ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ: Tον Νοέμβριο του 2022, ο 48χρονος αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Κιαμέτης εξελέγη μητροπολίτης Αιτωλοακαρνανίας σε μία από τις μεγαλύτερες μητροπόλεις της χώρας.
Για τον λόγο αυτό, βρίσκεται διαρκώς «εν οδώ» και, παράλληλα, σχεδιάζει την επόμενη μέρα, με στόχους που έχουν να κάνουν με τη χειροτονία νέων κληρικών, την ενίσχυση των μοναστικών αδελφοτήτων, τη δημιουργία γηροκομείου στο Θέρμο, αλλά και την οργάνωση συσσιτίων.
Όπως λέει σε συνέντευξη του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας», η μητρόπολη και ο ίδιος θα δώσει ειδικό βάρος στην επέτειο των 200 χρόνων από την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου:
«Το 2026 είναι η επέτειος των διακοσίων χρόνων από την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου. Η επέτειος αυτή πρέπει να αποτελέσει αφορμή μνήμης του ηρωικότερου γεγονότος της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και αναθερμάνσεως μιας γνησίας φιλοπατρίας σε μικρούς και μεγάλους. Προς τον σκοπό αυτό, έχει συσταθεί επιτροπή, η οποία, σε συνεργασία με την Ιερά Σύνοδο, επεξεργάζεται ήδη ένα ετήσιο πρόγραμμα εορτασμών».
Κ.τ.Ο.: -Η Μητρόπολη Αγρινίου είναι μία από τις μεγαλύτερες της χώρας. Τι σημαίνει αυτό για έναν νέο Μητροπολίτη;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Είναι γεγονός πως η Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας είναι μια από τις μεγαλύτερες της πατρίδας μας ως προς την έκταση, όχι όμως ως προς τον πληθυσμό. Το αναφέρω αυτό, διότι το μέγεθος είναι εκείνο το οποίον επιβάλλει στον Μητροπολίτη να βρίσκεται διαρκώς «εν οδώ», προκειμένου να διατηρεί ζωντανό τον δεσμό και την επαφή με τους πιστούς, ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο χωριό. Υπάρχει όμως και κάτι πολύ θετικό: Η μεγάλη έκταση αποτελεί αιτία άνθισης πολλών μικρών πόλεων και κωμοπόλεων, κάτι που ενισχύει την αποκέντρωση και την αποφυγή δημιουργίας μεγάλων αστικών κέντρων, όπου το ποιμαντικό έργο συναντά πάντα δυσκολίες. Βέβαια, για έναν νέο Μητροπολίτη όπως εγώ, θα χρειαστεί μία περίοδος γνωριμίας, μεγαλύτερης ίσως από μία αντίστοιχη σε μικρότερη Μητρόπολη. Σύντομα όμως, οι μεγάλες αυτές αποστάσεις θα αποδειχθεί πως δεν είναι ικανές να εμποδίσουν την στενή πνευματική σχέση μεταξύ του Επισκόπου και των μελών της τοπικής Εκκλησίας».
Σεβ. Δαμασκηνός: «Σε μία τόσο εκτεταμένη Μητρόπολη, πρώτος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από την στελέχωση της Εκκλησίας με νέους κληρικούς. Προσεύχομαι στον Θεό να με αξιώσει να χειροτονήσω ιερείς με ικανότητες, ένθεο ζήλο και διάθεση προσφοράς.
Κάτι παρεμφερές που θα ήθελα να αναφέρω είναι η επιθυμία μου να ενισχυθούν οι μοναστικές αδελφότητες των Ιερών μας Μονών. Οι μοναστικές κοινότητες αποτελούν για κάθε Μητρόπολη, πνεύμονες πνευματικής και λατρευτικής ζωής. Το μοναστήρια επιτελούν καθοριστικό πνευματικό έργο και αποτελούν όντως καταφύγιο ψυχών, ιδιαίτερα στις μέρες μας, στις οποίες οι άνθρωποι των πόλεων αναζητούν εστίες πνευματικής γαλήνης.
Μεγάλη σημασία για το σύνολο της ζωής της τοπικής μας Εκκλησίας αποτελεί η ανάδειξη των τοπικών πνευματικών και πολιτιστικών θησαυρών. Τοποθετώ αυτό ως προτεραιότητα, διότι οι πνευματικοί και ιστορικοί χώροι αλλά και οι τοπικοί Άγιοι καθίστανται δεσμός των ανθρώπων με τον τόπο τους. Μία επίσκεψη ή μία λατρευτική σύναξη ή ακόμη μία τοπική πνευματική μορφή αποτελεί, ειδικά για τους νέους, σύνδεσμο με την ιδιαίτερη πατρίδα τους.
Βασικός στόχος, επίσης, δεν μπορεί παρά να είναι η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, προκειμένου η Εκκλησία να μπορέσει να επιτελέσει το ποιμαντικό και κοινωνικό της έργο.
Ως τελευταίο, θα αναφέρω κάτι ευρύτερο: Όσο επιτρέψει ο Θεός, θα επιδιώξω να συμβάλλω στη διαμόρφωση μιας Εκκλησίας, η οποία θα στηρίζεται στη συμβολή όλων και η οποία θα έχει τη δυνατότητα να αναθέτει ρόλους σε μικρούς και μεγάλους, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου και ηλικίας. Οι ίδιοι αυτοί αδελφοί μας, προσεγγίζοντας την Εκκλησία, πρέπει να βρίσκουν απαντήσεις σε θέματα καθημερινά, όπως η οικογένεια και οι ανθρώπινες σχέσεις».
Κ.τ.Ο.: -Τι νέες δομές σχεδιάζετε και τι αφορούν αυτές;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Θα επιθυμούσα, το συντομότερο δυνατόν, να λειτουργήσει ολοκληρωμένο το Γηροκομείο του Θέρμου. Πρόκειται για σημαντικότατο έργο, το οποίον έχει ως στόχο να προσφέρει ζεστό περιβάλλον στους αγαπημένους μας ανθρώπους της τρίτης ηλικίας.
Ένα, επίσης, έργο με μεγάλη ιστορική και εκκλησιαστική σημασία είναι η ανακαίνιση του επισκοπείου στην ιερά πόλη του Μεσολογγίου. Πέραν της ιστορικής σημασίας αυτής της πρωτοβουλίας, η αποκατάσταση του κτιρίου αυτού θα πάρει τη μορφή μιας επιστροφής στο πατρικό μας σπίτι, μιας σύνδεσης της Μητροπόλεως με το λίκνο της, μιας ενίσχυσης ενός μοναδικού δεσμού μεταξύ πίστης και πατρίδας.
Μεγάλη σημασία έχει η αύξηση των συσσιτίων σε όλες τις μεγάλες ενορίες της Μητροπολιτικής μας Περιφέρειας. Οι επισιτιστικές ανάγκες είναι πολλές και διαρκώς αυξανόμενες. Η Εκκλησία πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτές, όχι μόνον διοργανώνοντας συσσίτια, αλλά και διαμορφώνοντας τρόπους διαρκούς τροφοδοσίας και στελέχωσής τους.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε τη νεολαία μας. Σε εποχές όπου οι νέοι μας αναζητούν χώρους συνάντησης και ουσιαστικής συναναστροφής, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν πνευματικά νεανικά κέντρα, όπου θα υπάρχει η δυνατότητα ποικίλων απασχολήσεων και δράσεις, με απώτερο σκοπό να δημιουργηθούν υγιείς δεσμοί αγάπης μεταξύ τους».
Κ.τ.Ο.: -Η Εκκλησία, τα τελευταία χρόνια, χάνει έδαφος στην κοινωνία. Πού αποδίδετε το γεγονός και τι σχεδιάζετε να κάνετε για να ανατραπεί το κλίμα;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Δεν με βρίσκει σύμφωνο αυτή η διαπίστωση. Όσο η κοινωνία αντιμετωπίζει μεγάλα πνευματικά και υπαρξιακά προβλήματα, η Εκκλησία θα παραμένει η μόνη, η οποία θα είναι σε θέση να τα απαντήσει, στηριγμένη στο Ευαγγέλιο και στην μακραίωνη παράδοση των Πατέρων και των Αγίων της. Αυτό όμως που ιδιαιτέρως πρέπει να προσεχθεί είναι η σημασία της παρουσίας του κλήρου και των στελεχών της, ακόμη και των απλών πιστών μέσα στην κοινωνία. Υπάρχει ο κίνδυνος, η συμπεριφορά ανθρώπων της Εκκλησίας να ενοχλήσει ή ακόμη και να σκανδαλίσει, με αποτέλεσμα, συνάνθρωποί μας, αδελφοί μας, χωρίς να χαθεί η πίστη τους, να απομακρύνονται από την λατρευτική ζωή της Εκκλησίας και τις ποίκιλες εκδηλώσεις της. Εκεί χρειάζεται μεγάλη προσοχή, διότι μεγάλη είναι και η ευθύνη».
Κ. τ.Ο.: -Πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις σας με τους νέους της μητρόπολης;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Αυτό που επιθυμώ να καταλάβουν οι νέοι μας είναι πως ο Επίσκοπός τους είναι αυθεντικός και αληθινός. Αυτή είναι η απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να δημιουργηθούν ειλικρινείς δεσμοί μαζί τους. Οι νέοι άνθρωποι αναζητούν λόγο ουσιαστικό, λιτό, κατανοητό και, κυρίως, λόγο συνοδευόμενο από το παράδειγμα. Η πίεση που υφίστανται από ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίον αποφεύγει τις απαντήσεις στα θέματα που τους απασχολούν, αλλά και από την κοινωνία, η οποία διαρκώς τους απογοητεύει, γίνονται αιτία ώστε να παραμένουν καχύποπτοι, συχνά αρνητικοί και όλο και συχνότερα βίαιοι. Θα υπάρξουν περισσότερες σχέσεις νέων και Εκκλησίας, όταν δεχθούν από αυτήν προσωπικό ενδιαφέρον και όταν διαρκώς διαπιστώνουν συνέπεια μεταξύ λόγων και πράξεων».
Κ.τ.Ο.: -Η περιοχή έχει συμβάλλει στα μέγιστα για την απελευθέρωση της πατρίδας. (Πατρο-Κοσμάς, Μεσολόγγι, Βάλτος κ.ά.) Πώς σχεδιάζετε να αναδείξετε ακόμη περισσότερο αυτόν τον αγώνα;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Το 2026 είναι η επέτειος των διακοσίων χρόνων από την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. Η επέτειος αυτή πρέπει να αποτελέσει αφορμή μνήμης του ηρωικότερου γεγονότος της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και αναθερμάνσεως μιας γνησίας φιλοπατρίας σε μικρούς και μεγάλους. Προς τον σκοπό αυτό, έχει συσταθεί επιτροπή η οποία, σε συνεργασία με την Ιερά Σύνοδο, επεξεργάζεται ήδη ένα ετήσιο πρόγραμμα εορτασμών. Η Εκκλησία, όχι μόνον θα συμβάλλει στην ανάδειξη της μέγιστης προσφοράς του τόπου μας στην απελευθέρωση της πατρίδας, αλλά και θα τονίσει τη συμβολή της Εκκλησίας, τόσο της τοπικής, όσο και γενικότερα, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος πάτησε τα χώματά μας, αποτελεί ένα υπέροχο παράδειγμα μιας προσωπικότητας που αγωνίστηκε και μαρτύρησε για μία Ελλάδα ελεύθερη και συγχρόνως Ορθόδοξη. Τον ίδιο αγώνα για την ελευθερία έδωσε και ο παπα Βαλής στη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου Πολέμου, προσφέροντας τις δυνάμεις του στην «Εθνική Αλληλεγγύη», η οποία ήταν η πρώτη πανελλαδικής εμβέλειας οργάνωση της Κατοχής και δραστηριοποιήθηκε κυρίως στον ανθρωπιστικό τομέα».
Κ.τ.Ο.: -Ποια η σχέση μας με τα social media; Μπορεί η Εκκλησία να «επενδύσει» σε αυτά για να έρθει πιο κοντά με τους νέους;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Η Εκκλησία έχει επίγνωση της δύναμης και της επιρροής του Διαδικτύου, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Γνωρίζει τους κινδύνους και διαρκώς αναζητά λύσεις. Όσο για τη χρήση τους στο έργο της, σταδιακά διευρύνεται και πολλές δράσεις της, όχι μόνο κοινοποιούνται αλλά και χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να πραγματοποιηθούν. Όντως, τα social media αποτελούν ένα πρώτο στάδιο προσέγγισης με τους νέους, οι σχέσεις όμως μεταξύ των ανθρώπων χρειάζονται την φυσική τους παρουσία. Το Διαδίκτυο αποτελεί λύση, αλλά δεν δημιουργεί κοινότητα, δηλαδή Εκκλησία. Χωρίς την φυσική παρουσία, οι άνθρωποι θα βιώνουν πάντα μια ατελή σχέση και αυτό το γεγονός η Εκκλησία το επισημαίνει διαρκώς και το προσέχει ιδιαιτέρως».
Κ.τ.Ο.: -Και η μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας πραγματοποίησε συγκέντρωση υλικών για βοήθεια προς τους σεισμόπληκτους της Τουρκίας και της Συρίας. Πού αποδίδετε αυτή την ανταπόκριση των πιστών;
Σεβ. Δαμασκηνός: «Ο λαός μας είναι ζυμωμένος με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου της αγάπης. Μέχρι σήμερα, αυτή η στάση φαίνεται, αλλά και εκδηλώνεται εμπράκτως, όπως στην συγκεκριμένη περίσταση των σεισμών στην Τουρκία. Είμαστε λαός πρόθυμος να συμπαρασταθούμε, συχνά όμως η πρόθεση μας «βραχυκυκλώνεται» ανάμεσα στην παθητικότητα και την αναβολή. Όμως, δεν πρέπει να ενεργοποιούμαστε μόνο σε συμφορές, ελπίζω και προσεύχομαι να βρισκόμαστε σε διαρκή ετοιμότητα, ώστε η κάθε μας μέρα να μεταβάλλεται σε ευκαιρία για πιο βαθιά πίστη και πιο ειλικρινή και έμπρακτη αγάπη».