Γράφει ο Κώστας Σαρδελής στο Κυκλαδικό Ημερολόγιο του 1997*.
Δυο λόγια […] για την προσφορά της Ι. Μονής Λογγοβάρδας Πάρου κατά την Κατοχή. Ηγούμενος ο Φιλόθεος Ζερβάκος.
Κυψέλη σωτηρίας για τους Παριανούς έγινε, τότε, το μοναστήρι. Ο ηγούμενος διέθεσε όλα τα μέσα για την τροφοδοσία του πληθυσμού, ο οποίος πέθαινε από την πείνα. Οι Καλόγεροι, λοιπόν, οργάνωσαν καθημερινή προσφορά, πέρα από τα άλλα, φαγητού σε 150, και ακόμα 200 άτομα.
Το κοινωνικό αυτό έργο του μοναστηριού κατά την Κατοχή απλώθηκε και στα άλλα νησιά, Σύρο, Νάξο, Μύκονο, Σίφνο.
Η προσφορά αυτή της Ι. Μονής Λογγοβάρδας ήταν τέτοια, που κατά τους υπολογισμούς πολλών εντοπίων και του τότε προέδρου της Παροικιάς Αγγέλου Καλλιέρου, 1.500 άνδρες και γυναίκες θα πέθαναν από την πείνα, εάν η Μονή δεν τους παρείχε τα προς το ζήν ανσγκαία.
———————————————————–
Η μεγαλύτερη όμως προσφορά ήταν εκείνη του ηγουμένου Φιλοθέου Ζερβάκου, ο οποίος έσωσε από την εκτέλεση, υπό των Γερμανών, 125 νέους Παρίους, που είχαν καταδικασθεί σε θάνατο.
Συγκεκριμένα ο Γερμανός διοικητής υπέκυψε και ματαίωσε την εκτέλεση, όταν ο Φιλόθεος Ζερβάκος του είπε να εκτελέσει αυτόν έναντι εκείνων.
Ο ποιμήν ο καλός…Και ο μακαριστός Γέροντας των Κυκλάδων ήταν ο ποιμήν ο καλός που θυσίαζε τον εαυτό του υπέρ των προβάτων, υπέρ του λαού…
*επιμ. Ν.Α. Κεφαλληνιάδης, Δ.Ζ.Σοφιανός, Σ.Γ.Φιλιππότης, εκδόσεις Ερίννη, Αθήνα 1997, σ. 93.
Επιμέλεια Κειμένου:
Αναστάσιος Ομ. Πολυχρονιάδης