο του Παύλου, ο Οικουμένιος επισημαίνει ότι «διωγμούς εδώ εννοεί ο Παύλος, κυρίως από τους ειδωλολάτρες, αλλά και τις θλίψεις και τους πειρασμούς». Ο Ιερός Χρυσόστομος λέει: «Γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που βαδίζει τον δρόμο της αρετής χωρίς λύπη, θλίψη, πόνο και πειρασμούς».
Πράγματι, αδελφοί μου, εκείνος που βαδίζει στον δρόμο της αρετής δοκιμάζεται από λύπη, θλίψη, πόνο και ποικίλους πειρασμούς. Όμως αυτοί οι πειρασμοί δεν προκαλούνται ούτε προέρχονται από τον Θεό, διότι «ο Θεός δεν μπορεί να πειραχτεί από το κακό ούτε πειράζει κανέναν» (Ιακώβου 1,14), και «ο Κύριος είναι πολύ ευσπλαχνικός και συμπονετικός», διδάσκει ο Άγιος Ιάκωβος, προτρέποντάς μας να έχουμε ως παράδειγμα την υπομονή των Προφητών και των Αποστόλων του Κυρίου: «Πάρτε, αδελφοί μου, παράδειγμα της κακοπάθειας και της μακροθυμίας τους προφήτες που μίλησαν στο όνομα του Κυρίου. Να, μακαρίζουμε αυτούς που υπομένουν. Ακούσατε για την υπομονή του Ιώβ και είδατε το τέλος που του έδωσε ο Κύριος, διότι πολύ ευσπλαχνικός είναι ο Κύριος και συμπονετικός» (Ιακώβου 5,10-11).
Ο ίδιος ο Χριστός προετοιμάζει τους μαθητές του για τους πειρασμούς που θα αντιμετωπίσουν, και λέει στον Πέτρο: «Σίμων, Σίμων, να, ο Σατανάς ζήτησε να σας ταράξει και να σας κλονίσει, όπως κοσκινίζεται και σείεται το σιτάρι μέσα στο κόσκινο» (Λουκά 22,31).
Σχολιάζοντας αυτόν τον λόγο του Κυρίου, ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας επισημαίνει ότι ο Κύριος, υπονοώντας την άρνηση του Πέτρου, πρόσθεσε: «Εγώ προσευχήθηκα για σένα, για να μην χαθεί η πίστη σου· κι εσύ, όταν επιστρέψεις, στήριξε τους αδελφούς σου» (Λουκά 22,32), δηλαδή γίνε στήριγμα και δάσκαλος για εκείνους που με πλησιάζουν με πίστη. Γίνεται φανερό ότι, λόγω της μεσιτείας και της προσευχής του Χριστού, η πίστη των μαθητών του, αλλά και κάθε πιστού, παρόλο που κλονίζεται μερικές φορές, δεν χάνεται.
Με άλλα λόγια, αγαπητοί μου αδελφοί, ο πιστός που δοκιμάζεται και πειράζεται φυλάσσεται με τη δύναμη του Θεού Πατέρα και την προσευχή του Χριστού, του Υιού του. Γι’ αυτό ο Άγιος Ιάκωβος δίνει την εντολή: «Κακοπαθεί κάποιος ανάμεσά σας; Ας προσεύχεται… Ασθενεί κάποιος ανάμεσά σας; Ας καλέσει τους πρεσβύτερους της εκκλησίας και ας προσευχηθούν για αυτόν… και η προσευχή της πίστης θα σώσει τον ασθενή» (Ιακώβου 5,13-15). Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής λέει: «Ό,τι γεννήθηκε από τον Θεό νικά τον κόσμο· και αυτή είναι η νίκη που νίκησε τον κόσμο, η πίστη μας» (Α’ Ιωάννου 5,4). Και ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός διδάσκει: «Αλήθεια σας λέω, αν έχετε πίστη και δεν αμφιβάλλετε, όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή, πιστεύοντας, θα τα λάβετε» (Ματθαίος 21,21).
Ο Θεός υποσχέθηκε ότι δεν θα επιτρέψει να λάβουμε πειρασμούς πάνω από τις δυνάμεις μας, αλλά μαζί με τον πειρασμό θα φέρει και το τέλος του, ώστε να μπορούμε να τον υποφέρουμε, όπως λέει ο θείος Παύλος: «Πιστός δε ο Θεός ος ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι υμάς υπενέγκειν» (Α’ Κορινθίους 10,13).
Ας παρακαλέσουμε τον δίκαιο Ιάκωβο, τον Αδελφόθεο και πρώτο Ιεράρχη της Αγίας Εκκλησίας του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, που εορτάζουμε σήμερα, ώστε με τις ικεσίες του και τις πρεσβείες της Υπερευλογημένης Δέσποινάς μας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, να μπορέσουμε να υπομείνουμε τους πειρασμούς και τις δοκιμασίες που περνά ο πιστός λαός της Αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ και όλης της περιοχής μας. Χρόνια πολλά και ειρηνικά. Αμήν.”
Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, ο Πατριάρχης και οι συλλειτουργούντες μαζί του Αρχιερείς και Ιερείς, φορώντας τα άμφιά τους, ανέβηκαν τα σκαλοπάτια του Καθεδρικού Ιερού Ναού του Αγίου Ιακώβου. Συναντήθηκαν με τους Αγιοταφίτες Αρχιερείς και Ιερείς στην αυλή του Ιερού Ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, και ψάλλοντας με χαρά σταυροαναστάσιμους ύμνους του Χριστού, πορεύτηκαν προς το Πατριαρχείο.
Κατά τη διέλευση από το Κεντρικό Μοναστήρι, η υπεύθυνη του Αρτοποιείου, ηγουμένη της Ιεράς Μονής Παναγίας Σεϊδανάγιας, μοναχή Σεραφείμα, προσέφερε τα καθιερωμένα άρτια ευλογίας προς τιμήν της Θρονικής εορτής του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Στην αίθουσα του Πατριαρχείου, ο Πατριάρχης απηύθυνε τις Πατριαρχικές ευχές του και παρέδωσε το κλειδί του Ιερού Ναού ως Ηγούμενος της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας και Πατριάρχης του ποιμνίου στους Επιτρόπους του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου.
Ακολούθησε το εορταστικό κέρασμα και το φίλημα της χείρας του Πατριάρχη, με τις εορταστικές ευλογίες.