Την παραμονή της 31ης επετείου της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Κιέβου και πάσης Ρούς-Ουκρανίας Φιλάρετος, ως μάρτυρας και συμμετέχων στα γεγονότα της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, παραχώρησε συνέντευξη στο πανουκρανικό περιοδικό «Kraina». , στην οποία μοιράστηκε τις σκέψεις του για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας και της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Θυμάστε πώς ήταν η μέρα σας στις 24 Αυγούστου 1991;
-Ήμουν στο Κίεβο, υπηρέτησα, ως συνήθως. Όταν το Verkhovna Rada κήρυξε την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, αποφάσισε να συγκαλέσει το Τοπικό Συμβούλιο και να συζητήσει το θέμα της ανεξαρτησίας της Ουκρανικής Εκκλησίας. Γιατί ένα ανεξάρτητο κράτος χρειάζεται. Δεν μπορούν να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο. Συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της επισκοπής, κληρικοί και λαϊκοί. Πήραμε ομόφωνα μια απόφαση, την οποία στείλαμε στον Πατριάρχη Μόσχας. Νόμιζαν ότι θα συμφωνούσαν με την αυτοκεφαλία, αλλά αποδείχθηκε το αντίθετο – από τότε άρχισε ο αγώνας τους με την Ουκρανική Εκκλησία. Όλες οι Εκκλησίες έλαβαν την αυτοκεφαλία μαζί με το κράτος – Ελληνική, Ρουμανική, Βουλγαρική, Σερβική. Νόμιζαν ότι αυτή την πορεία θα ακολουθούσε και η Ουκρανία. Αλλά η Μόσχα δεν συμφώνησε. Δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα με τον ουκρανικό λαό. Ως εκ τούτου, αποφάσισαν να παίξουν πίσω, κρατώντας την Εκκλησία μας υπό τον έλεγχό τους. Γιατί χρειαζόταν; Για να έχει επίδραση πάνω μας.
Ακόμη και τώρα, σε συνθήκες πολέμου, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία δεν καλεί να πολεμήσει ενάντια στον επιτιθέμενο, αλλά ζητά ειρήνη. Αλλά τι είδους ειρήνη μπορεί να υπάρξει όταν η Ρωσία καταλαμβάνει τα εδάφη μας; Υπερασπιζόμαστε τους δικούς μας, όπως ψάλλεται στον ύμνο: «Θα καταθέσουμε ψυχή και σώμα για την ελευθερία μας». Και δεν συμφωνούν να εγκαταλείψουν την Κριμαία και το Ντονμπάς για χάρη της ειρήνης. Θα τους ελευθερώσουμε. Η Ουκρανία θα γίνει ένα ειρηνικό κράτος. Τώρα το ερώτημα δεν αφορά μόνο τη νίκη μας. Προσευχόμαστε για αυτήν κάθε μέρα σε όλους τους ναούς. Είναι απαραίτητο να κάνουμε τη Ρωσία έτσι ώστε να μην μπορεί πλέον να επιτίθεται σε άλλες χώρες και να είναι πηγή αναταραχής.Πώς να απαλλαγείτε επιτέλους από την παρουσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία;
– Έκανα έκκληση σε όλους τους Ορθοδόξους να ενωθούν σε μια ανεξάρτητη Εκκλησία. Ώστε επίσκοποι και κληρικοί να ενωθούν σε μια ενιαία Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Θα ήταν μια μεγάλη νίκη. Τότε η Ρωσία δεν θα καταπατούσε τα εδάφη μας. Όμως οι φιλομοσκοφόροι κληρικοί δεν δέχτηκαν την πρότασή μου. Και αυτό είναι απόδειξη ότι στην πραγματικότητα εξαρτώνται από τη Ρωσία.
Ο Πάπας είπε πρόσφατα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αποσπά την προσοχή του κόσμου από άλλα σημαντικά θέματα. Συγκεκριμένα, ο λιμός στην Αφρική. Είναι κατάλληλες τέτοιες δηλώσεις;
– Νομίζω ότι είναι καλύτερο να σιωπάς. Πολεμάμε τον επιθετικό για το μέλλον ολόκληρου του πολιτισμού, χύνουμε αίμα. Γεγονός είναι ότι ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία επηρεάζει τα συμφέροντα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Παίζουμε μεγάλο ρόλο. Στην πραγματικότητα, έχουν ήδη νικήσει τη Ρωσία, γιατί ο στρατός μας είναι ικανός να πολεμήσει ακόμη και χωρίς τα πιο πρόσφατα όπλα σε μεγάλους αριθμούς. Γιατί; Γιατί έχουμε δυνατό πνεύμα. Η αγάπη των Ουκρανών για την ελευθερία είναι ισχυρότερη από οποιοδήποτε όπλο.
Στις μέρες μας που υπερασπιζόμαστε την ανεξαρτησία μας με τα όπλα στα χέρια, το θέμα της πνευματικής φροντίδας στον στρατό είναι ιδιαίτερα επίκαιρο. Υπάρχουν ιερείς της Ουκρανικής Εκκλησίας στο μέτωπο;
Μητροπολίτης
Μητροπολίτης Χρυσόστομος
– Ναι, εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους, εμπνέουν τους στρατιώτες μας να υπερασπιστούν τη γη τους. Και θα την προστατέψουμε. Ένας ιερέας δεν έχει δικαίωμα να πάρει τα όπλα, αλλά μπορεί να δώσει τη ζωή του για την Ουκρανία. Αντίθετα, η Ρωσική Εκκλησία ευλογεί τους στρατιώτες της να συλλάβουν κάποιον άλλο. Ήμουν στο Irpen και στο Borodyanka, είδα τι είχαν κάνει οι Ρώσοι στρατιωτικοί. Κανένα άλλο έθνος δεν είναι ικανό για τέτοια ανομία. Παιδιά βιάστηκαν στους δρόμους. Μπορεί ο ανθρώπινος νους να το αντιληφθεί; Είναι δυνατόν να το αντέξουμε αυτό; Κάθε έθνος έχει τις δικές του αμαρτίες, αλλά αυτές δεν συγχωρούνται.
Πολλές φωτεινές προσωπικότητες πολέμησαν για την ανεξαρτησία της Ουκρανίας – ο Vyacheslav Chornovil, ο Ivan Drach, ο Levko Lukyanenko και πολλοί άλλοι. Έπρεπε να επικοινωνήσεις με πολλούς πατέρες της ανεξαρτησίας. Μπορείτε να θυμηθείτε κάποια ενδιαφέροντα γεγονότα, περιπτώσεις, συζητήσεις με αυτούς τους ανθρώπους;
– Όλοι αυτοί οι πατριώτες γνώριζα προσωπικά. Δυστυχώς, όλοι τους έχουν ήδη φύγει από τη ζωή. Ήμασταν ενωμένοι στο πνεύμα. Αν και στην αρχή ο Λουκιανένκο και ο Τσορνοβίλ μου εναντιώθηκαν. Γιατί εκείνη την εποχή ήμουν ο φύλακας του θρόνου της Μόσχας. Θα μπορούσε να είχε γίνει Πατριάρχης Μόσχας. Πίστευαν ότι ήμουν πιστός στο Κρεμλίνο, ότι δεν θα προστάτευα τα συμφέροντα του ουκρανικού λαού. Αλλά μετά τη Μαύρη Τρίτη, όλα άλλαξαν (στις 18 Ιουλίου 1995, άρχισαν μαζικές ταραχές στο κέντρο του Κιέβου. Προκλήθηκαν από την άρνηση των αρχών να χορηγήσουν άδεια για την ταφή του Πατριάρχη Βολοντίμυρ στην επικράτεια του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας. καθώς και τις βάναυσες ενέργειες των εργαζομένων της «Berkut».- Χώρα). Τότε η εκκλησία βγήκε στην υπεράσπιση της δημοκρατίας. Θυμάμαι σταθήκαμε αρκετή ώρα κοντά στη Σόφια και δεν υποχωρήσαμε. Όλοι είδαν ότι ο Φιλάρετος, μαζί με άλλους, άρχισε να με αντιμετωπίζει ως ίσο στον πατριωτισμό.
Πολλά γεγονότα συνέβησαν στα χρόνια της ανεξαρτησίας. Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι κύριες επιτυχίες μας τα τελευταία 31 χρόνια και ποιες οι αποτυχίες και οι αποτυχίες μας;
– Το επίτευγμα είναι η ανεξαρτησία της Ουκρανικής Εκκλησίας. Και δεν θα τη χάσουμε. Στις αρχές του 18ου αιώνα, ο Μέγας Πέτρος είπε ότι οι Ουκρανοί είναι ένας εργατικός, φιλεύσπλαχνος, ευγενικός λαός. Όταν όμως θέλουν να του πάρουν την ελευθερία, δείχνει τη γλώσσα του δράκου του. Δηλαδή, στον αγώνα για ελευθερία, επιδεικνύουμε τέτοια δύναμη που άλλα έθνη δεν είναι ικανά. Ελευθερία είναι αυτό για το οποίο υπηρετώ, προσεύχομαι και αγωνίζομαι.
Είχαμε πολλές μεγάλης κλίμακας δράσεις διαμαρτυρίας – Η Ουκρανία χωρίς Κούτσμα, η Πορτοκαλί Επανάσταση, η Επανάσταση της Αξιοπρέπειας. Γιατί οι Ουκρανοί επιλέγουν οι ίδιοι την κυβέρνηση και μετά την αντιτίθενται ριζικά στους δρόμους; Είναι μέρος του εθνικού χαρακτήρα η εξέγερση?
Μητροπολίτης
Μητροπολίτης Χρυσόστομος
Η ειδικότητά μας είναι ότι όπου υπάρχουν δύο Ουκρανοί, υπάρχουν τρεις χέτμαν. Δεν έχουμε ενότητα. Γι’ αυτό ζητάμε πάντα στις προσευχές μας: Θεέ, δώσε μας ενότητα. Αν δεν τσακωνόμασταν μεταξύ μας, θα ήμασταν πολύ πιο δυνατοί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί είναι αδύναμοι. Όταν έρχονται προβλήματα και βάσανα, ερχόμαστε μαζί. Οι Ουκρανοί μαλώνουν μεταξύ τους, αλλά όλοι αμύνονται ενάντια στον εχθρό. Και δεν φοβόμαστε. Για παράδειγμα, όταν ξεκίνησε μια νέα φάση του πολέμου, ο πρόεδρος δεν έφυγε από τη χώρα. Δεν έφυγα ούτε από το Κίεβο – έδειξα ένα παράδειγμα ότι δεν χρειάζεται να ξεφύγεις από την πατρίδα σου. Αντίθετα, αξίζει να καλέσουμε να ενωθούμε για την προστασία της Πατρίδας. Και δεν το μετάνιωσε. Έχω έναν κανόνα: μην εγκαταλείπεις τίποτα και μην μετανιώνεις για τίποτα. Δέχομαι τα πάντα ως υπακοή από τον Θεό. Η ιστορία δείχνει ότι όταν οι Ουκρανοί πάνε καλά, είμαστε σε μπελάδες. Και ενωνόμαστε – στα βάσανα. Γι’ αυτό ο Θεός μας τους στέλνει για να σκληρυνθούν σε ένα έθνος και πνευματική δύναμη.
Συγγραφέας: Olena SOLODOVNIKOVA, Artem SKOROPADSKY