Άγιος Δημήτριος: Ο άγιος που υμνείται και τιμάται εξαιρέτως από εμάς, ανάμεσα στους μάρτυρες του Χριστού, ο εντόπιος και συμπολίτης μας πολιούχος, το μέγα θαύμα της οικουμένης, το μέγα ωράισμα της Εκκλησίας, είναι ο θαυματουργός και μυροβλήτης Δημήτριος. Μέγας φωστήρας ανάμεσα σε περίλαμπρα άστρα που μόνος του κρατεί μέσα του μαζεμένα όλων τα χαρίσματα, όπως συν Θεώ θα αποδείξουμε, ο άγιος Δημήτριος μόνος του δικαιούται να καρπώνεται όλες μαζί τις ευφημίες που οφείλονται σε όλους. Παρόλο που δεν επαρκούμε να πούμε λόγο για τον μεγαλομάρτυρα εν τούτοις ο πόθος μας πιέζει να μιλήσουμε κατά δύναμη και ο καιρός ζητεί τον επίκαιρο λόγο και το χρέος επιβάλλει να θαυμάζουμε με το λόγο το υπερλόγο μεγαλείο του μάρτυρος.
Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας στις 26 Οκτωβρίου
Τα παιδικά χρόνια
Ήταν σχεδόν όλα μαζί από τη παιδική ηλικία, στήλη στερεά και ακαθαίρετη κάθε καλού, άγαλμα ζωντανό και αυτοκινούμενο κάθε αρετής, εστία και συστοιχία θείων και ανθρωπίνων χαρίτων, βίβλος ζωντανή και λαλούσα προς δόξα και διδασκαλία του ανωτέρου, ελαιά καρπερή, δένδρο φυτευμένο κοντά στα ρεύματα των υδάτων του Πνεύματος.
Μόνο που το μεν ψαλμικό δένδρο «δίδει το καρπό στο καιρό του», αυτός όμως είχε και έχει κάθε εποχή καιρό ανθοφορίας και καρποφορίας μαζί, και ούτε το άνθος ούτε ο καρπός θα πέσουν και θα μεταδίδονται σε όσους προσέρχονται με πίστη, χωρίς ποτέ να εκλείπουν.
Παρέχει δε αμείωτα και ακατάπαυστα στους προσερχομένους το πλήθος, θα λέγαμε, των χαρίτων, γι’ αυτό μοιάζει με φωτοφόρο δένδρο, αφού μεταδίδει ασταμάτητα τους καρπούς σαν ακτίνες και παρέχει κατά κόρο στους προσερχομένους τα κάλλιστα και θειότατα, ενώ ο ίδιος είναι πάντοτε γεμάτος από τέτοια αγαθά, σαν ήλιος παντοειδούς ευεργεσίας ή αστείρευτη χαρίτων ή πέλαγος θαυμάτων ανεξάντλητο ή άβυσσος ανεκδιήγητος ορατών και αοράτων αγαθών.
Ήταν λοιπόν απαλός νεανίας, πολύ ωραίος στην όψη, όχι μόνο κατά τον εξωτερικό και αισθητό άνθρωπο, αλλά πολύ περισσότερο κατά τον εσωτερικό και μη βλεπόμενο. Πραγματικά, δεν καταδέχθηκε ποτέ να κυριεύσει το νού του κάτι απρεπές ούτε βάδισε σε πράξη αντίθετη προς το Θείο θέλημα, φυλάγοντας αμίαντη την βαπτισματική Θεία χάρη.
Και στο άνθος της νεότητος αποδέχθηκε την ωραιότητα της παρθενίας, πράττοντας τα πάντα, ώστε να είναι παρθένος και στο σώμα και στη ψυχή και να έχει με αυτό το τρόπο τη πολιτεία στους ουρανούς και να βαδίζει εφάμιλλα προς τους ασωμάτους, αν και βρισκόταν ακόμα στο σώμα.
Είχε τη σπουδή της σοφίας
Πριν από όλες όμως τις αρετές, είχε τη σπουδή της σοφίας, ώστε ζώντας μέσα στη σύνεση και την καθαρότητα έως το τέλος της ζωής του, να φέρει από τη νεότητα την επαινουμένη γεροντική πολιά, όπως λέγει ο Σολομών: «άσπρα μαλλιά είναι στους ανθρώπους η σύνεση και γεροντική ηλικία ο ακηλίδωτος βίος». (Σοφ.Σολ.4, 9).
Ήταν και δάσκαλος και απόστολος ο πάγκαλος, και κανείς δεν μπορούσε να αντισταθεί στού Δημητρίου «τη σοφία και το Πνεύμα, με το οποίο μιλούσε» ειδικά προς εκείνους που πολεμούσαν τον Χριστό, είχε το λόγο του ως κατάλληλο εργαλείο.
Εγώ και τη στρατιωτική στολή και το δακτυλίδι στο χέρι και το υπατικό επώμιο, το οποίο φορούσε ο Μάρτυρας, όταν έλαβε το βαθμό από τον τότε βασιλέα (Γαλέριο Μαξιμιανό), θεωρώ ότι υπήρξαν σύμβολα του διδασκαλικού και καθοδηγητικού αξιώματος, που του δόθηκε μυστικά από τον αληθινό βασιλέα Χριστό. Γι’ αυτό και, αργότερα, η Θεία χάρη θαυματούργησε πλούσια με τις ευχές του.
Αλλά ο από την αρχή απατεών διάβολος προετοίμασε πρόωρα το θάνατο του Μάρτυρα. Μόλις είδε το αποτέλεσμα των συμβόλων εκείνων, μη μπορώντας να υποφέρει, ερεθίζει τους υπηρέτες της πλάνης εναντίον του αντιπάλου της πλάνης.
Αυτοί, αφού συνέλαβαν τον διώκτη της απάτης τον προσάγουν στο βασιλέα της απάτης, τον Μαξιμιανό και έτσι ο Δημήτριος κατέρχεται προς το στάδιο του μαρτυρίου, ο από παιδί γεμάτος άρρητα χαρίσματα, ο σε όλα σοφός και δίκαιος.
Γνωρίζω ότι ποθείτε να μάθετε το τρόπο της κρατήσεως, που και πως αναζητήθηκε και συνελήφθηκε. Υπάρχει μία στοά, υπόγεια στο ναό της Αειπαρθένου και Θεομήτορος, που ονομάζεται Καταφυγή. Σύμφωνα με παλαιό έθιμο σε αυτό το σημείο ξεκινούν κάθε χρόνο την πανήγυρη του μεγαλομάρτυρος και από εκεί ανερχόμενοι διά της λεωφόρου με ύμνους προς αυτόν ανεβαίνουν σε αυτό το σημείο και ολοκληρώνουν τη γιορτή.
Η φυλάκισή του
Όταν λοιπόν επικρατούσε η ασέβεια –επειδή η λατρεία της ευσεβείας δεν μπορούσε να ασκήται ελεύθερα– ο Μάρτυρας πήγαινε σε εκείνα τα υπόγεια, μετέδιδε στους φοιτητές την ουράνια διδασκαλία και παρουσίαζε τη θρησκεία των Χριστιανών και τελούσε άφοβα τη λατρεία της, στους καταφεύγοντας σε αυτόν, ως γαλήνιο λιμένα της ευσεβείας. Και έτσι ο θειότατος Μάρτυρας ήταν τότε καταφυγή όλων όσοι επιθυμούσαν να ευσεβούν, από αυτό δε και ο τόπος ονομάσθηκε Καταφυγή.
Οι διορισμένοι διώκτες, όταν γνώρισαν ότι ο Μάρτυρας εκεί δίδασκε το λαό, εξεμάνησαν πολύ περισσότερο, επειδή είδαν το συγκεντρωμένο πλήθος να προσέχει στους λόγους του Δημητρίου σαν φωνές του Θεού, ορμούν εναντίον του ως διδασκάλου. Τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν διά μέσου αυτής της λεωφόρου και τον παρουσιάζουν στον Μαξιμιανό που κάπου εδώ διέμενε και παρακολουθούσε με πολλή ηδονή τις ανθρωποκτονίες του Λυαίου.
Διατάσσει να κρατηθεί εδώ κατάκλειστος ο Άγιος, όπου και υπέστη το μαρτύριο. Η φροντίδα του αρχέκακου Διαβόλου ήταν να φύγει το ταχύτερο τότε από τους ανθρώπους ο Δημήτριος, διότι δεν τον υπέφερε. Και γνωρίζετε την κάθειρξη του Δημητρίου και την προφητεία προς τον Νέστορα για την νίκη του κατά του Λυαίου, και το μαρτύριο.
Όταν δε παρατάθηκε η παραμονή του μάρτυρα στη φυλακή, ο αρχέκακος όφις δεν υπέφερε ζωντανό τον Μάρτυρα και υποδυόμενος τον σκορπιό προσπάθησε να τον θανατώσει, αλλά η ενοικούσα Χάρη τον έσωσε.
Θέλοντας δε παραδίδεται και φυλακίζεται και κρατείται στα χέρια των δημίων και υποφέρει τους βασανισμούς των κακούργων, μιμούμενος τον παθόντα για μας Κύριο Ιησού Χριστό.
Γι’ αυτό και όταν επήλθαν οι αιμοχαρείς λογχοφόροι με εντολή του τυράννου, τους δέχεται με ανοιχτές αγκάλες για να κτυπηθεί σε αυτές με το τελικό κτύπημα, μάλλον κτυπήματα που διαπερνούσαν τα πάντα, σπλάχνα οστά σάρκες και τις δυό πλευρές.
Η μυρόβλυση
Και από την περίσσεια και υπερβολή του έρωτά του προς τον Χριστό, έλαβε Χάρη το σώμα του να γίνει μύρων. Έτσι και όταν έπαυσε να χύνεται από το σώμα του το αίμα του, αντί αίματος, εξέβλυσε μύρο, προς δόξαν Χριστού, τον Οποίο αυτός διά της ζωής και διά του θανάτου, αλλά και μετά τον θάνατο, εδόξασε και θα δοξάζει.
Και όλη η πόλη συμφιλιώθηκε με τον Θεό διά του θανάτου του, διότι διέλυσε το πλήρωμα της ασέβειας και όλα τα δεινά λύθηκαν, αφού υπερασπίσθηκε ο Δημήτριος την ευσέβεια. Ναοί μεγαλοπρεπείς και περικαλλείς είναι οικοδομημένοι στον σκοτεινό εκείνο τον κρυφό τόπο και όλη η πόλη καυχάται για το μαρτύριό του.
Και η κρήνη του Θεού, που είναι το μαρτυρικό του σώμα, είναι γεμάτο μύρα και θαύματα και ιάματα και το θαυμαστότερο από αυτά είναι ότι, αν και τρέχει συνεχώς, η αυτή μένει αστείρευτη. Και όσα τρυπήματα έγιναν στο σώμα από τους λογχιστές, τόσες πηγές αναδείχθηκαν.
Ο μεγάλος αυτός μάρτυρας Δημήτριος, που αντιστάθηκε στους πειραστές της ευσέβειας, αφού ευχήθηκε προς το Κύριο υπέρ δημίων του, άλλοι σταμάτησαν τη κακία, άλλοι μετενόησαν και πίσευσαν στον Χριστό, έτσι ώστε σήμερα να μην υπάρχει στη πόλη μας κανένα απομεινάρι εκείνης της δυσσεβείας. Αλλά επικρατεί η ευσέβεια και η πλούσια προστασία του Αγίου με τις αδιάκοπες πρεσβείες του προς τον Θεό.
Και εμείς ας λαμπρήνουμε περισσότερο την πανήγυρη, ζητώντας από το Τριαδικό Θεό διά της πρεσβείας του, να αξιωθούμε της αιωνίας πανηγύρεως των πολιτών του ουρανού.