Ορθόδοξος Συναξαριστής 25 Νοεμβρίου, γιορτάζουν οι Εκατόν πενήντα Ρήτορες που πίστεψαν στον Χριστό δια της Αγίας Αικατερίνης και μαρτύρησαν δια πυρός. Διαβάστε την θαυμαστή ιστορία τους.
Όταν ο αυτοκράτορας Μαξιμίνος πληροφορήθηκε για το εκθαμβωτικό κάλος αυτής της νεαρής κοπέλας, της Αικατερίνης, και ακόμα για την μεγαλύτερή της σοφία, ανέθεσε σε Εκατόν πενήντα Ρήτορες από τους πλέον ξακουστούς, να πείσουν την Αγία με διάφορα φιλοσοφικά και ρητορικά επιχειρήματα, ότι η πίστη της στο Χριστό ήταν απάτη.
Εκείνη σύμφωνα και με το απολυτίκιο που ψάλλουμε, «εφίμωσε λαμπρώς, τους κομψούς των ασεβών, του πνεύματος τη μαχαίρα».
Δηλαδή με την χάρη και την δύναμη του Αγίου Πνεύματος αποστόμωσε όλους εκείνους τους ειδωλολάτρες φιλοσόφους, όλους.
Η δε ανάπτυξις των χριστιανικών απόψεων και θέσεων, έγινε με τόση πειστικότητα, και γιατί να μην είχε, αφού αντιπροσώπευε την μοναδική αλήθεια σε τούτο τον κόσμο, ώστε όλοι τους να σκλαβωθούν από το λόγο της, και να ασπαστούν τον Χριστιανισμό.
Βλέποντας την ήτα την οποία υπέστη δια μέσω των φιλοσόφων, ο Μαξιμίνος, διέταξε να τους κάψουν ζωντανούς μέσα στην πλατεία της Αλεξάνδρειας.
Επιχειρήματα που χρησιμοποίησε ο ρήτορας
α.Οι Θεοί των ειδωλολατρών είναι μεγάλοι και σπουδαίοι. Αυτό λέει ο Όμηρος στα έπη του και ο Ορφέας στη Θεογονία του.
β. Κανένας παλαιός ποιητής δεν παραδέχεται τον εσταυρωμένο ως σοφό ή ως Θεό.
Η απάντηση της Αγίας Αικατερίνης
α. Η Αγία Αικατερίνη φανερώνει ένα λάθος του μεγάλου ρήτορα. Χρησιμοποιεί εν γνώσει του ελλειπή στοιχεία με σκοπό τον εντυπωσιασμό των ακροατών. Ο ρήτορας αποκρύπτει την αλήθεια. Χρησιμοποιεί ένα μέρος της, το οποίο παρουσιάζει ότι είναι ολόκληρη η αλήθεια. Η Αγία δέχεται ότι πράγματι οι ποιητές λένε για τους Θεούς όσα είπε ο ρήτορας, αλλά λένε και άλλα. Χρησιμοποιεί δε τους ίδιους ποιητές (Όμηρο και Ορφέα) παρουσιάζοντας όσα λένε αυτοί για τα πολλά ελαττώματα των θεών (ψεύτες, πανούργοι, απατεώνες) και το πόση ανοησία και φαντασιοπληξία έχουν οι ειδωλολάτρες που τους λατρεύουν.
β. Στο δεύτερο επιχείρημα η Αγία Αικατερίνη αναφέρει τη δυσκολία που έχει ο άνθρωπος να κατανοήσει τον αληθινό Θεό και Δημιουργό γιατί είναι ακατάληπτος, ανεξερεύνητος, άρρητος, άπειρος και ανεξιχνίαστος. Παρουσιάζει όμως μαρτυρία της Σίβυλλας που αναφέρεται στην κατά σάρκα Γέννηση του Χριστού και στην άφατη προς τους ανθρώπους φροντίδα του.
Στη συνέχεια ανέφερε ένα απόσπασμα του Απόλλωνα που χωρίς να το θέλει αναφέρθηκε στο Χριστό. Βρίσκει δε την ευκαιρία να εκθέσει συνοπτικά τη χριστιανική πίστη, αρχίζοντας από τη Δημιουργία του κόσμου, την πτώση του ανθρώπου και το σχέδιο της θείας οικονομίας για τη σωτηρία του ανθρώπου με τη σάρκωση, διδασκαλία, σταύρωση, ανάσταση, ανάληψη, αποστολή του Αγίου Πνεύματος και την αποστολή των μαθητών σε ολόκληρη την οικουμένη με σκοπό τη σωτηρία των ανθρώπων.
Στο τέλος η Αγία κάλεσε τους Ρήτορες να πιστέψουν στο μόνο αληθινό Θεό όπως και οι ίδιοι οι ποιητές τον ομολόγησαν. «Και οικονόμησε έτσι τα πράγματα ο αληθινός Θεός, δηλαδή αποκάλυψε μέσω των αρχαίων σοφών ένα μέρος από την αλήθεια, ώστε οι ασεβείς να μην έχουν καμιά πρόφαση για το ότι είναι βυθισμένοι στο σκοτάδι της ειδωλολατρίας».
Ο ρήτορας έμεινε κατάπληκτος και άφωνος από τα λόγια της Αγίας. Ο αυτοκράτορας κάλεσε τους άλλους ρήτορες να την αντικρούσουν. «Ουκ έχομεν αντιθείναι». Δεν μπορούμε να αντικρούσουμε όσα αυτή είπε και μάλιστα βλέποντας τον άριστό μας ρήτορα νικημένο. Η Αγία «εφίμωσε λαμπρώς τους κομψούς των ασεβών» με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Η γλώσσα των κομψών (=σπουδαίων) ασεβών(=ειδωλολατρών) δέθηκε (=εφίμωσε).
Οι Άγιοι Εκατόν πενήντα Ρήτορες γιορτάζουν σήμερα 25 Νοεμβρίου.