Αρχιεπισκοπικές εκλογές διεξάγονται εφόσον παραιτηθεί ή αποβιώσει ο Αρχιεπίσκοπος. Ο νυν Αρχιεπίσκοπος, Χρυσόστομος ο Β’, έχει δηλώσει ότι δεν έχει πρόθεση να παραιτηθεί. Λόγω, όμως, των σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει συντηρείται το θέμα στην επικαιρότητα και οι δελφίνοι προετοιμάζονται πυρετωδώς.
Οι ενδιαφερόμενοι για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο -φανερά και κρυφά- έχει καιρό που εργάζονται ποικιλοτρόπως για τις εκκλησιαστικές εκλογές, ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή πανέτοιμοι, όταν έρθει η ώρα να πραγματοποιηθούν. Τα εκλογικά επιτελεία τους είναι ήδη εν δράσει, αν και εμπλουτίζονται συνεχώς με ανθρώπους από διάφορους κομματικούς χώρους (τα κόμματα λένε ότι δεν αναμειγνύονται αλλά στέλνουν στελέχη τους στα επιτελεία), από επιχειρηματικά περιβάλλοντα, από πρώην και νυν κρατικούς αξιωματούχους οι οποίοι εμπλέκονται με διάφορους τρόπους (οι νυν διακριτικά, ακούγεται για πρώην αρχηγό Αστυνομίας ότι ετοιμάζεται να αναλάβει επικεφαλής επιτελείου), από εκπροσώπους ορθόδοξων κοινοτήτων στην Κύπρο (της ρωσικής κοινότητας, της βουλγαρικής, της ρουμανικής κ.ά. – δικαίωμα ψήφου έχει και όποιος ξένος είναι ορθόδοξος χριστιανός και ζει στην Κύπρο τους τελευταίους 12 μήνες, ασχέτως εθνικότητας και υπηκοότητας).
Συσφίγγουν σχέσεις
Με την ευλογία των «εργοδοτών» και εργοδοτών τους (υπάρχουν και μισθωτοί και εθελοντές), επιτελεία φροντίζουν για την προβολή εν δυνάμει υποψηφίων για τις αρχιεπισκοπικές εκλογές κτίζοντας/φρεσκάροντας σχέσεις με μέσα ενημέρωσης (μιντιάρχες) και δημοσιογράφους, συσφίγγοντας σχέσεις με -ντόπιους και ξένους (βασικά κυπροποιημένους ολιγάρχες, για τους οποίους ιεράρχες έβαλαν και λίγο ή πολύ το άγιο χεράκι τους για να πάρουν χρυσά διαβατήρια αυτοί, καθώς και συγγενείς και φίλοι τους)- επιχειρηματικούς κύκλους για χρηματοδότηση και «χρηματοδότηση», αγοράζουν επιρροή από/σε κόμματα, διεισδύοντας σε κοινότητες και δήμους με διάφορους τρόπους και λόγους (εθνικοπατρωτικούς, φανατίζοντας κόσμο με θαύματα και περιοδείες λειψάνων κ.λπ., εργαλειοποιώντας την πανδημία, το Ουκρανικό, τους ΛΟΑΤΚΙ και άλλα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία).
Οι συμμαχίες
Ο νυν Αρχιεπίσκοπος φαίνεται αυτή τη στιγμή να ελέγχει την Ιερά Σύνοδο (16 μέλη συν ο Μακαριότατος, σύνολο 17), βασικά περνά από την Ιερά Σύνοδο αυτά που πάνω κάτω θέλει. Για παράδειγμα, στο θέμα του Ουκρανικού, που είναι ένα μείζον ζήτημα για την Εκκλησία της Κύπρου (την κρατά διχασμένη, κάποιοι μιλούν για σχίσμα), ενώ δεν είπε σε κανέναν ότι θα μνημονεύσει/αναγνωρίσει τον Επιφάνειο και το έκανε αιφνιδιαστικά, στη συνέχεια βρήκε την πλειοψηφία στην Ιερά Σύνοδο και η Εκκλησία της Κύπρου αναγνώρισε την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Με τη σειρά που παρακάθονται στην Ιερά Σύνοδο, τον Αρχιεπίσκοπο στηρίζουν σήμερα οι μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου, Κυρηνείας (παρόλο που είναι Κυκκώτης, ψηφίζει με τον Αρχιεπίσκοπο το τελευταίο διάστημα), Λεμεσού (κατά), Μόρφου (κατά), Κωνσταντίας, Κύκκου (κατά), Ταμασού (κατά), Τριμυθούντος, οι χωρεπίσκοποι Καρπασίας, Αρσινόης, Αμαθούντος (κατά), Μεσαορίας, Νεαπόλεως (κατά) και οι ηγούμενοι Μαχαιρά (κατά), Αγίου Νεοφύτου.
ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ
Σύμφωνα με πηγές μέσα από τα δύο μεγάλα κόμματα, τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ, η πρόθεση είναι να μην εμπλακούν με τις αρχιεπισκοπικές εκλογές φανερά, όπως έγινε π.χ. την τελευταία φορά, αλλά παρασκηνιακά – ήδη έχουν ανάμειξη (μέσω στελεχών). Και ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ (και άλλοι πρόεδροι κομμάτων και πρωτοκλασάτα κομματικά στελέχη) έχουν συναντήσεις με ενδιαφερόμενους για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο με διάφορες άσχετες αφορμές και δικαιολογίες που δίνουν προς τα έξω. Η αλήθεια είναι ότι τα δύο μεγάλα κόμματα ενδιαφέρονται πολύ για το ποιος θα είναι ο νέος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου, για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους (το Πατριαρχείο Μόσχας αποτελεί πυλώνα της εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου). Δεν θέλουν να εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος πρόσωπο που έχει εξαρτήσεις ή τον κρατάνε στο χέρι ξένα κέντρα αποφάσεων ώστε για παράδειγμα όταν έρθει -εάν έρθει ποτέ- η ώρα της λύσης του Κυπριακού, ο τότε Μακαριότατος να εκτελεί οδηγίες ξένων κρατών. Δεδομένου ότι η Εκκλησία της Κύπρου είναι η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του τόπου, και δεδομένης της επιρροής που έχει (που απέκτησε με διάφορους θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους) πάνω σε κρατικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους, καθώς και σε επιχειρηματίες, μπορεί να παρακάμπτει με ευκολία νόμους, κανόνες και κανονισμούς (το έχουμε δει πολλές φορές αυτό να γίνεται). Γι’ αυτό και τα δύο μεγάλα κόμματα θα ήθελαν ο νέος επικεφαλής της κυπριακής Εκκλησίας να είναι ένας ιεράρχης συνετός, που θα σέβεται την πολιτική ηγεσία του τόπου και το Σύνταγμα της χώρας.
«Όχι» Αθανάσιο
Το ρεπορτάζ λέει ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ηγεσίες ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ (και ο Αρχιεπίσκοπος και οι ιεράρχες που είναι κοντά του) δεν θα ήθελαν να δουν τον μητροπολίτη Λεμεσού να εκλέγεται νέος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου λόγω των σχέσεων του με το Άγιον Όρον και με ολιγάρχες προερχόμενους από την πρώην ΕΣΣΔ, αλλά και λόγω του ότι δεν είναι παιδί της κυπριακής εκκλησιαστικής παράδοσης αλλά των μαγικών εκκλησιαστικών πρακτικών της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους από την οποία προέρχεται και τις οποίες προσπαθεί να επιβάλει όπου και όπως μπορεί στην επαρχία του, αλλά και σε άλλες επαρχίες (είχε δημιουργηθεί μεγάλος σάλος όταν πρωτοήλθε στην Κύπρο, λόγω της αύξησης των θαυμάτων και των εικόνων που δάκρυζαν, αλλά και λόγω του μαζικού προσηλυτισμού στον μοναχικό βίο φοιτητών και φοιτητριών από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, μέχρι να τον πάρουν είδηση και να ξεσηκωθούν/αντιδράσουν γονείς, ακαδημαϊκοί, ιεράρχες, πολιτικοί και άλλα μέλη της κοινωνίας). Επίσης, είναι γνωστό ότι είναι για τον Αθανάσιο που ο νυν Αρχιεπίσκοπος, όταν ήταν μητροπολίτης Πάφου είχε πει το αμίμητο «στην επαρχία μου δεν επιτρέπω να γίνονται θαύματα». Στη Λεμεσό φημολογείται έντονα ότι εάν ο μητροπολίτης της πόλης δεν εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος, οι οργανωμένοι ρωσόφωνοι θα ιδρύσουν νέα Εκκλησία/Μητρόπολη (Εξαρχία;) με δικό τους μητροπολίτη (Έξαρχο;), με έδρα τον νέο ρωσικό ναό που κτίζεται αυτή τη στιγμή στον Άγιο Τύχωνα (κάτι ανάλογο έχει γίνει στη Βόρεια Αφρική παρακάμπτοντας το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας).
Μπαλανσάρει ο Ησαΐας
Υπό τον φόβο να μην τον πάρει και αυτόν το ποτάμι, ο μητροπολίτης Ταμασού, από την πρώτη στιγμή της έναρξης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οργανώθηκε και βοηθά Ουκρανούς πρόσφυγες, ενώ προγραμματίζει να φύγει εντός των ημερών για τα σημεία υποδοχής Ουκρανών προσφύγων στα σύνορα της Ουκρανίας με γειτονικά κράτη, ώστε να εξισορροπήσει λίγο την εικόνα που έχει δημιουργηθεί μέσα στην κυπριακή κοινωνία, ότι δηλαδή είναι ρωσόφιλος ιεράρχης. Τον Ταμασού Ησαΐα, η περιρρέουσα τον θέλει να είναι κοντά σε ολιγάρχη (ή ολιγάρχες) λόγω και του ρωσικού ναού που ανήγειρε στον περίβολο της Μητρόπολης του στο Επισκοπειό, τον οποίο χρηματοδότησε ολιγάρχης, αλλά και λόγω του ότι στάθηκε δίπλα στο Πατριαρχείο Μόσχας στο θέμα του εκκλησιαστικού ζητήματος της Ουκρανίας – μαζί με τον Κύκκου Νικηφόρο δεν συλλειτουργούν με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, επειδή μνημόνευσε/αναγνώρισε τον Ουκρανίας Επιφάνειο ως Αρχιεπίσκοπο της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας (την Αυτοκεφαλία της οποίας υπέγραψε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος το 2019, υπό τις σφοδρές αντιδράσεις του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο μέχρι σήμερα δεν τον αναγνωρίζει).
Προεκλογικά παιγνίδια
Το νέο καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου προνοεί ότι ο λαός εκλέγει τον εκλεκτό του για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο (γράφει σε χαρτί ένα όνομα ιεράρχη ο οποίος πληροί τα κριτήρια, δεν θα υπάρχουν επίσημες υποψηφιότητες) και οι τρεις πρώτοι (που θα λάβουν τις περισσότερες ψήφους), δηλαδή το Τριπρόσωπο (χωρίς μεσολάβηση αντιπροσώπων όπως γινόταν παλαιότερα) πάει στην Ιερά Σύνοδο, η οποία θα εκλέξει τον νέο Αρχιεπίσκοπο. Τις τελευταίες ημέρες ο θεολόγος, Θεόδωρος Κυριακού, έκανε λόγο για προσπάθεια παράκαμψης της θέλησης του λαού με αλλαγή του καταστατικού χάρτη, ώστε η εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου να γίνεται απευθείας από την Ιερά Σύνοδο – κάτι που δεν φαίνεται να μπορεί να επιτευχθεί γιατί χρειάζεται πλειοψηφία 3/4, που δεν την έχει αυτή τη στιγμή ο Αρχιεπίσκοπος και οι άνθρωποί του (διαφωνούν ο μητροπολίτης Λεμεσού και δύο χωρεπίσκοποι και ένας ηγούμενος της επαρχίας του, συν οι Ταμασού, Κύκκου, Μόρφου, σύνολο επτά διαφωνίες).
Οι σκέψεις για αλλαγή του καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου (σε ό,τι αφορά την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου) γίνονται, ώστε να έχει πιθανότητες εκλογής και εκλεκτός του Αρχιεπισκόπου (υπάρχει και προβληματισμός αναφορικά με τις χιλιάδες Ρώσων που ζουν στη Λεμεσό και έχουν δικαίωμα ψήφου στις αρχιεπισκοπικές εκλογές). Σήμερα θεωρείται ως πιο πιθανόν ο λαός να στείλει ως Τριπρόσωπο στην Ιερά Σύνοδο τους Λεμεσού Αθανάσιο, Ταμασού Ησαΐα και Μόρφου Νεόφυτο (λόγω του φανατισμού των πιστών/ακόλουθών του, πιστεύεται ότι οι οπαδοί του θα δουλέψουν σκληρά για τις εκλογές και ότι θα πάνε όλοι να ψηφίσουν, ώστε να μην υπάρχουν σοβαρές απώλειες ψήφων). Είναι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο (πολυκερματισμός της Ιεράς Συνόδου) που η πλευρά του Αρχιεπισκόπου σκέφτεται να κατεβάσει μόνον έναν υποψήφιο στις αρχιεπισκοπικές εκλογές. Με αυτόν τον τρόπο, θα ξεπεραστεί/αποφευχθεί η πολυδιάσπαση του μετώπου που υποστηρίζει την παραμονή της Εκκλησίας της Κύπρου στην κυπριακή εκκλησιαστική παράδοση υπό την επιρροή του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, κι έτσι θα έχει εκπρόσωπό της στο Τριπρόσωπο και καλές πιθανότητες εκλογής στον αρχιεπισκοπικό θρόνο.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΗΛΙΑΔΗ