Ο Κύριος μας προειδοποιεί σήμερα πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο πλούσιο να εισέλθει στη Βασιλεία του Θεού. Σημαίνει αυτό ότι η Βασιλεία του Θεού είναι ανοιχτή μόνο στους αναγκεμένους, σ’ εκείνους που είναι φτωχοί, που στερούνται τα πάντα στη γη; Όχι. Η Βασιλεία του Θεού είναι ανοιχτή σε όλους όσοι δεν είναι σκλαβωμένοι στα πράγματα που κατέχουν.
Όταν διαβάζουμε τον πρώτο Μακαρισμό: «Ευλογημένοι είναι οι φτωχοί στο πνεύμα, διότι σ’ αυτούς ανήκει η Βασιλεία των Ουρανών» μας δίνεται ένα κλειδί να κατανοήσουμε τούτον τον λόγο.
Πτωχοί στο πνεύμα είναι εκείνοι που κατανόησαν ότι δεν έχουν την κυριότητα σε τίποτα απ’ όσα κατέχουν. Είμαστε δημιούργημα της Θεϊκής ενέργειας, έχουμε αγαπηθεί σαν υπάρξεις· έχουμε προσφερθεί από τον Θεό να είμαστε σε κοινωνία μαζί Του, στην οποία δεν έχουμε καθόλου δικαιώματα. Ό,τι είμαστε, ό,τι κατέχουμε δεν μας ανήκει, με την έννοια ότι δεν έχουμε φτιάξει τους εαυτούς μας, δεν δημιουργήσαμε ό,τι φαίνεται ότι μας ανήκει – κάθε τι που είμαστε και που έχουμε είναι αγάπη, η αγάπη του Θεού και η αγάπη των ανθρώπων και τίποτα δεν κατέχουμε, επειδή τα πάντα είναι ένα δώρο που το χάνουμε τη στιγμή που θέλουμε να το κάνουμε κτήμα μας και πούμε: «Είναι δικό μου».
Από την άλλη, η Βασιλεία του Θεού είναι αληθινά η βασιλεία εκείνων που γνωρίζουν ότι είναι απέραντα πλούσιοι, επειδή μπορούν να περιμένουν τα πάντα από την θεϊκή και την ανθρώπινη αγάπη. Είμαστε πλούσιοι, επειδή δεν κατέχουμε τίποτα, είμαστε πλούσιοι επειδή τα πάντα μας έχουν δοθεί· και έτσι είναι δύσκολο για κάποιον που φαντάζεται ότι είναι πλούσιος δικαιωματικά να ανήκει σε τούτο το βασίλειο, όπου το κάθε τι είναι δείγμα αγάπης και που τίποτα δεν μπορούμε να κατέχουμε, που έχει αφαιρεθεί από άλλους· επειδή τη στιγμή που λέμε ότι κατέχουμε κάτι που δεν μας έχει δοθεί είτε από τον Θεό είτε από ανθρώπινη φροντίδα, το αποκόβουμε από το μυστήριο της αγάπης. Από την άλλη, τη στιγμή που αγκιστρωνόμαστε σε οτιδήποτε, γινόμαστε σκλάβοι του.
Θυμάμαι, όταν ήμουν νέος, έναν άνδρα να μου λέει:
«Δεν καταλαβαίνεις ότι τη στιγμή που παίρνεις στα χέρια σου ένα νόμισμα και δεν είσαι προετοιμασμένος να ανοίξεις το χέρι σου για να το αφήσεις, δεν χρησιμοποιείς σωστά το χέρι σου, το σώμα σου, επειδή όλη η προσοχή σου θα επικεντρώνεται στο να μην χάσεις αυτό το νόμισμα; Τα υπόλοιπα θα ξεχαστούν».
Είτε κρατάμε ένα χάλκινο νόμισμα, είτε νοιώθουμε πλούσιοι – διανοητικά, συναισθηματικά, υλικά – είμαστε φυλακισμένοι, έχουμε χάσει τη χρήση ενός μέρους του σώματός μας, του μυαλού μας, της καρδιάς μας· δεν μπορούμε να είμαστε πια ελεύθεροι και η Βασιλεία του Θεού είναι βασιλεία ελευθερίας.
Από την άλλη πλερά, επίσης, πόσο δύσκολο είναι για κάποιον που ποτέ δεν του έχει λείψει τίποτα, που πάντοτε είχε περισσότερα από όσα χρειαζόταν να συνειδητοποιήσει τη φτώχεια ή την ανάγκη κάποιου άλλου: φτώχεια υλική, συναισθηματική, διανοητική ή οποιαδήποτε άλλη ανάγκη. Απαιτείται από εμάς να είμαστε προσεχτικοί στις κινήσεις της καρδιάς άλλων ανθρώπων και στις ανάγκες τους, ώστε να ανταποκριθούμε σ’ αυτές.
Κάποιος είπε στα Ρωσικά: «Ένας ικανοποιημένος δεν κατανοεί πλέον έναν πεινασμένο».
Ποιος από εμάς μπορεί να πει ότι είμαστε πεινασμένοι από οποιαδήποτε άποψη; Και αυτός είναι ο λόγος που δεν κατανοούμε τις ανάγκες των ανθρώπων – τις ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι που βρίσκονται εδώ ή αυτές που υπάρχουν πέρα από τις ανάγκες της δικής μας Εκκλησίας.
Λοιπόν, ας προβληματιστούμε πάνω σ’ αυτό· φτώχεια δεν σημαίνει ένδεια· σημαίνει ελευθερία από την υποδούλωση σε μιαν αυταπάτη ότι είμαστε αυτάρκεις, δημιουργοί σ’ ό,τι είμαστε και σε ό,τι κατέχουμε. Και επίσης σημαίνει ελεύθεροι από την υποδούλωση σ’ αυτό που μας δίνεται, για να γίνουμε γεωργοί του λόγου του Θεού.
Ας το λάβουμε αυτό υπόψιν μας· επειδή αν το μάθουμε, αν μάθουμε αυτό που είπε ο Απόστολος Παύλος ότι είτε είναι πλούσιος, είτε πτωχός, είναι εξίσου πλούσιος, επειδή ο πλούτος του βρίσκεται στον Θεό και στην ανθρώπινη αγάπη, τότε θα μπορούμε, είτε έχουμε υλικά πράγματα είτε όχι, να είμαστε ελεύθεροι από αυτά και να ανήκουμε στη Βασιλεία του Θεού που είναι το Βασίλειο της αμοιβαίας αγάπης, της αλληλεγγύης, της συμπόνοιας του ενός ανθρώπου για τον άλλον, που είναι το Βασίλειο της προσφοράς του ενός προς τον άλλον σε ό,τι μας δόθηκε δωρεάν. Αμήν.
Κυριακή ΙΓ’ Λουκά – Ο πλούσιος νεανίας – π. Αντώνιος Μπλουμ