Δύο ιστορικοί παραδοσιακοί ελληνικό χοροί του Δεκαπενταύγουστου εντάχθηκαν στην Άυλη Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO.
Πρόκειται για τον Τρανό Χορό της Βλάστης Κοζάνης και το φεστιβάλ Συρράκου στα Ιωάννινα.
Ο Τρανός Χορός και το φεστιβάλ Συρράκου γιορτάζονται πανελλαδικά στην Ελλάδα για τον εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ιστορικά, αυτές οι Ορθόδοξες γιορτές με καταγωγή από τη Βλάστη και το Συρράκο σηματοδοτούσαν την ετήσια επανένωση των ποιμενικών κοινοτήτων πριν οι κτηνοτρόφοι προβάτων ή βοοειδών μετακομίσουν στα χειμερινά τους βοσκοτόπια.
Αν και ο πληθυσμός των περισσότερων ορεινών κοινοτήτων έχει μειωθεί πολύ, σήμερα τα φεστιβάλ συνδέονται με την επανένωση των κοινοτήτων των οποίων οι κάτοικοι έχουν μεταναστεύσει στις πόλεις. Κύριο χαρακτηριστικό και των δύο γιορτών είναι οι τελετουργικοί χοροί.
Τρανός χορός στη Βλάστη@yppoa
Για τον Τρανό Χορό στη Βλάστη, χορευτές όλων των ηλικιών σχηματίζουν έναν μεγάλο ανοιχτό κύκλο, πιασμένοι χέρι χέρι και χορεύοντας σε αργό και επιβλητικό ρυθμό τραγουδώντας a cappella. Στο Φεστιβάλ Συρράκου, συγκρότημα και τραγουδιστές συνοδεύουν τον χορό. Στις κοινότητες, οι νέοι μαθαίνουν τα έθιμα παρακολουθώντας τους συμμετέχοντες και τις προετοιμασίες από μικρή ηλικία. Σήμερα, οι πολιτιστικοί οργανισμοί διαδραματίζουν επίσης βασικό ρόλο στη μετάδοση του χορού και του πολιτιστικού πλαισίου. Οι εορτασμοί θεωρούνται ως εορτασμός της ταυτότητας και των δύο χωριών, παρέχοντας την ευκαιρία στις νεότερες γενιές να συνδεθούν με την πολιτιστική τους κληρονομιά.
Ρετρό φωτό από το φεστιβάλ Συρράκου@yppoa
Στο Συρράκο, το πανηγύρι είναι επίσης μια ευκαιρία για τους μεγαλύτερους σε ηλικία χωρικούς να μιλήσουν τη μητρική τους γλώσσα, τη βλάχικη, η οποία βρίσκεται σε σταδιακή παρακμή.