Τιμήθηκε η ηρωική μάχη της Γκραμπάλας. Του π. Ηλία Μάκου. Στο ύψωμα της Γκραμπάλας, ανατολικά του Καλπακίου Ιωαννίνων, έγινε στις αρχές Νοεμβρίου του 1940 μια καθοριστική μάχη, που «έκοψε» την επέλαση των Ιταλών.
Στον λιτό τύμβο, που υπάρχει εκεί, έγινε την Κυριακή 3 Νοεμβρίου, μια σεμνή εκδήλωση για τους στρατιώτες, που στο σημείο αυτό υπερασπίστηκαν την Πατρίδα και έπεσαν κατά την εισβολή των Ιταλών.
Τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκο Καχριμάνη, το δήμαρχο Ζαγορίου Γεώργιο Σουκουβέλο κ. ά.
Τα βιώματά του για τη μάχη αυτή, μας είχε περιγράψει παλαιότερα ο αείμνηστος Δημήτρης Ιωάννου, που είχε διατελέσει για πολλά χρόνια βουλευτής Ιωαννίνων και πρόεδρος της Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αγωνιστών Ε.Ο.Ε.Α.-ΕΔΕΣ Ν. Ζέρβα, και ο οποίος όχι μόνο συμμετείχε στη μάχη εκείνη, αλλά είχε τραυματιστεί και σοβαρά.
Τα χαράματα της 2ας Νοεμβρίου 1940 το ύψωμα της Γκραμπάλας, που ήταν καθοριστικής σημασίας για την ανακοπή της επέλαση των Ιταλών και υπερασπιζόταν δέχθηκε σφοδρό βομβαρδισμό από το ιταλικό πυροβολικό αλλά και την αεροπορία. Λίγο μετά ξεκίνησε η εφόρμηση του Ιταλικού πεζικού με το λόχο Αlbanezi Volontari να σκαρφαλώνει στη νότια κορυφή της Γκραμπάλας (1160μ.).
Το ύψωμα υπερασπιζόταν 80 άνδρες του 1ου Λόχου της 8ης Μεραρχίας, με επικεφαλής τον Υπλ/γό Βάσιλα. Το δεύτερο με 70 άνδρες του 7ου Λόχου με επικεφαλής τον Υπλ/γό Καραμπάτη. Ανάμεσά τους ο διοικητής του ΙΙΙ/15 τάγματος, Κ. Πανταζής, με τη διμοιρία πολυβόλων Αναγνωστόπουλου.
Αξημέρωτα της 3ης Νοεμβρίου, οι Έλληνες στρατιώτες αντεπιτίθενται, ανεβαίνοντας λαχανιασμένοι στις θέσεις του εχθρού, τις οποίες πλησίασαν αθόρυβα, και ρίχτηκαν στη μάχη με τις ξιφολόγχες στα χέρια, πολεμώντας σώμα με σώμα, ενώ η ιαχή “εμπρός” συνόδευε τις ριπές αυτομάτων και τις εκρήξεις χειροβομβίδων.
Οι Αλβανοί, που είχαν επιστρατεύσει οι Ιταλοί στο μέτωπο, υποχωρούν και η νίκη των Ελλήνων είναι πλέον διασφαλισμένη.
Για άλλη μια φορά η ορμή του στρατού της Ελλάδας άπλωσε τις φτερούγες προστασίας της Πατρίδας πάνω στα άγρια βουνά, γράφοντας έπη, χαρίζοντας ορόσημα και στήνοντας τρόπαια.
Η 8η Μεραρχία, που κρατούσε στην πρώτη γραμμή αντίσταση με γενναιότητα, ξεπέρασε το θρύλο.
Ουδεμία ιδέα υποχώρησης υπήρξε. Από των διοικητών των μονάδων μέχρι του τελευταίου στρατιώτη μια μόνο επιθυμία υπήρχε: Ο αγώνας. Και ήταν αποφασισμένοι να πέσουν.
Αλλά πρωτίστως είχαν πάρει την απόφαση να πολεμήσουν με θάρρος, αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα, έστω και αν οι δυνάμεις των αντιπάλων ήταν υπέρτερες.
Ο στρατός μας εκτινάχθηκε στις βουνοκορφές των Ολύμπως του ιδεώδους, έγινε τιτανικός.
Οι Έλληνες με το να κρεμιούνται στα σχοινιά αιφνιδιάζοντας τους Ιταλούς από τα νώτα και να πολεμούν με τα χέρια, απέδειξαν πως κάτω από την έννοια του καθήκοντος η τόλμη είναι η πιο μεγάλη αρετή.