Υπάρχει στο Ευαγγέλιο η φράση “Πίστευε και μη Ερεύνα”;

Όταν όμως τους ρωτάμε σε ποιο σημείο αναφέρεται η συγκεκριμένη φράση (πίστευε και μη ερεύνα) στο Ευαγγέλιο, δεν γνωρίζουν να απαντήσουν.

Εμείς απαντούμε ότι δεν υπάρχει τέτοια φράση στο Ευαγγέλιο. Η αντίθετη όμως υπάρχει:

Ερευνάτε τας γραφάς.

Η όλη φράση βρίσκεται στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, κεφάλαιο πέμπτο, στίχο 39 (Ιωάννη 5, 39).
Έχει δε ως εξής:

Ερευνάτε τας γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν∙ και εκείναι εισίν αι μαρτυρούσαι περί εμού.

Εξετάζετε, δηλαδή, με προσκόλληση στο εξωτερικό γράμμα τις Άγιες Γραφές, διότι νομίζετε ότι με μόνη την ανάγνωση και την εξέταση αυτή θα έχετε ζωή αιώνια. Και εκείνες είναι που μαρτυρούν για Μένα.

Είναι, όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, τα λόγια αυτά του Κυρίου προσταγή. Διότι η Αγία Γραφή μαρτυρεί περί του Χριστού και με αυτή ο Θεός δίδει μαρτυρία περί Αυτού. Πρέπει, λοιπόν, να ερευνά ο κάθε πιστός χριστιανός τις «Γραφές», διότι με την έρευνα θα επιτύχει την αιώνια ζωή. «Και η ζωή αυτή υπάρχει στον Υιό Του και με την ένωση μετά του Υιού Του μεταδίδεται στους πιστούς. Εκείνος, που είναι ενωμένος διά της πίστεως με τον Υιό και έχει Αυτόν ως δικό Του, έχει την αληθινή και αιώνια ζωή». (Α’ Ιωάννη Ε’ 11-12)

Ο Χριστός, λοιπόν, είναι ο Θησαυρός και πολύτιμος Μαργαρίτης ο κεκρυμμένος στον αγρό. Είναι το ύδωρ το ζων, που υπάρχει στα βαθιά φρέατα των Γραφών.
Η προτροπή του Κυρίου «ερευνάτε τας γραφάς» αναφέρεται και στην υμνολογία της Εκκλησίας μας.

Το δοξαστικό της Λιτής στη γιορτή της Υπαπαντής του Κυρίου λέει τα εξής:
«Ερευνάτε τις Γραφές, καθώς είπε ο Χριστός ο Θεός μας στα ιερά Ευαγγέλια, διότι σ’ αυτές βρίσκουμε τον Χριστό να γεννάται και να σπαργανούται, να θηλάζει και να γαλουχείται, να δέχεται περιτομή και να βαστάζεται από τον Συμεών, όχι κατά δοξασία, ούτε κατά φαντασία, αλλά αληθινά έχει φανερωθεί στον κόσμο, προς Αυτόν ας βοήσουμε, ο προ αιώνων Θεός, δόξα σοι».

Πίστευε και μη ερεύνα: Από που προέκυψε;

Στην εύλογη απορία, του πως προέκυψε η άποψη «πίστευε και μη ερεύνα» ήταν σε χρήση από τους Ιησουίτες.

Οι Ιησουίτες τάγμα μοναχών της δυτικής παπικής εκκλησίας είχαν τη φράση αυτή, ως αρχή τους. Και έγραψαν «φοβερές» σελίδες στην ιστορία.
Η έννοια της φράσεως αυτής ερμηνεύεται ως εξής:

Κλέψε, ατίμασε, εξαπάτησε, πάτησε πάνω σε πτώματα, αρκεί όλα αυτά να τα κάνεις για καλό σκοπό, οπότε δεν συμβαίνει τίποτε.

Αλλά αυτός ο τρόπος σκέψης και δράσης δεν είναι ορθός. Δεν είναι σύμφωνος με την ηθική του Ευαγγελίου. Είναι τελείως ξένος προς αυτό.

Συνήθως αυτοί, που το λένε, αποβλέπουν στο να καθησυχάζουν τη συνείδησή τους και να αποφεύγουν τον έλεγχό της. Και όπως γίνεται αντιληπτό, πέφτουν σε θανάσιμο αμάρτημα, ακριβώς, διότι έχουν την ιδέα ότι ξέρουν τα του θείου Νόμου. Αποδεικνύονται όμως πάνω στα πράγματα ότι είναι ξένοι και μακριά από το Θεό.

Η Ανάσταση του Χριστού

Η Εκκλησία μας επιτρέπει, και μάλιστα μας προτρέπει να ερευνήσουμε την ίδια την Ανάσταση του Χριστού, πόσο μάλλον όλα τα άλλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι απόσπασμα από το τροπάριο της Κυριακής του Θωμά:

Χαίρεις ερευνώμενος! Διό, Φιλάνθρωπε, Προς τούτο προτρέπεις τον Θωμάν.

Όχι μόνο ο Χριστός δεν είπε στον «άπιστο» Θωμά «πίστευε και μη ερεύνα», αλλά τον προέτρεψε να ελέγξει με τα ίδια του τα χέρια τις τρύπες από τα καρφιά Του.

Αυτά τα απλά, αποτελούν απόδειξη, πως η Ορθοδοξία προτρέπει να ερευνήσουμε. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα επ’ αυτού η υμνολογία της Κυριακής του Θωμά από το Πεντηκοστάριο. Η υμνολογία της ημέρας είναι εκπληκτική. Οι Πατέρες λένε ότι ο Θωμάς απουσίασε «οικονομικώς» στην πρώτη εμφάνιση του Κυρίου (δηλαδή κατ’ οικονομίαν) έτσι ώστε να αποδειχθεί η Ανάσταση και με έρευνα.

Με πληροφορίες από το βιβλίο: «Ο Νόμος του Θεού και ο Άνθρωπος», του μακαριστού Αρχιμ. Καλλιστράτου Ν. Λυράκη, Αθήνα 2000