Άγιοι Ομολογητές αποκαλούνται οι Άγιοι Γουρίας, Σαμωνάς και Άβιβος. Ο Άγιος Γουρίας καταγόταν από τη Σαργωκητία και ο Άγιος Σαμώνας από τη Γαναδά. Λόγω του χριστιανικού τους έργου συνελήφθησαν από τον ηγεμόνα της Έδεσσας Αντωνίνο την εποχή των διωγμών επί Διοκλητιανού.
Άγιοι Γουρίας, Σαμωνάς και Άβιβος οι Ομολογητές: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας σήμερα 15 Νοεμβρίου
Τους ζήτησε να αρνηθούν τον Χριστό. Όταν αρνήθηκαν και ομολόγησαν την πίστη τους βασανίστηκαν και αποκεφαλίσθηκαν. Ο Άγιος Άβιβος έζησε μερικά χρόνια αργότερα. Καταγόταν από ένα χωριό της Έδεσσας, την Αποθελσαία. Ήταν ιεροδιάκονος την εποχή του Λικίνιου.
Δίδασκε τον Χριστιανισμό και προσέλκυε πολλούς ειδωλολάτρες. Για τον λόγο αυτό ο ηγεμόνας Λυσανίας τον συνέλαβε, τον κρέμασε σε στύλο και τον έσχισε με σιδερένια νύχια. Ακολούθως τον οδήγησε έξω από την πόλη και τον έριξε μέσα σε φωτιά.
Η ορθόδοξη εκκλησία τιμάει την μνήμη τους στις 15 Νοεμβρίου κάθε έτους.
Ένα από τα πολλά θαύματα των Αγίων
Από τα πάμπολλα θαύματα που επιτέλεσε η εξαίσια αυτή τριάδα μαρτύρων, πιο αξιοσημείωτο είναι το ακόλουθο:
Η νεαρή θυγατέρα μιας χήρας από την Έδεσσα επρόκειτο να παντρευτεί κάποιον Γότθο στρατιώτη που υπηρετούσε στον ελληνικό στρατό.
Επειδή η μητέρα φοβόταν για την ακεραιότητα της θυγατέρας της λόγω μετοικεσίας της πολύ μακριά της, ο Γότθος ορκίστηκε πάνω από τον τάφο των τριών αγίων μαρτύρων ότι δεν θα έκανε κανένα κακό στην κοπέλα, αλλά θα την έπαιρνε ως νόμιμη σύζυγό του, καθώς τους είχε διαβεβαιώσει ότι δεν ήταν νυμφευμένος.
Αλλά στην πραγματικότητα ήταν ήδη νυμφευμένος και όταν πήρε την νεαρή κοπέλα στη χώρα του, την κράτησε όχι ως σύζυγο αλλά ως σκλάβα του, μέχρι που πέθανε η νόμιμη γυναίκα του. Τότε συμφώνησε με τους συγγενείς του να θάψει τη ζωντανή σκλάβα με την πεθαμένη σύζυγο!
Η κοπέλα με δάκρυα παρακαλούσε τους τρεις αγίους μάρτυρες να τη σώσουν και πράγματι αυτοί της φανερώθηκαν μέσα στον τάφο τους και αστραπιαία τη μετέφεραν από τη χώρα των Γότθων στην Έδεσσα στην εκκλησία τους.
Την επαύριο, όταν άνοιξε η εκκλησία, οι άνθρωποι βρήκαν την νεαρή κοπέλα επάνω στον τάφο των αγίων του Θεού και τους αφηγήθηκε την θαυματουργική διάσωσή της.
